Станюта Стефания Михайловна: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
аныҡлаштырыу, күренеште төҙәтеү
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
8 юл:
| Гражданство = {{Рәсәй империяһы}}→<br />{{флагификация|USSR}} →<br /> {{флагификация|Белоруссия|1995}}
| Годы активности = [[1919]]—[[2000]]
| Театр = ЯнкоЯнка Купала исемендәге милли академия театры (Минск)
| Награды = {{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{народный артист СССР|1988}}{{!!}}{{Государственная премия БССР|1982}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}}{{орденХеҙмәт ТрудовогоҠыҙыл КрасногоБайрағы Знамениордены|1985}}{{!!}} {{орденХеҙмәт ТрудовогоҠыҙыл КрасногоБайрағы Знамениордены}}{{!!}} {{орденхалыҡтар ДружбыДуҫлығы народовордены}}{{!!}} {{орденПочёт Знакбилдәһе Почётаордены|1955}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{«Өлгөлө хеҙмәте өсөн» миҙалы}} {{!!}} {{Владимир Ильич Ленин тыуыуына 100 йыл тулыу хөрмәтенә миҙал }} {{!!}}{{1941-1945 йй.Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн миҙал}} {{!!}} {{1941-1945 йй. Бөйөк Ватан һуғышында маҡтаулы хеҙмәте өсөн миҙалы}}
{{!}} {{Медаль «За трудовое отличие»}} {{!!}} {{Медаль В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина}} {{!!}}{{Медаль За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.}} {{!!}} {{Медаль За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{МедальФранциско ФранцискаСкорина Скоринымиҙалы|1995}}{{!!}} {{МедальХеҙмәт ВетеранВетераны трудаМиҙалы}}
{{!}}}
| imdb_id =
}}
'''Стефа́ния Миха́йловна Станю́та''' ({{lang-be| Стэфанія Міхайлаўна Станюта}}; 1905—2000) — Беларусь, совет кино һәм театр артисы. СССР-ҙың халыҡ артисы (1988).
[[Файл:Станюта Михаил портретҡыҙының дочери1923портреты 1923.jpg|thumb|[[Станюта, Михаил Петрович|М. П. Станюта]] «ПортретҠыҙының дочерипортреты», 1923, Беларусь Республикаһының милли художество музейы]]
 
[[Файл:Стефания Станютаның ҡәбер өҫтөнә ҡуйылған һәйкәл (FoP).jpg|мини|НадгробныйКөнсығыш памятникзыяратта наҡәбер Восточномөҫтөнә кладбищеҡуйылған һәйкәл]]
 
== БиографияБиографияһы ==
Стефания Станюта родилась {{OldStyleDate|13|мая|1905 год|йылдың 30|апреля}}а вапрелендә [[Минск]]е в семьеҡалаһында известногобилдәле белорусскогобелорус художникарәссамы [[Станюта, Михаил Петрович|М. П.ғаиләһендә Станюты]]тыуған.
Бала сағында уға батша Николай II-нең белорус халҡы менән рәсми осрашыуында булырға насип була.
 
УчиласьСиркәү вмәхәллә [[Церковно-приходская школа|церковно-приходской школе]]мәктәбендә, затемаҙаҡ вМинск [[Минскаяхөкүмәт женская правительственная гимназия|Минской женскойҡатын-ҡыҙҙар правительственнойгимназияһында гимназии]]уҡый<ref>{{cite web|url=http://govorim.by/minskaya-oblast/minsk/novosti-minska/16710-data-v-istorii-112-let-nazad-v-minske-osnovana-zhenskaya-pravitelstvennaya-gimnaziya.html|title=Дата в истории: 112 лет назад в Минске основана женская правительственная гимназия|accessdate=2013-01-07|archiveurl=http://www.webcitation.org/6Dao0LpzI|archivedate=2013-01-11}}</ref>.
В детстве ей довелось побывать на официальной встрече царя [[Николай II|Николая II]] с белорусским народом.
1918 йылдан Жданович Флориан Павловичтың Беренсе белорус драма һәм комедия ширҡәтендә статист, хорҙа йырлаусы һәм бейеүсе булып эшләй. Был ижади коллектив нигеҙендә 1920 йылда 1-се Белорус дәүләт театры (хәҙерге Янка Купала исемендәге Милли академия театры) төҙөлә, Станюта Стефания Михайловна был театрҙа эшләүен дауам итә. Беренсе ''Химки'' ролен ул 16 йәшендә Голубок Владислав Иосифовичтың «Ганка» пьесаһында уйнай .
1926 йылда Мәскәү Художество академия театрының Белорус драматик студияһын (Смышляев Валентин Сергеевич һәм Гиацинтова Софья Владимировна класы) тамамлай. Ошо сығарылыш базаһында 1926 йылда Витебск ҡалаһында Икенсе белорус дәүләт драма театры (хәҙерге Якуб Колас исемендәге Милли академия драма театры) төҙөлә, был театрҙа Стефания Станюта 1932 йылға тиклем уйнай.
С [[1932 год]]айылдан иүҙенең доғүмеренең концааҙағына своей жизнитиклем Стефания Станюта проработалаМинск вҡалаһында [[НациональныйЯнка академическийКупала театрисемендәге имениМилли Янкиакадемия Купалы|Белорусскомтеатрында драматическом театре имени Яэшләй.Бөтәһе Купалы]]яҡынса в200 [[Минск]]е. Всего сыграла около 200роль ролейбашҡара<ref>[http://www.belarustourism.by/catalog/365_16295.html Стефания Станюта — Знаменитые люди — Каталог — Туризм в Беларуси<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
Бөйөк Ватан һуғышы башланғанда театр труппаһы Одесса ҡалаһында була. Минскта Стефания Станютаның ғаиләһе ҡала, ләкин театр оҙаҡ ваҡыт Одессала була, Стефания үҙ-үҙеңде һаҡлау төркөмө башлығы итеп һайлана. Труппа Томск ҡалаһына күскәс, һауыға башлаған һалдаттар менән госпиталдә театр түңәрәге алып бара<ref name=autogenerated2>{{cite web|url=http://belactors.info/memory/stanuta.html|title=Стефания Станюта|author=«Чтобы помнили»|accessdate=2011-07-21|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/66fq8x5T9|archivedate=2012-04-04}}</ref>.
Кинола 1958 йылда төшә башлай.
Стефания Станюта 2000 йылдың 6 ноябрендә вафат була. Минск ҡалаһында Көнсығыш зыяратта ерләнгән.
 
== Ғаиләһе ==
Училась в [[Церковно-приходская школа|церковно-приходской школе]], затем в [[Минская женская правительственная гимназия|Минской женской правительственной гимназии]]<ref>{{cite web|url=http://govorim.by/minskaya-oblast/minsk/novosti-minska/16710-data-v-istorii-112-let-nazad-v-minske-osnovana-zhenskaya-pravitelstvennaya-gimnaziya.html|title=Дата в истории: 112 лет назад в Минске основана женская правительственная гимназия|accessdate=2013-01-07|archiveurl=http://www.webcitation.org/6Dao0LpzI|archivedate=2013-01-11}}</ref>.
* ОтецАтаһы[[Станюта, Михаил Петрович|Михаил Петрович Станюта]] ([[1881]]—[[1974]]1881—1974) — белорусскийбелорус советскийсовет живописецрәссамы, график, педагог;
* матьәсәһе — Христина Ивановна Станюта, домохозяйкайорт хужабикәһе, изкрәҫтиән крестьянғаиләһенән;
* мужире — Александр Кручинский — офицер [[КраснаяҠыҙыл Армия|Красной Армии]]офицеры ;
* сынулы[[Станюта, Александр Александрович|Александр Александрович Станюта]] (1936—2011) — писательяҙыусы, литературоведәҙәбиәт белгесе;
* снохакилене (женаулының сынаҡатыны) — [[Михайлова–Станюта, Ирина Алексеевна|Ирина Алексеевна Михайлова-Станюта]]ученыйғалим-экономистиҡтисадсы, профессор;
* ейәнсәре — Станюта Мелитина Дмитриевна (1993 йылда тыуған) — белорус гимнасы (художестволы гимнастика).
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре ==
С [[1918 год]]а работала статисткой, хористкой и танцовщицей в Первом товариществе белорусской драмы и комедии [[Жданович, Флориан Павлович|Ф. П. Ждановича]], на основе творческого коллектива которого в [[1920 год]]у был образован 1-й Белорусский государственный театр (ныне [[Национальный академический театр имени Янки Купалы]]), где продолжала играть. Первую роль ''Химки'' сыграла в 16 лет в пьесе «Ганка» [[Голубок, Владислав Иосифович|В. И. Голубка]].
* [[Народная артистка СССР]]-ҙың халыҡ артисы ([[1988]]);
 
* Белорус ССР-ының халыҡ артисы ([[1957]]);
В [[1926 год]]у окончила Белорусскую драматическую студию при [[МХАТ]] (класс [[Смышляев, Валентин Сергеевич|В. Смышляева]] и [[Гиацинтова, Софья Владимировна|С. Гиацинтовой]]). На базе этого выпуска в [[Витебск]]е в [[1926 год]]у был создан Второй белорусский государственный драматический театр (ныне [[Национальный академический драматический театр им. Якуба Коласа]]), в котором Стефания Станюта играла до [[1932 год]]а.
* Белорус ССР-ының Дәүләт премияһы (1982) — театр эшмәкәрлеге өсөн;
 
* ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байрағы ордены (1980, 1985);
С [[1932 год]]а и до конца своей жизни Стефания Станюта проработала в [[Национальный академический театр имени Янки Купалы|Белорусском драматическом театре имени Я. Купалы]] в [[Минск]]е. Всего сыграла около 200 ролей<ref>[http://www.belarustourism.by/catalog/365_16295.html Стефания Станюта — Знаменитые люди — Каталог — Туризм в Беларуси<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
 
[[ВОВ|Война]] застала труппу театра в [[Одесса|Одессе]]. В Минске у Стефании Станюты осталась семья, но театр ещё долго находился в Одессе, где актриса была начальником группы самозащиты. После переезда труппы в [[Томск]], вела в госпитале театральный кружок с выздоравливающими бойцами<ref name=autogenerated2>{{cite web|url=http://belactors.info/memory/stanuta.html|title=Стефания Станюта|author=«Чтобы помнили»|accessdate=2011-07-21|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/66fq8x5T9|archivedate=2012-04-04}}</ref>.
 
В кино начала сниматься в [[1958 год]]у.
 
Стефания Станюта умерла [[6 ноября]] [[2000 год]]а. Похоронена в [[Минск]]е на [[Восточное кладбище (Минск)|Восточном кладбище]].
 
== Семья ==
* Отец — [[Станюта, Михаил Петрович|Михаил Петрович Станюта]] ([[1881]]—[[1974]]) — белорусский советский живописец, график, педагог;
* мать — Христина Ивановна Станюта, домохозяйка, из крестьян;
* муж — Александр Кручинский — офицер [[Красная Армия|Красной Армии]];
* сын — [[Станюта, Александр Александрович|Александр Александрович Станюта]] (1936—2011) — писатель, литературовед;
* сноха (жена сына) — [[Михайлова–Станюта, Ирина Алексеевна|Ирина Алексеевна Михайлова-Станюта]] — ученый-экономист, профессор;
* правнучка — [[Станюта, Мелитина Дмитриевна|Мелитина Станюта]] (род. [[1993]]) — белорусская гимнастка ([[художественная гимнастика]]).
 
== Награды и звания ==
* [[Народная артистка СССР]] ([[1988]]);
* [[Народный артист Белорусской ССР|Народная артистка Белорусской ССР]] ([[1957]]);
* Государственная премия Белорусской ССР ([[1982]]) — за театральную работу;
* два [[орден Трудового Красного Знамени|ордена Трудового Красного Знамени]] (1980, 1985);
* [[орден Дружбы народов]] (1977);
* [[орден «Знак Почёта»]] (1955);