Башҡорт ғәскәре (1917—1919): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
51 юл:
Башҡорт Үҙәк Шуроһы   Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы башынан алып  үҙенең нейтралитеты тураһында бер нисә мәртәбә хәбәр итә:<blockquote class="">«Беҙ большевиктар ҙа, меньшевиктар ҙа түгел, беҙ тик башҡорттар ғына. Ҡайһы яҡта беҙ булырға тейеш? Бер яҡта ла түгел. Беҙ үҙ яғыбыҙҙа... Ике миллионлы башҡорт халҡы ошондай әһәмиәтһеҙ сәйәси мәрәкәлә уйынсыҡ була алмай..»</blockquote>Әммә  1918 йылдың 16- сы февраленән 17 - се февралгә  ҡараған төндә Ырымбур Мосолман Хәрби - Революцион комитеты частәре (МВРК) Башҡорт Хөкүмәтенең 7 ағзаһы  ([[Мутин Илдархан Ибраһим улы|И. М.  Мутин]],[[Йәғәфәров Аллабирҙе Нурмөхәмәт улы| А.Н. Йәғәфәров]],[[Мирасов Сәғит Ғөбәйҙулла улы| С.Ғ. Мирасов]], [[Әхмәтзәки Вәлиди Туған|Ә.- З. Вәлидов]],[[Айытбаев Ғәлиәхмәт Ямалетдин улы| Ғ. Я. Айытбаев]], А. К. Әҙеһәмов, И. Салихов) ҡулға алынғандан һуң нейтралитет тураһындағы  ҡарар  үҙгәрә. 1918 йылдың 2 мартында [[Баймаҡ|Баймаҡта]] С. М. Цвиллинг фарманына ярашлы Баймаҡ эшсе - депутаттар советы вәкилдәре иреклетә ҡалған Башҡорт хөкүмәтәнең башҡа ағзаларын да ҡулға алалар.  1918 йылдың 4 мартында Ә. Б. Ҡарамышев етәкселендәге башҡорт отрядтары Баймаҡты ҡамауға алалар. Улар Башҡорт хөкүмәте ағзаларын азат итеүҙе талап итә, әммә   6 мартта Ырымбурҙан килгән ҡыҙылармеецтар отряды ҡамауҙы кире ҡаға. 7 мартта эшселәр һәм ҡыҙылармеецтар хөкөмө буйынса Башҡорт хөкүмәтенең  ике ағзаһы һәм автономияның хакимиәт органдарының башҡа вәкилдәре атып үлтерелә.
 
1918 йылдың 5 мартында  Ырымбур  губерна революцион комитеты бөтә башҡорт улыҫтарына ҡәтғи характерҙағы телеграмма ебәрә: <blockquote class="">"Башҡорттар … үҙ  отрядтарын офицерҙар, юнкерҙар һәм төрлө ҡәбәхәттәр  менән Совет халыҡ  власына ҡаршы ойошторалар.  Атаман Дутовҡа революцияға ҡаршы көрәш алып барырға ярҙам иткән элекке  Башҡорт өлкә советы ревком ҡарарына ярашлы ҡулға алынды. Ревком бөтә башҡорттарға һәм уларҙың ойошмаларына кисектермәҫтән ҡоралһыҙланырға, барлыҡ ҡоралдарын урындағы советтарға һәм ҡыҙылгвардеецтарға тапшырырға; бөтә йәшенеп йөрөгән...офицерҙарҙы һәм юнкерҙарҙы тотоп бирергә, юлбаҫарса һөжүмдәрҙе туҡтатырға бойора. Әгәр өс көн эсендә был талап үтәлмәһә, Ревком ҡулға алынған Өлкә советын атып үлтерәсәк, һәм Совет власына ҡаршылыҡта шик уятҡан бөтә башҡорт ауылдары ер йөҙөнән артиллерия һәм пулеметтар менән юҡ ителәсәк".</blockquote> 1918 йылдың 3 апрелендә  [[Ҡарамышев Әмир Батыргәрәй улы|Ә. Б. Ҡарамышев]] етәкселендәге берләшкән башҡорт отрядтары һәм казактар Ырымбур төрмәһенән Башҡорт Хөкүмәте ағзаларын Ырымбур төрмәһенән азат итәләр.
 
== Контрреволюция лагерендә ==