Кинйә Арыҫланов: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
ә →Хәтер |
||
24 юл:
Ул бик ихтирамлы кеше булған, урыҫ, ғәрәп, фарсы, немец телдәрен белгән. 1760 йылдарҙа - Бошман-Ҡыпсаҡ ырыуының старшинаһы. Беренселәрҙән булып, Пугачев яуына ҡушылыусы старшина. [[Пугачёв Емельян Иванович|Емельян Пугачёв]] уға бригада генералы титулы бирә. Ул урыҫ булмаған барлыҡ хәрби ойошмалар менән командалыҡ итә. Башҡа милләт вәкилдәре менән аралашҡанда Емельян Пугачёвтың советнигы (кәңәшсеһе) була<ref name=hrono/>. Күтәрелештә башҡорттарҙың, татарҙарҙың, ҡалмыҡтарҙың һәм башҡа халыҡтарҙың күпләп ҡатнашауы - Кинйә Арыҫлановтың эшмәкәрлек һөҙөмтәһе<ref name=hrono/>. Төрки телендә указдар, манифестар һәм башҡа мөрәжәғәтнамәләр яҙа. Пугачев менән берлектә Башҡортостанда барған халыҡ күтәрелештәренә етәкселек итә. [[1774 йыл]]да хәбәрһеҙ юғала.
== Хәтер ==
* Башҡортостандың Көйөргәҙе районында Кинйә Арыҫлпнов исемендәге ауыл һәм
* Кинйә Арыҫланов музейы эшләй.
* Күмертау һәм Сибай ҡалаларында урамдар уның исеме менән аталған.
* Көйөргәҙе районының Кинйәабыҙ һәм Ермолаево ауылдарында - һәйкәл, Сибай ҡалаһында барельеф ҡуйылған.
* Башҡорт яҙыусыһы [[Ибраһимов Ғәли Гизетдин улы|Ғәли Ибраһимов]] өс томлыҡ тарихи «Кинйә» романын яҙған.
* «Кинйә» художестволы фильмы төшөрөлгән ([[Башкортостан (кинокомпания)|«Башкортостан»]] киностудияһы, реж. [[Абдразаҡов Әмир Ғәбделмән улы|Ә. Ғ. Абдразаков]])
| |||