Эске тулайым продукт: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә Защитил «Эске тулайым продукт» ([Мөхәррирләү=Үҙенән-үҙе раҫланған ҡатнашыусыларға ғына рөхсәт ителгән] (08:53, 15 август 2017 бөтә (UTC)) [Исеме…
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
[[Файл:GDP nominal per capita world map IMF 2008.png|thumb|right|350px|Номиналь ЭТП бер кешеғә (АҠШ долларҙа, 2008 йылға)]]
{{redirect|ЭТП}}
[[Файл:GDP PPP Per Capita IMF 2008.svg|thumb|right|350px| Паритет покупательной способности буйынса ЭТП һәр кешеғә, АҠШ долларҙа, 2008 йылда <br />
{{redirect|Эс Тулайым Продукт}}
* '''<font color=Green>Максимум</font>:''' [[Люксембург (государство)|Люксембург]]  — 58 600 долл. США
[[Файл:GDP nominal per capita world map IMF 2008.png|thumb|right|350px|Номиналь ЭТП бер кешеғә (АҠШ долларҙа, 2008 йылға)]]
* '''<font color=Red>Минимум</font>:''' [[Восточный Тимор]]  — 400 долл. США
[[Файл:GDP PPP Per Capita IMF 2008.svg|thumb|right|350px| Паритет покупательной способности буйынса ЭТП һәр кешеғә, АҠШ долларҙа, 2008 йылда <br />
* '''<font color=Green>Максимум</font>:''' [[Люксембург (государство)|Люксембург]] — 58 600 долл. США
* '''<font color=Red>Минимум</font>:''' [[Восточный Тимор]] — 400 долл. США
* '''<font color=Orange>Среднее по всему миру</font>:''' 8800 долл. США]]
 
Эске тулайым продукт (ингл. Gross Domestic Product, GDP)  — макроиҡтисад күрһәткес, илдең йыл буйына етештергән тауарҙар һәм хеҙмәттәр хаҡын күрһәтә. 1934 йылда Саймон Кузнец тарафынан индерелә.
Номиналь һәм ысын ЭТП (англ. nominal and real GDP) була. Номиналь (абсолют) ЭТП һәҙерге һаҡта күрһәтелә. Ысын (инфляция менән)  — үткән йыл (йәки башҡа нигеҙ йыл һаҡта) күрһәтелә. Номиналь ЭТП ысын ЭТП-ға бүлеү- ЭТПның дефляторы тип атала.
 
== Иҫәпләү ысулдары ==
* килемдәр буйынса
* сығымдар буйынса
* өҫтәү һаҡы буйынса
 
=== килемдәр буйынса ===
: '''ЭТП = милли килемдәр + амортизация + ситләтелгән һалымдар  — субсидиялар  — сит илдән таҙа фактор килемдәр (йәки + гасторбайтрҙаргастарбайтерҙар таҙа фактор килемдәр ''', ҡайҙа:
 
: ''' милли килемдәр = эш хаҡы + арендаренда хаҡы + процент түләүҙәр + корпорац килемдәркорпорация килемдәре'''.
 
: ''' милли килемдәр = эш хаҡы + аренд хаҡы + процент түләүҙәр + корпорац килемдәр '''.
=== сығымдар буйынса ===
: <math>Y = C + I + G + Xn\,</math>, ҡайҙа
Юл 22 ⟶ 23:
: <math>Xn = Ex - Im\,</math>
 
: '''ЭТП = һуңғы ҡулланыу + капиталакапитал йыйыу (фирмаға инвестициялар; станоктар, йығаҙйыһаҙ алыу)) + дәүләт сығымдарсығымдары + таҙа экспорт (Экспорт  — Импорт)'''.
 
 
Юл 28 ⟶ 29:
: '''ЭТП = өҫтәү хаҡы буйынса ҡушылдығы'''.
 
: ''' фирманың өҫтәү һаҡы = фирманың килеме — —тауарҙытауарҙы сығарыу ара хаҡы'''.
' <ref>''Матвеева Т. Ю.'', «Введение в макроэкономику», Издательский дом [[ГУ-ВШЭ]], 2008</ref>.
 
 
Юл 38 ⟶ 39:
| width="35%" align="left" | ''' Халыҡ-ара валюта фонды исемлеге ''' (2010)
| width="30%" align="left" | '''Донъя банкы '''исемлеге''' ''' (2010)
| width="40%" align="left" | ''' АҠШтың Үҙәк шәйлек идаралығы ''' (2009)
|- valign="top"
|
{| class="standard"
|- bgcolor="#ececff" align="center"
| '''Урын''' || '''ИЛ''' ||'''ЭТП <br /><small>( ППС буйынса)</small><br />млн. $'''
|-
| — || '''[[Ер шары]]''' || '''74,384,980'''
Юл 95 ⟶ 96:
{| class="standard"
|- bgcolor="#ececff" align="center"
| '''Урын''' || '''Ил''' || '''ЭТП<br /><small>( ППС)</small><br />млн. $'''
|-
| — || '''[[Ер шары]]''' || '''76,287,673'''
Юл 143 ⟶ 144:
 
Сығанаҡ
* [http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/GDP_PPP.pdf Всемирный банк  — Июль 2010]
|
{| class="standard"
Юл 149 ⟶ 150:
| '''Урын''' || ''' ил''' || '''ЭТП <br /><small>(ППС)</small><br />млн. $''' || '''Үсеш'''<br />
|-
| — ||'''[[Ер шары]]'''||'''-  — -''' || {{спад}} 3,0  %
|-
| — ||''[[Европа Берләшмәһе]]''||''14&nbsp; 820&nbsp; 000'' || {{спад}} 4,1  %
|-
|1||[[АҠШ]]||14 660 000 || {{спад}} 2,6  %
|-
|2||[[Ҡытай]]||10 090 000|| {{рост}} 9,2  %
|-
|3||[[Япония]]||4 310 000 || {{спад}} 6,3  %
|-
|4||[[Индия]]||4 060 000 || {{рост}} 6,8  %
|-
|5||[[Германия]]||2 940 000 || {{спад}} 4,7  %
|-
|6||[[Рәсәй]]||2 223 000 || {{спад}} 7,8  %
|-
|7||[[Бөйөк Британия]]||2 173 000 || {{спад}} 4,9  %
|-
|8||[[Бразилия]]||2 172 000 || {{спад}} 0,6  %
|-
|9||[[Франция]]||2 145 000 || {{спад}} 2,5  %
|-
|10||[[Италия]]||1 774 000 || {{спад}} 5,2  %
|-
|11||[[Мексика]]||1 482 000 || {{спад}} 6,1  %
|-
|12||[[КөнъякКорея|Көньяҡ Корея]]||1 459 000 || {{рост}} 0,2  %
|-
|13||[[Испания]]||1 359 000 || {{спад}} 3,7  %
|-
|14||[[Канада]]||1 330 000 || {{спад}} 2,5  %
|-
|15||[[Индонезия]]||1 030 200 || {{рост}} 4,6  %
|-
|16||[[Төркиә]]||960 500 || {{рост}} 4,7  %
|-
|17||[[Австралия]]||882 400 || {{спад}} 1,3  %
|-
|18||[[Тайвань]]||''821&nbsp; 800'' || {{спад}} 1,9  %
|-
|19||''[[Иран]]'' ||818 700 || {{рост}} 0,1  %
|-
|20||[[Польша]]||721 300 || {{рост}} 1,7  %
|}
 
Юл 199 ⟶ 200:
 
== Рәсәйҙең ЭТПһы ==
2010 йылда Рәсәйҙең ЭТПһы хәҙерге хаҡта '''45 166,0''' млрд һум булды<ref>http://www.gks.ru/free_doc/new_site/vvp/tab1.xls Росстат: Годовые данные. В текущих ценах (1995—2010  гг.)</ref>.
{|
|<timeline>
Юл 264 ⟶ 265:
 
</timeline>
''РФ ЭТП үҙгәреүе(2008 йылдағы хаҡта)''<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/vvp/tab2a.xls ВВП. Годовые данные. В постоянных ценах 2008  г. (1995—2012  гг.)]</ref>
|}
 
 
=== Рәсәйҙең ЭТП үҙгәреше ===
285 юл:
| colspan="14" style="TEXT-ALIGN: left" | '''Динамика изменения реального ВВП'''
|-
| үткән йыл алдынан || style="TEXT-ALIGN: center" |  — || 96,4  % || 101,4  % || 94,7  % || 106,4  % || 110,0  % || 105,1  % || 104,7  % || 107,3  % || 107,2  % || 106,4  % || 107,7  % || 108,1  % || 105.6  %
|-
| 1995 йыла || 100,0  % || 96,4  % || 97,7  % || 92,6  % || 98,5  % || 108,3  % || 113,9  % || 119,2  % || 127,9  % || 137,1  % || 145,9  % || 156,7  % || 169,4  % ||
|-
| 2000 йылға|| 92,3  % || 89,0  % || 90,2  % || 85,4  % || 90,9  % || 100,0  % || 105,1  % || 110,0  % || 118,1  % || 126,6  % || 134,7  % || 144,6  % || 156,4  % ||
|-
| 2007йылға || 59,0  % || 56,9  % || 57,7  % || 54,6  % || 58,1  % || 64,0  % || 67,2  % || 70,4  % || 75,5  % || 81,0  % || 86,1  % || 92,5  % || 100,0  % ||
|-
| colspan="14" style="TEXT-ALIGN: left" | '''Индекс-дефлятор'''
|-
| үткән йылға || style="TEXT-ALIGN: center" |  — || 145,8  % || 115,1  % || 118,5  % || 172,4  % || 137,7  % || 116,5  % || 115,7  % || 114,0  % || 120,1  % || 119,2  % || 115,8  % || 113,5  % ||
|-
| 1995 йылға || 100,0  % || 145,8  % || 167,8  % || 198,9  % || 342,8  % || 472,0  % || 549,8  % || 635,9  % || 724,7  % || 870,3  % || 1037,5  % || 1200,9  % || 1363,2  % ||
|-
| 2000 йылға || 21,2  % || 30,9  % || 35,5  % || 42,1  % || 72,6  % || 100,0  % || 116,4  % || 134,6  % || 153,4  % || 184,2  % || 219,6  % || 254,2  % || 288,6  % ||
|-
| 2007 йылға || 7,3  % || 10,7  % || 12,3  % || 14,6  % || 25,1  % || 34,6  % || 40,3  % || 46,6  % || 53,2  % || 63,8  % || 76,1  % || 88,1  % || 100,0  % ||
|-
| colspan="14" style="TEXT-ALIGN: left" | '''Инфляция в 2007 году <sup>[**]</sup>'''
|-
| йыл буйынса || style="TEXT-ALIGN: center" |  — || 1263,2  % || 835,0  % || 712,6  % || 585,5  % || 297,7  % || 188,8  % || 147,9  % || 114,4  % || 88,1  % || 56,6  % || 31,4  % || 13,5  % ||
|}
[[Файл:Real gdp rus.PNG|right|thumb|610px| РФ ЭТП үҙгәреү графигы ]]
 
== Иҫкәрмәләр ==
<references/>
 
== Һылтанмалар ==
* [http://bea.gov/ Бюро экономического анализа США]
* [http://web.archive.org/web/20091206172851/http://www.gks.ru/wps/PA_1_0_S5/Documents/jsp/Detail_default.jsp?category=1112178611292&elementId=1136985873391 Статистический сборник «Международные сопоставления валового внутреннего продукта»] на сайте [[Росстат]]а
* [http://gtmarket.ru/ratings/rating-countries-gdp/rating-countries-gdp-info Статистика ВВП по разным странам]
* [http://gtmarket.ru/news/state/2007/12/21/1524 Окончательные результаты международных сопоставлений ВВП по странам мира по данным за 2005  г. (Публикация декабрь 2007)]
[[категорияКатегория: иҡтисад]]
[[Категория:Иҡтисад терминдары]]