Мәсет: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Picture in much higher resolution |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
4 юл:
Күп осраҡта мәсет — айырым төҙөлгән көмбәҙле, ҡайһы саҡта эске ихатаһы булған, бина (Әл-Хәрам мәсете). [[Манара]] мәсеткә төкәтмә итеп эшләнергә мөмкин. [[Манара]]лар һаны берҙән туғыҙға тиклем булыуы мөмкин (Әл-Хәрам мәсетендәге манараларҙан кәмерәк буларға тейеш). Ғибәҙәт бүлмәһендә стеналарҙа рәсем юҡ, [[ҡөрьән]] сүрәләренән өҙөктәр булыуы мөмкин. Мәсет түрендә [[ҡибла]]ға ҡараған яғына [[михраб]] менән [[мөнбәр]] эшләнә. Мәсеттәрҙә [[мәҙрәсә]] эшләй.
Дөйөм алғанда, коллектив намаҙ ритуаль яҡтан таҙа һаналған теләсә ҡайһы йә иһә бында, хатта майҙанда ла уҡыта ала. Әммә тиҙ генә VIII быуат аҙағына табан уҡ мәсеттәрҙең үҙенсәлекле тышҡы күренеше формалаша. Махсус доға бинаһынан һәм ишегалдына тыш (унда тәһәрәт алыу өсөн һыу алыу урыны булырға тейеш), күпселек мәсеттәрҙең бер йәки бер нисә манараһы ҙа була.
Мәсет эсендә, уның Мәккәгә ҡараған яғында михраб етештерелә. Ул намаҙ уҡыусылар менән баҫырға ти тарафты күрһәтеп ҡушыла. Йәмиғ мәсете михрабтың уң яғында вәғәз һөйләүсе трибунаһы, йәғни минбәр урынлашҡан була. Мәҙинә ҡалаһында өгөт-нәсихәт ваҡытында Мөхәммәд пәйғәмбәр беренсе ултырған минбәр бейек ябай урындыҡтан ғына ғибәрәт булып, уға ике баҫҡыс алып менгән. Ошо беренсе һәм берҙән-бер минбарынан беренсе өс хаҡ хәлифә лә файҙалана. IX быуатта минбәр үрге һәм эстрада баҫма өҫтөндә урынлашҡан, өҫтө таҡта менән ябылған, доға ҡылыусыларға табан йүнәлгән бейек трибуна рәүешен ала. Мәсет иҙәндәренә, ҡағиҙә булараҡ, септә һәм келәм йәйелә. Элегрәк шәһәрҙәрҙәге үҙәк мәсеттәрҙә, минбәр һәм михраб менән иңгә-иң терәп, рәшәткәнән эшләнгән павильон рәүешендәге айырым бүлеп алынған урын — маҡсура була. Ул хәлифә, батша йәки башҡа юғары дәрәжәле кешеләрҙе халыҡ төркөмөнән алыу өсөн етештерелә. Хәҙерге мәсеттәрҙә маҡсура осрамай әйтергә мөмкин.
== Галерея ==
<center>
| |||