Грипп: өлгөләр араһындағы айырма

'''Грипп''' ({{lang-fr|баҫып алыу, яулап алыу}}) — грипп вирусы килтереп сығарған һулау юлларыныңюлдарының инфекция ауырыуы. Көслө вирус инфекция ауырыуҙаарауырыуҙар (ОРВИ) араһына керә. Бөгөн грипптың 2000 яҡын төрө билдәле. Гриппҡа ҡаршы профиликатикапрофилактика сараһы булараҡ көҙ көнө вакцинация үтәргәүтергә киңәшкәңәш ителә.

Кешелә грипп тыуҙырғыс — РНК-лы ''Mixovirus influenza'' вирусы, түбән температураға бирешмәй, ультрафиолет нурҙар, антисептик саралар менән тәьҫир иткәндә үлә. Вирус йоҡторғандан һуң, организмда инкубацион осор тип аталған, 12—48 сәғәткә һуҙылған ваҡыт үтә. Һуңынан температура 38—40 градусҡа күтәрелә, кеше туңаөшөй башлай, башы, күҙ алмалары, мускулдары, быуындары ауырта, уҡшый башлай. Сирҙең икенсе һәм өчеөнсөөсөнсө тәүлегендә генә ауырыуҙа ҡоро ютәлйүтәл, томаутымау барлыҡҡа килә. АвырығанАуырыған ваҡытта кеше ярҙамға мохтажлык кисерә: гөмүмиғөмүмән хәлһеҙлектән, баш ауыртыуҙан, ҡалтыраныуҙан яфа сигә. Ауырыуҙың киҫкен осоро 3—7 көн дауам итә.

«Һалҡын тейеү» ауырыуын — йөҙҙән артыҡ төр вирус, гриппты А, В, С вирустары килтереп сығара. Был вирустар булыуы 1933, 1940, 1947 йылларҙайылдарҙа асыҡланған. Грипп эпидемияһы йыл һайын, ғәҙәттә, һалҡын осороҙаосорҙа була һәм Ер шарындағы халыктыңхалыҡтың 15 процентында күҙәтелә.

А гриппы эпидемияһы — 2—3 йылгайылға, В гриппы 4—6 йылға бер тапҡыр ҡабатлана. С гриппы эпидемия тыуҙырмай, уның менән бер генә тапҡыр ауырырға мөмкин, кешеләр уны башҡачабашҡаса йоҡтормай. Шунлыҡтан, уның менән, аҫылда, балалар ауырый.

Грипп вирусы бик тиҙ таралыусан. Инфекция менән башҡа кеше йүтәлләгәндә, йә иһәйәиһә сөскөргәндә зарарланырға мөмкин. Сөнки был ваҡытта ауырыу кешенән йә иһәйәки вирусты йөрөтөүсөнәнйөрөтөүсенән ауырыу тыуҙырыусы, шул иҫәптән грипп вируслы бактериялар тарала һәм ауырыу тирәһендә зарарлы зона барлыҡҡа килә.

Организмға эләккән вирус 4—6 сәғатсәғәт эсендә үрсей. Таралыуҙан һаҡланыу өсөн организм шул урынға иммунитет күҙәнәктәрен йүнәлтә. Лимфа төйөндәрендә вирусҡа ҡаршы тороусы тәнсектәр эшләп сығарыла башлай, тик улар 1,5—2 аҙнанан һуң ғына көсәйә.