Кәлимуллин Барый Ғибәт улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә →‎Биографияһы: clean up, replaced: == Тормош юлы == → == Биографияһы == using AWB
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү, стилде төҙәтеү, орфография, аныҡлаштырыу
7 юл:
|род деятельности =
|дата рождения = 10.04.1907
|место рождения = [[Өфө губернаһы]]ның [[Златоуст өйәҙе]] {{ТУ|Дыуан-Мәсетле|Дыуан-Мәсетле ауылында}}, [[Златоустауылы өйәҙе]], [[Өфө губернаһы]]
|гражданство = {{Российская империя}} → {{USSR}}
|дата смерти = 21.07.1989
|место смерти = {{местоСмерти|Өфө}}, [[Башҡорт АССР-ы]]ның<br> {{местоСмерти|Өфө}} ҡалаһы
|отец =
|мать =
21 юл:
}}
{{фамилиялаш|Кәлимуллин}}
 
'''Кәлимуллин Барый Ғибәт улы''' ([[10 апрель]] [[1907]]—[[21 июль]] [[1989]]) — [[СССР|совет]] [[архитектура|архитекторы]], педагог, йәмәғәт эшмәкәре. Сәнғәт фәнефәндәре докторы (1976), профессор (1976), [[СССР]]-ҙың төҙөлөшТөҙөлөш һәм архитектура Академияһыакадемияһы ағза-корреспонденты (1957). БАССР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1947), РСФСР-ҙың атҡаҙанған архитекторы (1976). СССР-ҙың архитекторҙарАрхитекторҙар Союзысоюзы ағзаһы (1935).
 
== Биографияһы ==
Барый Ғибәт улы Кәлимуллин 1907 йылдың 10 апрелендә [[Өфө губернаһы]] [[Златоуст өйәҙе]] (хәҙерге ваҡытта хәҙер [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Мәсетле районы]]) [[Дыуан-Мәсетле]] ауылында тыуған. )
 
В. В. Куйбышев исемендәге Новосибирск инженер-төҙөлөш институтын тамалағантамамлаған (1935).
 
1935—1951 йылдарҙа «Башпрогор» тресының (әлеге ваҡыттахәҙер «Башкиргражданпроект» институты) ҡалалар планлаштырыу секторын етәкләй.
 
1951—1963 йылдарҙа СССР Фәндәр АкадемияһынаАкадемияһы Башҡортостан филиалының [[Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты (РФА Өфө ҡарағанфәнни үҙәге)|Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында]] өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй.
 
1966-сы йылдан [[Ҡаҙан дәүләт архитектура-төҙөлөш университеты|Ҡазан инженер-төҙөлөш институтында]] архитектура кафедраһы мөдире вазифаһында уҡытабула.
 
1971—1987 йылдарҙа [[Өфө дәүләт нефть техник университеты|Өфө нефть институтының]] инженер-төҙөлөш факультетында эшләй, уның тырышлығы менән 1977 йылдан «Архитектура» һәнәреһөнәре буйынса белгестәр әҙерләү башлана.
 
1989 йылдың 21 июлендә [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһы]]<nowiki/>ныңдың башҡалаһы [[Өфө]]<nowiki/>лә үлгәнвафат була.
 
== Ижады ==
Башҡортостанда архитектура, ҡала төҙөлөшө һәм халыҡ төҙөлөш сәнғәте һәм уның тарихы буйынса тәүге профессиональ тикшеренеүҙәргә нигеҙ һалыусы. Башҡортостан архитекторҙарАрхитекторҙар союзын ойоштороусыларҙың береһе, 30 йылға яҡын ойошма етәксеһе.
 
Өфөләге 1930 — 1950-се1930—1950 йылдарҙың тәүге яртыһындағы эре төҙөлөштәрҙең күбеһе Барый Кәлимуллин тарафынан йәки уның ҡатнашлығында проектланған.
 
Наркомлегпром (1936-37) — әлеге ваҡытта [[М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты|Мифтахетдин Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты]]ның 3-сө корпусы. К. А. Тимирязев исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия институның төп корпусы — әлеге ваҡытта [[Башҡорт дәүләт университеты]]. Советтар Йорто (1950) — әлеге ваҡытта [[Өфө дәүләт авиация техник университеты]]ның төп корпусы. Уның етәкселегендә һуғышҡа тиклем һәм һуғыштан һуң тәүге йылдарҙа [[Ишембай]] (1939), [[Баймаҡ]] (1941), [[Белорет]] (1947), [[Стәрлетамаҡ]] (1948) ҡалаларының генераль пландары эшкәртеләэшләнә. 1952 йылда «Башҡортостан ҡалалары үҙәк майҙандарының архитектура-планировкалау композицияһы» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай. «Башҡорт халыҡ төҙөлөш сәнғәте һәм уның прогрессив традициялары» темаһы буйынса докторлыҡ диссертацияһын яҡлай (1976). «Башҡорт халыҡ төҙөлөш сәнғәте» (1978) һәм унлап монография сығара.
 
[[1952 йыл]]да «Башҡортостан ҡалалары үҙәк майҙандарының архитектура-планировкалау композицияһы» темаһына кандидатлыҡ, [[1976 йыл]]да «Башҡорт халыҡ төҙөлөш сәнғәте һәм уның прогрессив традициялары» темаһы буйынса докторлыҡ диссертацияһын яҡлай. «Башҡорт халыҡ төҙөлөш сәнғәте» (1978) һәм унлап монография авторы.
Өфөләге 1930 — 1950-се йылдарҙың тәүге яртыһындағы эре төҙөлөштәрҙең күбеһе Барый Кәлимуллин тарафынан йәки уның ҡатнашлығында проектланған.
Наркомлегпром (1936-37) — әлеге ваҡытта [[М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты|Мифтахетдин Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты]]ның 3-сө корпусы. К. А. Тимирязев исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия институның төп корпусы — әлеге ваҡытта [[Башҡорт дәүләт университеты]]. Советтар Йорто (1950) — әлеге ваҡытта [[Өфө дәүләт авиация техник университеты]]ның төп корпусы. Уның етәкселегендә һуғышҡа тиклем һәм һуғыштан һуң тәүге йылдарҙа Ишембай (1939), Баймаҡ (1941), Белорет (1947), Стәрлетамаҡ (1948) ҡалаларының генераль пландары эшкәртелә. 1952 йылда «Башҡортостан ҡалалары үҙәк майҙандарының архитектура-планировкалау композицияһы» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай. «Башҡорт халыҡ төҙөлөш сәнғәте һәм уның прогрессив традициялары» темаһы буйынса докторлыҡ диссертацияһын яҡлай (1976). «Башҡорт халыҡ төҙөлөш сәнғәте» (1978) һәм унлап монография сығара.
 
== Бүләктәре ==
* [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ Ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] менән бүләкләнгән(1949).
* знак «За отличные успехи в работе в области высшего образования» билдәһе (1957).
 
== Китаптары ==
Юл 64 ⟶ 68:
* [http://www.bashinform.ru/news/450649/ Башинформ хәбәр итә «Он был основателем архитектурного сообщества Башкортостана (К 105-летию со дня рождения архитектора Барыя Калимуллина)»]
* [http://www.bashculture.ru/archives/26 Каруан — һарай]
* [http://books.google.ru/books/about/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B9_%D0%B2_%D0%B3_%D0%9E%D1%80%D0%B5%D0%BD.html?id=WBMLAAAAMAAJ&redir_esc=y Каруан — һарайКаруанһарай Ырымбурҙа]
* [http://www.alib.ru/bs.php4?uid0=3588d4a52388a409221b60a6c9585371e57 Калимуллин Барый Гибатович: Биобиблиографический указатель. | Краеведение России: Поволжье, Урал (Цена: 190 руб.)]
* [http://repina19.com.ua/bash1.html Кәлимуллиндар ғәиләһе]