Чавчавадзе Илья Григорьевич: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
З. ӘЙЛЕ (фекер алышыу | өлөш) |
З. ӘЙЛЕ (фекер алышыу | өлөш) |
||
36 юл:
== Ижады ==
1857 йылда уҡ Чавчавадзе «Цискари» («Таң») грузин журналында бер нисә ҙур булмаған шығыр баҫтыра; һуңынан уның әҫәрҙәре «Дроэба» («Ваҡыт») гәзитендә, «Кребули» («Йыйынтыҡ»), үҙе асҡан «Сакартвелос Моамбе» («Грузин хәбәрҙәре») һәм "Иверия"лаһәм әле лә нәшер ителгән «Моамбе» грузин журналындаи донъя күрә. «Эпизод из жизни разбойников», «Призрак», «Дмитрий Самопожертвователь», «Отшельник» һәм «Мать и сын» поэмалары; «Кациа-Адамиани» ("Грузин хәбәрҙәре"ндә, 1863 һәм айырым Санкт-Петербургта), «Рассказ нищего» (там же и отдельно), «Сцены из первых времен освобождения крестьян» («Кребуль», 1865 и отдельно), «Письма проезжего» («Кребуль», 1864), «Вдова из дома Отара» («Иверия», 1888), «Странная история» («Моамбе»), «Рождественский рассказ» һәм «У виселицы» («Иверия») повестары һ.б.
Чавчавадзе үҙе иҫән сағында уның бер нисә бәләкәй шиғыры һәм «Отшельник» поэмаһы рус теленә тәржемә ителә. Уларҙың бер өлөшө Тифлистә нәшер ителгән айырым йыйынтыҡта, бер өлөшө «Русская Мысль», «Живописное Обозрение», «Вестник Европы» һ.б. баҫмаларҙа донъя күрә. «Отшельник» поэмаһы инглиз теленә һәм проза формаһында француз теленә тәржемә ителә. Немец телендәге бер нисә бәләкәй шиғыры «Georgische Dichter» (Лейпциг, 1886; Дрезден, 1900) йыйынтығына индерелә.
Чавчавадзе [[А. С. Пушкин|А. С. Пушкинды]], М. Ю. Лермонтовты, [[Тургенев Иван Сергеевич|Тургеневты]], [[Гейне|Гейнены]], Фридрих Шиллерҙы һәм [[Гёте Иоганн Вольфганг фон|Иоганн Вольфганг Гёте]]ны грузин теленә тәржемә итә. Кенәз Иван Мачабели менән берлектә [[Уильям Шекспир]]ҙың «Король Лир»ын ауҙара. Сәйәси, публицистик, тәнҡит һәм педагогик йөкмәткеле бик күп мәҡәләләр, шулай уҡ Григорий Дмитриевич Джамбакуриан-Орбелианиҙың шиғырҙар китабына баш һүҙ яҙа.
Патриотик ҡарашта тора. «Армянские ученые и вопиющие камни» (1902 йыл) мәҡәләһе рус теленә тәржемә ителгәс, урындағы әрмән матбуғатында шау-шыу тыуҙыра. Грузияла В. Величконың әрмәндәргә ҡаршы мәҡәләләрен ҡабаттан баҫтыра<ref>{{Книга:Ronald Grigor Suny:Looking toward Ararat|81}}</ref>.
«Иверия» журналына етәкселек итә, 1895—1896 йылдарҙа Сосо атлы шағирҙың — был псевдоним менән үҫмер [[Сталин]], духовная семинария уҡыусыһы ижад итә — ете шиғырын баҫтыра.
[[Файл:Ilia_chav_funeral.jpg|слева|мини|246x246пкс|Кенәз Чавчавадзены Тбилисиҙа — процессия Сион ғибәҙәтханаһы эргәһенән үтә]]
[[Файл:Ilia_Chavchavadze_tomb.jpg|справа|мини|333x333пкс|Мтацминда пантеонында Илья Чавчавадзе ҡәберендәге һәйкәл]]
| |||