Красноуфимск өйәҙе: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) "Красноуфимский уезд" битен тәржемә итеп төҙөлгән |
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
{{Рәсәй империяһы өйәҙе
{{Рәсәй империяһы өйәҙе|название=Красноуфимский уезд|герб=Coat of Arms of Krasnoufimsk (Sverdlovsk oblast) (1783).png|карта=Permskaya_gubernia_Krasnoufimsky_uezd.png}}'''Красноуфимский өйәҙе''' — [[1781 йыл|1781—1923]] йылдарҙа [[Рәсәй империяһы]] һәм РСФСР-ҙағы [[Пермь губернаһы]]<font style="background-color: rgb(189, 212, 255);">(</font><font style="background-color: rgb(254, 252, 224);">1</font>919—1923 йылдарҙа[[ Екатеринбург]] губернаһы) составындағы административ-территориаль берәмек. Өйәҙ ҡалаһы — Красноуфимск.▼
|название=Красноуфимский уезд
|герб=Coat of Arms of Krasnoufimsk (Sverdlovsk oblast) (1783).png
|карта=Permskaya_gubernia_Krasnoufimsky_uezd.png
}}
▲
== Географияһы ==
Юл 7 ⟶ 13:
Өйәҙ Пермь наместничествоһы Пермь өлкәһе составында [[1781 йыл|1781 <font style="background-color: rgb(189, 212, 255);">йылдың </font>27 ғинуарында]] барлыҡҡа килгән. 1796 йылдың 12 декабренән Пермь губерн<font style="background-color: rgb(189, 212, 255);">аһы </font>оставында.
1919 йылда, Екатеринбург губернаһы барлыҡҡа килгән саҡта, уның составына ингән. Һуңғараҡ көнсығыш улустар
[[1923 йыл|1923 йылдың 3 ноябрендә]] өйәҙ бөтөрөлгән, уның территорияһы Урал өлкәһе Кунгур округы составына ингән.
Юл 18 ⟶ 24:
{| style="margin-bottom: 10px;" cellpadding="10"
|
* Агафоновский,
* Әжеғол,
* Александровский,
* Алмазский,
* Алтын,
* Әртә — Әртә заводы ауылы,
* Әтиғ — Әтиғ заводы ауылы,
*
*
* Бисертский — Бисерт заводы ауылы,
* Богородский,
* Оло Аҡа,
* Быковский,
* Белянковский,
* Верхне-
|
* Верхне-
* Енапаевский,
* Златоустовский,
* Иргинский — Түбәнге Иргин заводы,
* Каргинский,
* Киргишанский,
* Кленовский,
* Криулинский,
* Манчажский,
* Михайловский — Михайлов заводы ауылы,
*
* Мостовский,
* Нижне-
* Ново-
* Нязе-
|
* Петропавловский,
* Поташинский,
* Сажинский
*
* Суксунский — Соҡсон заводы ауылы,
*
* Сыринский,
* Торговижский,
* Утинский,
*
*
*
* Шокуровский,
* Ювинский.
|}
== Иҡтисады ==
Сәнәғәттең төп төрҙәре игенселек һәм тау эше булған. [[1893 йыл|1893 йыл]] мәғлүмәттәре буйынса культивацияланған үҫемлектәр араһында беренсе урынды: [[арыш]] — 677 км² тирәһе (62 мең дис.), һоло — км²-ҙан ашыу (51 мең дис.) һәм [[бойҙай]] — 246 км²-ға тиклем (22,5 мең дис.) биләй, артабан [[ҡарабойҙай]], арпа — 46 км² (4,5 мең дис.), [[борсаҡ]], [[етен]], [[тарма]], бер аҙ борай, тары һәм яҫмыҡ борсаҡ (чечевица) тора. Сәсеүлектәргә бүленгән ер майҙаны — 1 693 км² тирәһе (155 мең дис.). [[1892 йыл|1892 йыл]]да өйәҙҙә аттар һаны — 67053 баш, эре мөгөҙлө малдар — 68697 баш, [[Һарыҡ]] — 97867 баш, [[сусҡалар]] — 7292 баш, [[кәзә]] — 3613 баш. Суйын ҡойоусы һәм тимер сығарыусы йәки икеһен бергә етештереүсе тау заводтары: иң мөһиме — Үрге һәм Түбәнге Әртә заводтары. Ҡағыҙ һәм ҡатырға заводтары, 2 араҡы ҡыуыусы, 2 быяла заводтары. [[1893 йыл|1893 йыл]]да 507 вағыраҡ завод-фабрика предприятиеһы булған, шул иҫәптән 188 тирмән, 30 күн эшкәртеү заводы, 95 тимерлек, 35 металл изделиелар заводы, 16 кирбес заводтары. Ыҫмала ҡыуыусы, тире иләүсе һәм һарыҡ тиреһенән кейем тегеү заводтары, ярма һыҙырыу һәм май яҙыу заводтары, кейеҙ һәм быйма баҫыу оҫтаханалары ла шулай уҡ байтаҡ (төркөмдә 7 алып 18 саҡлы предприятие).
== Урындағы үҙидара ==
Өйәҙ буйынса [[1893 йыл|1893 йыл]]дағы земство сығымдары 239 000 һум: 58 590 һум — халыҡ мәғарифына, 41 200 һум — дауалау (врачебное) эшенә. Өйәҙҙә 3 624 уҡыусыһы (ҡыҙҙар ҙа, малайҙар ҙа) булған 61 мәктәп; 5 дауахана, 7 табип, 29 фельдшер.
== Иҫкәрмәләр ==
Юл 79 ⟶ 85:
* [http://starye-karty.litera-ru.ru/uezd/perm_karta-krasnoufimskiy_uezd.html Старые карты Красноуфимского уезда]
* {{БЭ2013У|index.php/2-statya/12568-krasnoufimskij-uezd|автор=Шумилов Е. Н.}}
[[Пермь губернаһы өйәҙҙәре]]
| |||