Белорет металлургия комбинаты: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш) күренеште төҙәтеү |
Ләйсән (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
6 юл:
| девиз =
| основана = [[1762]]
| расположение = {{флагификация|Россия}}: [[
| ключевые фигуры = Камелин Виктор Геннадьевич - Управляющий директор
| отрасль = металлургия
24 юл:
Комбинаттың составы: 42 цехтан тора, үҙ эсенә тау рудаһы (Белорет районының Туҡан ауылы, 1888 йылда нигеҙ һалынған), металлургия (1762 йылда), табаҡ прокатлау (Тирлән ауылы) цехтарын да ала<ref>[http://tirlyn.ucoz.ru/blog03.html Белорецкий металлургический комбинат] // Тирлян — любимый край</ref>, 1759), сталепроволочно-канатное (1912) производства<ref>http://img-fotki.yandex.ru/get/5635/36256508.2b/0_6db5b_4f116e1b_orig</ref>.
Комбинатта 51 механизацияланған һәм 40 автоматлаштырылған ѳҙлѳкһѳҙ линия, металл ҡырҡыусы станоктар эшләй. 1980 йылда автоматлаштырылған прокат цехы асыла.
XVIII—XIX быуаттарҙа завод территорияһында тѳҙѳлгән зданиелар комплексы федераль әһәмиәттәге архитектура ҡомартҡыһы булып һанала ({{Культурное наследие 3|0300368000}} һаны аҫтында Рәсәйҙең мәҙәни мираҫ обьекттары исемлегенә индерелгән
== Тарихы ==
30 юл:
Белорет металлургия комбинатына [[1762 йыл]]да себер саүҙәгәрҙәре И. Б. Твердышев менән И. С. Мясников нигеҙ һала. Заводтың тәүге тѳҙѳүселәре һәм эшселәре Ҡазан, Пенза, Нижегород, Рязань губернаһының крепостной крәҫтиәндәре була. Заводтың ҡеүәте йылына — 122,5 мең бот суйын һәм 80 мең бот тимер.
1773 йылда, Пугачев восстаниеһы арҡаһында, Белорет заводы 3 йылға туҡтап тора. 1784 йылда ул үҙенең хужаһын алыштыра — завод И. С. Мясниковтың оло ҡыҙы ҡулына күсә. Ул дворян А. И. Пашковҡа кейәүгә сыға, Белорет заводы уның бирнәһе була. 1800 йылда Белорет суйыны Уралда иң осһоҙо була, ә тимере еңел сүкелеүе менән дан ала.
1866 йылда завод опекунлыҡ идарасылығына күсә, 1874 йылда «Пашковтарҙың тимер етештереү заводтары акционерҙар йәмғиәте» тип атала башлай. Уның хужаһы «Вогау и Ко» Мәскәү сауҙа йорто була. Заводты яңынан йыһазландырыу башлана: иҫке домна мейестәре яңыртыла, уларҙың бейеклеге һәм күләме арттырыла. 1900 йылда суйын етештереү 13414 тоннаға еткерелә.
[[1882 йыл]]да прокат цехы яйға ебәрелә. 4 прокат цехы: эре сортлы, урта сортлы, ваҡ сортлы һәм сым цехы булдырыла.1908 йылда
1913—1914 йылдарҙа завод электростанцияһы тѳҙѳлә. 1945 йылда мартен цехы корпусын үҙгәртеп ҡороу тамамлана һәм ошо уҡ йылда түңәрәк һәм квадрат катанка етештереү буйынса «260» станы файҙаланыуға тапшырыла. 1914 йылда сәнскеле сым заводы сафҡа индерелә. Уның цехында уртаса һәм эре дәүмәлдәге сым һуҙыу ѳсѳн 22 барабанлы ике сым һуҙыу рәте була. Революция һәм граждандар һуғышы осоронда Белорет предприятиеһы тулыһынса эшмәкәрлеген туҡтата һәм бары тик 1921 йылда ғына яңынан эшләй башлай. 1925—1926 йылдарҙа ул һуғышҡа тиклемге кимәленә күтәрелә.
40 юл:
Һуғыштан һуңғы биш йыллыҡта ҡорос сым-канат етештереү заводында тѳрлѳ йүнәлештәге сым һәм ҡорос канат етешетереүҙең яңы технологиялары индерелә һәм камиллаштырыла. 1958 йылда металлургия, ҡорос сым-канат, Тирлән заводтарының, Туҡан руднигының һәм тар колеялы тимер юлының бер комбинатҡа берләшеүе ҙур ваҡиға була.
50-се йылдарҙа коллектив тормошонда илдә тәүгеләрҙән булып, автомобиль һәм авиация шиналарын арматуралау ѳсѳн ҡурғаш һәм цинк ҡатнаш баҡыр иретмәһенән эшләнгән нәҙек сымдан металлокорд етештереү үҙләштерелә. 1966 йылда эшендәге уңыштары ѳсѳн Белорет металлургия комбинаты Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены менән наградлана. 1970 йылда файҙаланыуға ҡатнаш сым цехын индереү буйынса ҙур эштәр башҡарыла. 1980 йылда йылына 400 мең катанка етештереү ҡеүәтенә эйә булған 150-се стан сафҡа индерелә. [[1994]] йылда Белорет металлургия комбинаты
2002 йылда комбинаттың домна һәм мартен цехтары иҡтисади күҙлектән сығып, эксплуатацияланыуҙан сығарыла. Ҡорос сым-канат етештереү комбинаттың тѳп йүнәлешенә әйләнә.
57 юл:
* Ғайсар Бәхтегәрәй улыАҫылғужин — 1944 йылдың 1 ғинуарында тыуған, Белорет металлургия комбинатының сым һуҙыу цехы бригадиры. Хеҙмәт Даны орденының тулы кавалеры.
* Алексей Михайлович Иноземцев — 1912 йылдың 13 мартында тыуа, 1967 йылдың 27 октябрендә вафат була. Башҡорт АССР-ы Белорет металлургия заводының мартен цехы ҡорос иретеүсеһе. Социалистик Хеҙмәт Геройы. Совет-фин һуғышында ҡатнашыусы.
* Сәғиҙә
* Татьяна Ивановна Немкова
* Фәтих Ҡәйүм улы Сѳләймәнов
* Николай Сергеевич Голубев
== Наградалары ==
75 юл:
50-се йылдар аҙағында Белорет ҡалаһында Магнитогорск Тау металлургия институтының (хәҙерге Носов исемендәге Магнитогорск дәүләт техник университеты) киске бүлеге асыла. Бында Белорет комбинаты ѳсѳн инженер-металлургтар әҙерләйҙәр.
[[2012 йыл]]да Белорет металлургия комбинаты нигеҙ һалыныуына 250 йыл тулыуын билдәләй. Юбилей хѳрмәтенә завод майҙанында Иван Твердышевҡа һәйкәл асыла.
== Әҙәбиәт ==
| |||