Википедия

Ҡасимов Рафаил Ғәбделхәй улы: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Музыкант|Страна={{RUS}}|Имя=Рафаил Ғәбделхәй улы Ҡасимов|Дата рождения=2.06.1947|Место рождения=Слупск, {{МРТУ|СлупскПольша}}, Польша|Профессия={{композитор|СССР|Башҡортостан|XX быуат}}|Награды={{Орден Дружбы|2010}}, Башҡортостандың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1993), Салауат Юлаев ис. дәүләт премияһы лауреаты(2004)}}
{{ФШ|Ҡасимов}}
''' Рафаил Ғәбделхәй улы Ҡасимов''' ([[2 июнь]], [[1947 йыл|1947]], Слупск) — композитор, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1993), башҡорт музыкаһындағы симфоник жанрға нигеҙ һалыусы. [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы]] лауреаты (2004) («Салауат Юлай улының көрәше һәм солохо» симфонияһы өсөн)<ref>[http://bashkortostan.news-city.info/docs/sistemsh/dok_oeyneb.htm О ПРИСУЖДЕНИИ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ПРЕМИЙ РЕСПУБЛИКИ БАШКОРТОСТАН ИМЕНИ САЛАВАТА ЮЛАЕВА 2004 ГОДА В ОБЛАСТИ ЛИТЕРАТУРЫ, ИСКУССТВА И АРХИТЕКТУРЫ]</ref>. СССР композиторҙары союзы ағзаһы ([[1983 йыл|1983]]), Башҡортостан композиторҙары союзы идараһы ағзаһы, Рәсәй Федерацияһы Президенты стипендиаты. БР-ның балалар музыкаһы комиссияһы рәйесе, йәштәрҙе эстетик тәрбиәләү буйынса Бөтә Рәсәй комиссияһы ағзаһы, [[1994 йыл]]да<nowiki/>ндан фортопианофортепиано дуэттарының Халыҡ-ара ассоциацияһы ағзаһы.
 
== Биографияһы ==
Р . Ғ. Ҡасимовтың атаһы хәрби булыу сәбәпле ғаиләһенә төрлө урында йәшәргә тура килә. Мәктәптә уҡырға Белоруссияла[[Белоруссия]]ла төшә, [[Удмурт республикаһындаРеспубликаһы]]нда дауам итә. Ошонда уҡ Глазов ҡалаһы музыка мәктәбен тамамлай.
 
Һөнәри белемде Ижевск музыка училищеһында ала. Фортепиано класы буйынса етәксеһе — атаҡлы пианист һәм педагог Генрих Нейхауздың уҡыусыһы Галина Полторацкая-Глушенкова.
 
Ҡаҙан консерваторияһында ул ике йыл Ида Ғөбәйҙуллина класында белем ала.
 
[[Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты|Өфө дәүләт сәнғәт институтын]] [[1973 йыл]]да тамамлай. Композиция буйынса педагогы — танылған башҡорт композиторы, СССР-ҙың халыҡ артисы, профессор [[Исмәғилев Заһир Ғариф улы|Загир Ғариф улы Исмәғилев]]. Фортепиано буйынса Л. Франк етәкләй.
Р. Ҡасимовтың диплом эштәре — фортепиано менән оркестр өсөн Концертконцерт, бас һәм фортепиано өсөн [[Муса Йәлил]] шиғырҙарынан баллада.
 
Уҡыуҙы тамамлағандан һуң ул 9 йыл Башҡорт дәүләт филармонияһында музыкаль лекторий етәксеһе була. Шул мәлдә «Һабантуй», «Ҡурай көйө», «Онотолған шлягер», «Элеонораның ҡулсатыры» скрипка әҫәрҙәрен яҙа. Тәүге тапҡыр бейеүҙәргә, хореографик тамашаларға көйҙәр ижад итә. Иҙрис Ғәзиев, Венера Мостафина башҡарған «Гөлнара», «Ҡарлуғаслы өй» һ.б. эстрада йырҙарын яҙа, халыҡ йырҙарын эшкәртә.
Юл 18 ⟶ 20:
 
== Ғаиләһе ==
Ҡатыны Евгения, ҡыҙҙары Ольга, Ләйлә  — музыканттар.
 
== Ижады ==
Әҫәрҙәре: Беренсе симфония, кларнет, гобой, флейта өсөн соната, «Өс миниатюра», «Камера оркестры өсөн бәләкәй концерт».
 
Алтынсы симфония — «Салауат Юлаевтың көрәше һәм солохо» («Война и мир Салавата Юлаева»). Был әҫәре өсөн Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһына лайыҡ була(2004)<ref>[http://www.enhver.ru/a/spisok_laureatov_premii_imeni_salavata_yulaeva_-_2006 Список лауреатов премии имени Салавата Юлаева — 2006]</ref>.
Юл 29 ⟶ 31:
* Республика композиторҙары конкурстары лауреаты (1995, 2000, 2003)
* Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (2004).
* Дуҫлыҡ ордены (2010)  — тыуған ил мәҙәниәтен һәм сәнғәтен үҫтереүҙәге ҡаҙаныштары, күп йыллыҡ һөҙөмтәле эшмәкәрлеге өсөн<ref>[http://graph.document.kremlin.ru/page.aspx?1302628 Указ Президента Российской Федерации от 12.10.2010 № 1237]</ref>.
 
== Иҫкәрмәләр ==
Юл 36 ⟶ 38:
== Әҙәбиәт ==
* Восемь нотных сборников Касимова: 5 фортепианных, 3 скрипичный.
* Скурко, Е. Рафаил Касимов / Е. Скурко, С. Хәбирова // Композиторы и музыковеды Башкортостана. Очерки жизни и творчества, тормош һәм ижады.  — Өфө: Китап, 2002.  —  138-143138—143 бб.
* Давыдова, Э. Симфония о Салавате / Э. Давыдов // Истоки.  — 2004.  — 1 сент.  — 14 б.
* Латыпова, Л. Без хрестоматийного глянца / Л. Латыпова // [[Республика Башкортостан (гәзит)|Башҡортостан]].  — 2004.  — 5 октябрь
* Латыпова, Лилия. Композитор Касимов в пространстве и времени / Л. Латыпова // Рампа.  — 1998.  — №  3-4.  — 23 б.
* Латыпова, Лилия.  О чем рассказа симфония / Л. Латыпова // Рампа.  — 1999.  — №  9.  — 6 б.
* Мингазова, Эльмира. Главное  — быть профессионалом / Э. Минһажева // [[Ватандаш]].  — 2005.  — №  2.  — 192-196192—196 бб.
 
== Һылтанмалар ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡасимов_Рафаил_Ғәбделхәй_улы» битенән алынған