Википедия

Бөтөн һан: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"мини|300px|Һанлы тура һыҙыҡта бөтөн һандар '''Бөтөн һандар''' — <ma…" исемле яңы бит булдырылған
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
7 юл:
== Алгебраик үҙсәнлектәре ==
<math>\mathbb{Z}</math> бөтөн һанды бөтөн һанға бүлеүгә ҡарата йомоҡ түгел (мәҫәлән, 1/2). Түбәндәге таблица теләһә ниндәй бөтөн ''a'', ''b'' һәм ''c'' өсөн ҡушыу һәм ҡабатлауҙың төп үҙсәнлектәрен иллюстрациялай.
 
{| align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
| || ҡушыу || ҡабатлау
Юл 30 ⟶ 29:
Ике бөтөн һандың иң ҙур уртаҡ бүлеүсеһен табыу өсөн Евклид алгоритмы ошо ғәмәлгә нигеҙләнгән.
 
== Күмәклек теорияһы үҙсәнлектәре ==
== Теоретико-множественные свойства ==
<math>\mathbb{Z}</math> — түбәнге һәм юғары сиктәре булмаған һыҙыҡлы тәртипкә һалынған күмәклек. Унда тәртип
<math>\mathbb{Z}</math> — [[линейно упорядоченное множество]] без верхней и нижней границ. Порядок в нём задаётся соотношениями:
: … < −2 < −1 < 0 < 1 < 2 < … нисбәте менән бирелә.
Бөтөн һан, әгәр ул нулдән ҙур булһа '''ыңғай''' тип, әгәр нулдән бәләкәй булһа '''тиҫкәре''' тип атала. Нуль ыңғай ҙа, тиҫкәре лә түгел.
Целое число называется '''положительным''', если оно больше нуля, '''отрицательным''', если меньше нуля. Нуль не является положительным или отрицательным.
Бөтөн һандар өсөн түбәндәге нисбәт дөрөҫ:
 
# әгәр ''a'' < ''b'' һәм ''c'' < ''d'', ул саҡта ''a'' + ''c'' < ''b'' + ''d''.
Для целых чисел справедливы следующие соотношения:
# еслиәгәр ''a'' < ''b'' иһәм 0 < ''c'', <ул саҡта ''dac'', тогда< ''abc''. +(Ошонан әгәр ''c'' < 0 булһа, ул саҡта ''bac'' +> ''dbc'' булыуын еңел күрһәтеп була.)
# если ''a'' < ''b'' и 0 < ''c'', тогда ''ac'' < ''bc''. (Отсюда легко показать, что если ''c'' < 0, то ''ac'' > ''bc''.)
 
== Целые числа в вычислительной технике ==
[[Целый тип|Тип целое число]] — зачастую один из основных [[тип данных|типов данных]] в [[Язык программирования|языках программирования]]. Тем не менее эти «целые числа» — лишь имитация класса <math>\mathbb{Z}</math> в математике, так как это множество бесконечно и всегда найдётся целое число, которое данный [[компьютер]] не сможет хранить в своей памяти. Целые типы данных обычно реализуются как фиксированный набор [[бит]]ов, но любые представления в конце концов приведут к тому, что свободное место на [[Носитель информации|носителе]] ([[Жёсткий диск|жёстком диске]]) закончится. С другой стороны, теоретические модели цифровых компьютеров имеют потенциально бесконечное (но счётное) пространство.
 
== Иҫәпләү техникаһында бөтөн һандар ==
== См. также ==
Программалау телдәрендә тип бөтөн һан - йыш ҡына төп бирелештәр тибының береһе булып тора. Шулай булыуға ҡарамаҫтан был «бөтөн һандар» — математикалағы <math>\mathbb{Z}</math> класының тик имитацияһы ғына, сөнки был күмәклек сикһеҙ һәм һәр ваҡыт [[компьютер]] үҙенең хәтерендә һаҡлай алмаған бөтөн һан табып була. Бирелештәрҙең бөтөн тибы ғәҙәттә билдәләнгән биттар йыйылмаһы рәүешендә тормошҡа ашырыла, ләкин теләһә ниндәй һүрәтләү һуңғы сиктә ҡаты дискта (мәғлүмәт тотоусы) буш урын ҡалмауға килтерәя. Икенсе яҡтан, цифрлы компьютерҙарҙың теоретик моделдәренең сикһеҙ (ләкин иҫәпле) арауығы бар.
* [[Число]]
* [[Целая часть]]
* [[Теория чисел]]
 
== Шулай уҡ ҡара ==
== Примечания ==
* Һан
{{примечания}}
* Бөтөн өлөш
* Һандар теорияһы
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{Числа}}
{{иҫкәрмәләр}}
Һандар
 
[[Категория:ЦелыеБөтөн числаһандар| ]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Бөтөн_һан» битенән алынған