Башҡорт АССР-ы Юғары Советы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) |
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
19 юл:
| год_ликвидации = 1993
| выборы = 1990
| зал_заседаний = Башҡортостан
| сайт = http://www.gsrb.ru/
| до = [[Башҡортостан үҙәк башҡарма комитеты]]
42 юл:
* БАССР-ҙың [[Башкирский центральный исполнительный комитет|Башҡортостан Үҙәк башҡарма комитеты]] (ЦИК) һәм халыҡ комиссарҙары Советы (СНК) — [[1920 йыл]]дың июлендә [[Стәрлетамаҡ]]ҡалаһында Башҡорт АССР-ының I Советтәр съезында раҫлана.
БАССР-ҙың Юғары Советына беренсе һайлау [[1938 йыл]]дың 26 июлендә үтә. БАССР-ҙың беренсе саҡырылыш Юғары Советы составына 150 депутат инә.
[[1938 йыл]]дың 25—28 июлендә Өфөлә БАССР-ҙың беренсе саҡырылыш Юғары Советының беренсе сессияһы үтә.Сессияла БАССР Юғары Советы Президиумы һайлана һәм хөкүмәт — республиканың Халыҡ Комиссарҙары Советы төҙөлә. Ике даими эшләүсе комиссия булдырыла: закондар сығарыусы һәм бюджет.
Беренсе саҡырылыш Юғары Советты БАССР-ҙың Юғары Советы Рәисе Заликин А. Т. етәкләй, Долганов И. Б., Сиразетдинова М. Н. урынбаҫарҙары була. Юғары Совет Президиумы Рәисе итеп Ибраһимов Р. К., ә Сәркәтибе итеп — Вальшин М. Г. һайлана.
1938 йылдан 1993 йылға тиклем Башҡорт АССР-ы Юғары Советы депутаттарының 12 сессияһы үтә.
[[1990 йыл]]дың 11 октябрендә БАССР-ҙың уникенсе саҡырылыш Юғары Советының өсөнсө сессияһында [[Декларация о государственном суверенитете Башкортостана|республиканың дәүләт суверенитеты тураһында Декларация]] ҡабул ителә.
[[1993 йыл]]ғы [[Конституция Республики Башкортостан|Башҡортостан Республикаһы Конституцияһы]]на ярашлы<ref>{{cite web|url=http://salavat.jimdo.com/|title=Город Салават информационный сайт salavat - salavat jimdo page! Салават|accessdate=2013-02-16|archiveurl=http://www.webcitation.org/6FAchZrY7|archivedate=2013-03-17}}</ref> [[1993 йыл]]дың 24 декабренән башлап Башҡортостан Республикаһының Юғары һәм берҙән-бер закон сығарыусы (һайланған) дәүләт власы булып [[Дәүләт Йыйылышы — Башҡортостан Республикаһы Ҡоролтайы]] тора.
== Башҡорт АССР-ы Юғары Советы ==
[[Файл:Govenmenthous2012Ufa.jpg|thumb|Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы Йорто]]
[[Конституция БАССР 1978 года|БАССР-ҙың 1978 йылғы Конституцияһы]]на ярашлы БАССР-ҙың Юғары Советы дәүләт власының иң юғары органы була һәм республика менән идара итеүгә ҡағылышлы СССР Конституцияһы, РСФСР Конституцияһы, Башҡорт АССР-ы Конституцияһы ҡуйған бөтә мәсьәләләрҙе хәл итеү хоҡуғына эйә була. Башҡорт АССР-ы Конституцияһын ҡабул итеү,уға үҙгәрештәр индереү, Башҡорт АССР-ының дәүләт иҡтисади һәм социаль үҫеш планын һәм дәүләт бюджетын, уларҙың үтәлеше тураһында отчетын раҫлау, үҙе ҡарамағындағы органдарҙы булдырыу Башҡорт АССР-ы Юғары Советы тарафынан тормошҡа ашырыла. Башҡорт АССР-ы закондары шулай уҡ Башҡорт АССР-ы Юғары Советы тарафынан ҡабул ителә.
Башҡорт АССР-ы Юғары Советы халыҡ һаны тигеҙ булған һайлау округтары буйынса һайланған 280 депутаттан тора.
Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Рәисен һәм уның ике урынбаҫарын һайлай. Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Рәисе Башҡорт АССР-ы Юғары Советы ултырыштары һәм уның эске тәртип ҡағиҙәләре менән етәкселек итә.
Башҡорт АССР-ы Юғары Советы сессиялары йылына ике тапҡыр саҡырыла. Сираттан тыш сессиялар Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумы тарафынан уның инициативаһы менән йәки Башҡорт АССР-ы Юғары Советы депутаттарының өстән бер өлөшөнән дә кәм булмағандары тәҡдиме буйынса үтә. Башҡорт АССР-ы Юғары Советы сессияһы ултырыштарҙан һәм улар араһында үткәрелгән Башҡорт АССР-ы Юғары Советының даими һәм башҡа комиссиялары ултырыштарынан тора.
Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумы түбәндәге вәкәләттәргә эйә:
* Башҡорт АССР-ы Юғары Советына һәм урындағы халыҡ депутаттары Советына һайлауҙар билдәләй;
* Башҡорт АССР-ы Юғары Советы сессияларын саҡыра;
* Башҡорт АССР-ы Юғары Советының даими комиссиялары эшен координациялай;
* Башҡорт АССР-ы Конституцияһы үтәлешен контролләй;
* Башҡорт АССР-ы закондарына аңлатма бирә;
* осуществлял руководство деятельностью местных Советов народных депутатов;
* образовывал города районного подчинения, районы в городах, производил их наименование и переименование;
|