Башҡорт ғәскәре (1917—1919): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
51 юл:
 
== Контрреволюция лагерендә ==
[[1918 йылдыңйыл]]дың май аҙағынан автономия хакимиәте органдарының эше тулыһынса тергеҙелә. Уларҙың яңы урынлашҡан ере Силәбе ҡалаһы була.
 
[[Башҡорт Хөкүмәте]] илдең көнсығышында большевиктарға ҡаршы үҙәктәр — Ваҡытлыса Себер хөкүмәте, Ойоштороу йыйылышы ағзалары комитеты (Комуч), Ырымбур казактар ғәскәре һәм башҡалар менән бәйләнештәр булдыра. [[1918]] йылдың 15—17 майында Кустанайҙа башҡорт һәм ҡаҙаҡ милли хәрәкәттәре вәкилдәренең кәңәшмәһе булып үтә. Кәңәшмәлә берҙәмлектә контрреволюцион көрәште ойоштороу тураһында фекер алышыу була.
57 юл:
1918 йылдың йәйендә Башҡортостан Хөкүмәте ашығыс рәүештә башҡорт армияһына дөйөм мобилизация иғлан итә. Мобилизацияның һәм уның структураһының формалаштырыуын тиҙләтеү маҡсатында Башҡорт Үҙәк Шуроһы янында 1918 йылдың 8 июнендә ғәскәрҙең штабы — Башҡорт хәрби советы, шулай уҡ кантон хәрби начальниктарының идаралығы булдырыла.
 
1918 йылдың 11 октябрендә Башҡортостан Хөкүмәте Башҡорт ғәскәри идаралығы тураһындағы ҡарарға ҡул ҡуя. Идаралыҡ Башҡорт ғәскәренең ойоштороуы һәм ҡоролошо менән шөғөлләнә. Шулай уҡ уның ҡарамағына офицер составы һәм финанс ресурстары бирелә. Идаралыҡ административ хөкөм, мобилизация һәм хужалыҡ бүлектәренән тора. [[Башҡорт айырым корпусыныңкорпусы|Башҡорт айырым корпусы]]ның штабы иғлан ителә, ә Башҡорт хәрби советы кәңәшмә органы булараҡ республика хөкүмәте янында ҡалдырыла<ref>[http://guides.rusarchives.ru/browse/gbfond.html?bid=122&fund_id=438668 Войсковое хакимлығы Хөкүмәте Башҡурдистан]</ref>.
 
Башҡорт хәрби советының рәйесе һәм Ғәскәри идаралыҡтың начальнигы, Башҡортостан Хөкүмәтенең ағзаһы, хәрби бүлектең мөдире була.
 
Ғәскәр регуляр булмаған отрядтарҙан һәм регуляр пехота һәм кавалерииякавалерия полктарынан тора. 1918 йылдың июленән Башҡорт ғәскәре составына 4 Башҡорт пехота полкы һәм Башҡорт кавалерия полкы инә, артабан улар, 1918 йылдың сентябрендә, биш полктан торған [[Башҡорт айырым корпусы|Башҡорт айырым корпусҡа]] инәләр. Уның беренсе командующийы булып генерал-майор [[Ишбулатов Хәжиәхмәт Исхаҡ улы|Ишбулатов Хәжиәхмәт Исхаҡ улы]] тәғәйенләнә.
 
[[Бикбов Юныс Юлбарыҫ улы|Ю. Ю. Бикбов]] рәйеслеге аҫтындағы [[Кесе Ҡоролтай]] Себер хөкүмәте менән килешеү төҙөй.
Башҡорт Корпусы хәрби — оператив яҡтан Аҡ армияның берҙәм командованиеһына буйһонған хәлдә була. Башҡорт ғәскәренең иҫәбе аҙаҡҡы 5 ай эсендә 10 меңгә барып етә һәм артабан, алыштарҙағы юғалтыуҙарға ҡарамаҫтан, һаман арта бара.
[[Файл:Знамя 2-му Башкирскому полку от жителей Екатеринбурга.png|thumb|2-се башҡорт уҡсылар полкы [[Екатеринбург]] ҡалаһында йәшәүселәрҙән почетлы бүләк байрағын һәм полк байрағын ҡабул итә.]]