Ҡара бөрлөгән: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
17 юл:
| commons = Category:Blackberry
}}
'''Ҡара бөрлөгән, тал бөрлөгәне''' — Rubus ырыуы Раузалар ғаиләһендәге бер нисә [[Үҫемлектәр|үҫемлек]] төрө.[[Башҡортостан]]да ҡара бөрлөгән һәм тал бөрлөгәне тип тә йөрөтәләр.
== Биологик яҙма ==
Өлгөрөү осоронда бөрлөгән [[емеш]]тәре башта йәшел, йәшел-ҡыҙыл, ә һуңынан ҡыҙыл-ҡара төҫтә булалар. Өлгөргән бөрлөгән емештәре ҡара төҫтә була.
Ике төрҙә сәнескеләр менән ҡапланған һабаҡ һәм үрентеләрҙән тораған ярымҡыуаҡ булып тора; һабаҡ үҫентеләрә өҫкә үрләүсән йәки ергә ятып үҫә; Rubus caesius төрөнөң япраҡтары өсәүле, ҡайһы саҡта бишәүле; Rubus fruticosus төрө биш һәм ете япраҡлы.
Rubus caesius күҡһел ҡуныҡ (налёт) менән ҡапланған; Rubus fruticosus төрөнөң ҡуныҡ ҡатламы юҡ. [[Емеш]]тәренең һуты ҡара-ҡыҙыл; тәле әскелт, бер аҙ сайырлы. Емештәренән [[ҡайнатма]] яһарға мөмкин. [[Европа]]нан [[Скандинавия]]ға тиклем, [[Архангель өлкәһе]]нең [[көнбайыш]] өлөшөнөндә керетеп, [[уртаса климат]]лы һәм йылы илдәрҙә ике төрҙә киң таралған.
[[Кавказ]]да,
<gallery>
Рәсем:BlackberryFlowers.JPG|Ҡара бөрлөгән сәскәһе
31 юл:
== Культивациялау ==
[[Европа]]ла ҡара бөрлөгәндең емешселектә әһәмиәте юҡ, әммә Америкала үны баҙар өсөн үҫтерәләр. Америка сорттары: тәпәш буйлы — «Crystal white» (еләктере аҡ), «Golden Cap» (еләктәре һарғылт-ҡара), «Seneca black» һәм «Garden black» (ҡара еләкле); «Philadelphia», «Kirtland», «Arnolds hybride» кеүек башҡа сорттар ҡурай еләге менән ҡатнаш сорт булып тора, иң яҡшы «Lawton» («New Rochelle») сортын Рәсәйҙең көньяғында үҫтерегә тәҡдим итергә була.
Ҡурай еләген тәрән балсыҡлы-избесле, серетмә менән бай булмаған тупраҡта ҡояшлы ерҙә орлоҡтарынан, һабаҡсанан, тамыр үҫентелеренән үрсетәләр;
== Тарихта һәм мәҙәниәттә ҡара бөрлөгән ==
{{Биофото|Soviet Union stamp 1964 CPA 3135.jpg|ш=100|border=0| СССР почта маркаһы}}
| |||