Башҡорт ғәскәре (1917—1919): өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) |
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) |
||
56 юл:
1918 йылдың май аҙағынан автономия хакимиәте органдарының эше тулыһынса тергеҙелә. Уларҙың яңы урынлашҡан ере Силәбе ҡалаһы була.
[[Башҡорт Хөкүмәте]] илдең көнсығышында большевиктарға ҡаршы үҙәктәр — Ваҡытлыса Себер хөкүмәте, Ойоштороу йыйылышы ағзалары комитеты (Комуч), Ырымбур казактар ғәсҡәре һәм башҡалар менән бәйләнештәр булдыра.
1918 йылдың йәйендә Башҡортостан Хөкүмәте ашығыс рәүештә башҡорт армияһына дөйөм мобилизация иғлан итә. Мобилизацияның һәм уның структураһының формалаштырыуын тиҙләтеү маҡсатында Башҡорт Үҙәк Шуроһы янында
1918 йылдың 11 октябрендә Башҡортостан Хөкүмәте Башҡорт ғәсҡәри идаралығы тураһындағы ҡарарға ҡул ҡуя.Идаралыҡ Башҡорт ғәсҡәренең ойоштороуы һәм ҡоролошо менән шөғөлләнә. Шулай уҡ уның ҡарамағына офицер составы һәм финанс ресурстары бирелә. Идаралыҡ административ хөкөм, мобилизация һәм хужалыҡ бүлектәренән тора. Башҡорт айырым корпусының штабы иғлан ителә, ә Башҡорт хәрби советы кәңәшмә органы булараҡ республика хөкүмәте янында ҡалдырыла<ref>[http://guides.rusarchives.ru/browse/gbfond.html?bid=122&fund_id=438668 Войсковое хакимлығы Хөкүмәте Башҡурдистан]</ref>.
Башҡорт хәрби советының рәйесе һәм Ғәсҡәри идаралыҡтың начальнигы, Башҡортостан Хөкүмәтенең ағзаһы, хәрби бүлектең мөдире була.
Ғәсҡәр регуляр булмаған отрядтарҙан һәм регуляр пехота һәм кавалериия полктарынан тора. 1918 йылдың июленән Башҡорт ғәсҡәре составына 4 Башҡорт пехота полкы һәм Башҡорт кавалерия полкы инә, артабан улар, 1918 йылдың сентябрендә, биш полктан торған [[Башҡорт айырым корпусы|Башҡорт айырым корпусҡа]] инәләр. Уның беренсе командующийы булып генерал-майор [[Ишбулатов Хәжиәхмәт Исхаҡ улы|Х.]] [[Ишбулатов Хәжиәхмәт Исхаҡ улы|И.]] [[Ишбулатов Хәжиәхмәт Исхаҡ улы|Ишбулатов]] тәғәйенләнә.
Юл 70 ⟶ 69:
Башҡорт Корпусы хәрби - оператив яҡтан Аҡ армияның берҙәм командованиеһына буйһонған хәлдә була. Башҡорт ғәсҡәренең иҫәбе аҙаҡҡы 5 ай эсендә 10 меңгә барып етә һәм артабан, алыштарҙағы юғалтыуҙарға ҡарамаҫтан, һаман арта бара.
[[Файл:Знамя 2-му Башкирскому полку от жителей Екатеринбурга.png|thumb|2-й стрелковый башкирский полк получил от жителей города [[Екатеринбург]]а почётное дарственное знамя и полковое знамя.]]
Бик күп мөһим саралар менән бер рәттән, хәрби символиканың булдырыуына айырым иғтибар бүленә. 1918 йылдың 13 июлендә Башҡорт хәрби советы башҡорт частәре өсөн берҙәм форма кейеме эшләп сығарыу буйынса Комиссия тәғәйенләнеүе тураһында фарман сығара.<nowiki>:</nowiki> <blockquote class="">"Башҡорт ғәсҡәре частәренең формаһын уйлап сығарыу өсөн 2-се Башҡорт дивизияһының Штаб начальнигы подполковник Емельянов рәйеслеге аҫтында , ағзалары Башҡорт Хәрби советы өлкән адъютанты поручик Мухлио, Мобилизация бүлеге мөдире, прапорщик Тереғолов һәм Хәрби Советы ағзаһы Мағазов составында комиссия ағымдағы йылдың 13 июль көнөнә билдәләнә".</blockquote>1918 йылдың октябрендә [[Башҡорт айырым корпусы|Башҡорт айырым корпус]] Башҡорт айырым уҡсылар дивизияһына үҙгәртеп ҡорола, ә 1919 йылдың ғинуарында — [[Башҡорт корпусы|Башҡорт корпусына]].
А. В. Колчак Рәсәйҙең Юғары Хакимы булып алғас, милли автономияларҙың ниндәй булһа ла сағылыштарына тиклем таныуҙан баш тарта. Был шарттарҙа Башҡорт Хөкүмәте Совет власы вәкилдәре менән һөйләшеүҙәр башлай һәм 1919 йылдың февраль айында Башҡорт Ғәсҡәренең һәм Башҡортостандың Совет власы яғына күсеүе хаҡында уның ҡарары сыға. Бынан һуң башҡорт частәренең һәм Ҡыҙыл Армияның аҡтарға ҡаршы берҙәмлектәге хәрби ғәмәлдәре башлана.
| |||