Шахтёр-ҡыҙылгвардеецтар обелискыһы (Константиновск): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
47 юл:
[[Граждандар һуғышы]] йылдарында, [[1918 йыл]]дың [[29 апрель|29 апреленд]]ә Дон станицаһы Костантиновскта аҡ гвардеецтар 860 самаһы әсир ҡыҙылгвардеец, шахтер, эшселәрҙе — Александровск-Грушевкий (хәҙер Шахты ҡалаһы), Сулин һәм Александровский (хәҙер [[Запорожье]] ҡалаһы) тимер юлсыларын язалап үлтерә. Улар араһында ҡатын-кыҙҙар һәм балалар ҙа була. Әсирҙәрҙе төрлө тораҡ пункттарында ҡулға алалар, бер партияға туплайҙар һәм сауҙагәр Пустовойтовтың иген амбарына ябалар. Аҡ гвардеецтар иген амбарын үлем казематына әйләндерә. Һыуһауҙан һәм аслыҡтан күптәр үлә. Ҡалғандарын палачтар шашкалар менән тураҡлай һәм пулеметтан атып үлтерә.
 
Был [[Граждандар һуғышы]] ваҡытында КонстантиновскҡалаһындағыКонстантиновск ҡалаһындағы ҡан иң күп түгелгән урын була. Тере ҡалыусыларҙың береһе, бронепоезыныңбронепоездың элекке яугиры М. В. Червонная шулай тип хәтерләй: «Ҡанға батҡан, ярам тере әсирҙәр бер-береһенең өҫтөндә ултырҙы ҙәмһәм ятты. Һауа етмәгәнлектән һәм тығыҙлыҡтан 40 кеше тонсоғоп үлде. Ваҡыты-ваҡыты менән аҡ кпзпктпр амбар ишеген асып, әсирҙәрҙе һөйрәп сығарҙы һәм шунда уҡ уларҙы тураҡланы, штыктар менән сәнсеп үлтерҙе».
 
Һуңыраҡ йөҙҙәрсә кеше фажиғәле һәләк булған урында, киләсәк быуындар юелһенбелһен өсөн: «Был бинала (элекке иген амбары) 1918 йылда аҡ гвардия палачтары ҡыҙыл партизандарҙы — шахтерҙарҙы, уларҙың ҡатындарын һәм балаларын йыртҡыстарса язаланы. Бөйөк Октябрь еңеүе өсөн көрәшеүселәргә мәңгелек иҫтәлек һәм мәңгелек дан».
 
Сауҙагәр Пустовойтовтың үлем амбары эргәһендә [[1967 йыл]]да Шахты ҡалаһы хеҙмәтсәндәре Константиновка ҡалаһы халҡы менән бергә һәләк булыусылар иҫтәлегенә «Шахтерҙар иҫтәлегенә» обелискын ҡуя. Һәйкәлгә былай тип яҙыла: «1918 йылда аҡ гвардеецтар тарафынан йыртҡыстарса язаланыусылар шахтылар хәтерендә мәңге йәшәр. Атайҙарыбыҙ төҙөп өлгөрмәгәнде беҙ төҙөрбөҙ, улар йырлап бөтөрмәгәнде беҙ йырлап бөтөрөрбөҙ».