Башҡорт ғәскәре (1917—1919): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
73 юл:
А. В. Колчак Рәсәйҙең Юғары Хакимы булып алғас, милли автономияларҙың ниндәй булһа ла сағылыштарына тиклем  таныуҙан баш тарта. Был шарттарҙа Башҡорт Хөкүмәте Совет власы вәкилдәре менән һөйләшеүҙәр башлай һәм  1919 йылдың февраль айында  Башҡорт Ғәсҡәренең һәм Башҡортостандың Совет власы яғына күсеүе хаҡында уның ҡарары сыға. Бынан һуң башҡорт частәренең һәм Ҡыҙыл Армияның аҡтарға ҡаршы берҙәмлектәге хәрби ғәмәлдәре башлана.
 
1919 йылдың 21 февралендә [[Темәс]] ауылында[[Бөтә Башҡорт хәрби съезы| I Бөтә Башҡорт хәрби съезы]] уҙа.  Унда ҡатнашҡан [[Башҡорт Хөкүмәте]] ағзалары һәм башҡорт полтарынан эскадрон һәм роталар дөйөм йыйылыштарында һайланған  92 делегат ҡатнаша.   Үҙенең  сығышында [[Ҡарамышев Гәрәй Батыргәрәй улы|Гәрәй Ҡарамышев]] түбәндәгеләрҙе әйтә<ref><span class="citation">''В. Г. Азнагулов, Хәмитова З. Г.''&#x20;[http://www.gsrb.ru/ru/about_parliament/history/parlament_tom_1-1.pdf Башҡортостанда Парламентаризм: тарих һәм хәҙерге заман].&#x20;— Өфө: ГРИ "Башҡортостан", 2005.&#x20;— 304&#x20;с.</span></ref>:<blockquote class="">"Башҡорттар күп мәртәбә ҡулдарына ҡорал тотоп үҙ азатлығы өсөн көрәштеләр, һәм урыҫ тарихсылары башҡорттарҙың һәр ошондай сығышын "бола" ("бунт") тип исемләүендә уларҙың ғәйебе юҡ. Үҙбилдәләнеш өсөн ошо аҙаҡҡы ынтылыштары иҫәп буйынса 88-се "бола" булып тора".</blockquote>I Бөтә Башҡорт хәрби съезы  Башҡорт ғәсҡәренең һәм бөтә  Башҡортостандың  яғына Совет власы яғына күсеүен рәсми рәүештә нығыта. Уның һөҙөмтәләре буйынса  республиканың беренсе совет хөкүмәте — [[Башҡортостандың Хәрби - революцион комитеты|Башҡорт революцион Комитеты —]] булдырыла.
 
РККА -ның 1-се армия командованиеһының күсеү шарттарын боҙоуы һәм репрессияларрепрессияларҙың уларҙыңкүбәйеүе күбеһенбашҡорттарҙың Колчактың Урыҫ армияһыныңармияһы составына (1-се Башҡорт уҡсылар полкының 2-се батальоны, һәм  2-се Башҡорт кавалерия полкының 3-сө эскадроны) алып килә. Совет командованиеһының шәхси хәүефһеҙлек вәғәҙә итеүенән һуң уларҙың бер өлөшө кире ҡайта һәм Башҡорт айырым кавалерия бригадаһынының ([[Мортазин Муса Лот улы|М. Л. Мортазин]] һәм башҡаларҙың отрядтары) төп рәттәренә инә.  Башҡорт ғәсҡәренең ике мең элекке хәрбиҙәре (лидерҙары   — [[Ҡорбанғәлиев Мөхәмәтғәбделхәй Ғәбиҙулла улы|Мөхәммәт-Ғәбделхәй Ҡорбанғәлиев]] һәм [[Таған Ғәлимйән Ғирфан улы|Галимйән  Таған]]) 1920-1922 йылдарҙа Алыҫ Көнсығышта аҡ эмиграцияға ҡушылалар. 
 
== Совет Рәсәйе яғында ==