Рәсәй Федерацияһы Коммунистар партияһы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
40 юл:
Партия оҙайлы киләсәккә үҙенең стратегик маҡсаты итеп Рәсәйҙә яңартылған [[социализм]] төҙөү тип атай. Ҡыҫҡа ваҡытлы киләсәктә үҙ алдында түбәндәге бурыстарҙы ҡуя: хөкүмәткә илһөйәр көстәрҙең килеүе, тәбиғи байлыҡтарҙы һәм Рәсәй иҡтисадының ҙур әһәмийәткә эйә булған тармаҡтарын милләтләштереү, ошоноң менән бергә кесе һәм урта эшҡыуарлыҡты һаклау, дәүләттең сәйәси ижтимағи йүнәлешен үҫтереү. Барлыҡҡа килгәндән үк ғәмәлдәге хөкүмәткә ҡаршы тороусы партия итеп сифатлай.
Юғары орган – партия съезы, ул партияның Үҙәк комитетын һәм уның рәйесен һайлай. Партияның рәйесе булып [[1993 йыл]]дан [[Зюганов Геннадий Андреевич|Геннадий Зюганов]] тора, [[2004 йыл]]ға тиклем КПРФ үҙәк башҡарма комитеты рәйесенең беренсе урынбаҫары булып [[:ru:Купцов, Валентин Александрович|Валентин Купцов]] булған. КПРФ рәйесенең урынбаҫарҙары ([[2013 йыл]]ға ҡарата) — [[:ru:Кашин, Владимир Иванович|Владимир Кашин]], [[:ru:Рашкин, Валерий Фёдорович|Валерий Рашкин]], [[:ru:Новиков, Дмитрий Георгиевич|Дмитрий Новиков]], 2004 йылдан беренсе урынбаҫары – [[:ru:Мельников, Иван Иванович (политик)|Иван Мельников]]. Тикшереүсе орган – партияның Үҙәк
== Идеологияһы ==
79 юл:
== Партия структураһы ==
[[File:KPRF Flag.png|205px|thumb|КПРФ флагы]]
КПРФ федерацияның һәр төбәгендә берәр региональ бүлектән тора<ref name="minjust.ru"/>, региональ бүлектәр һәр муниципаль районда, ҡала округында йәки ҡала эсе территорияһында берәр урындағы бүлектән, урындағы бүлектәр һәр ҡала ултыраҡтарында, ауыл биләмәләрендә, торлаҡ хужалары ширҡәтендә ([[:ru:ТСЖ |ТСЖ]]) йәки урам комитеттарында берәр башланғыс бүлектән тора.
Юл 152 ⟶ 153:
=== Партияның съездары һәм конференциялары ===
[[File:XVI Съезд КПРФ (фото3).jpg|260px|right|thumb|КПРФ-тың XVI (16) сираттан тыш съезы, 25 июнь 2016 йыл
* '''I (ойоштороу съезы) КП РСФСР съезы''' ([[20 июль|20]] – [[23 июль]], [[5 сентябрь|5]] һәм [[6 сентябрь]], [[1990 йыл]], Мәскәү).
* '''II (сираттан тыш) КП РСФСР съезы''', Партияның атамаһы КПРФ-ҡа үҙгәртелгән ([[13 февраль|13]] – [[14 февраль]], [[1993 йыл]], Клязьма пансионаты, Мәскәү алды) – уны тағын берләштереү-тергеҙеүсе тип атайҙар, сөнки Конституция Суды ҡарары нигеҙендә Ельциндың башланғыс ойошмалар – КП РСФСР партячейкаларын тыйыуы ғәмәлдән сығарылған, КПРФ, ошо башланғыс ойошмалар нигеҙендә, партия кеүек ойошторолған, һәм 1991 – 1992 йылдарҙа КПСС һәм КП РСФСР ағзалыҡ нигеҙендә барлыҡҡа килгән партиялар менән берләштереү фаразланған. Съезд 148 кеше иҫәбендә үҙәк башҡарма комитетын һайлаған<ref name="scilla">{{cite web|url=http://www.scilla.ru/works/partii07/kprf.html|title=Краткий курс истории КПРФ|publisher=scilla.ru|accessdate=2009-11-10|archiveurl=http://www.webcitation.org/654mZJPHs|archivedate=2012-01-30}}</ref>.
Юл 192 ⟶ 193:
</ref> аша сығыш яһаны. Һуңыраҡ уның әйтеүенсә, әгәр уның тәҡдиме үтәлгән булһа, ҡан ҡойоштан ҡотолорға мөмкин булыр ине<ref>{{cite web|url=http://forum-msk.org/material/politic/16127.html|title=Апология Зюганова|publisher=Форум.МСК|accessdate=2006-11-13|archiveurl=http://forum-msk.org/|archivedate=2012-01-30}}</ref>.
Һуңынан КПРФ-ты «Конституция проектын тәнҡитләгән» өсөн Дәүләт Думаһының I йыйылышы һайлауҙарынан сығарырға ниәтләгәндәр; Ельцин уларҙан Конституцияны «теймәҫкә» талап иткән, ә хөкүмәттең беренсе вице-премьеры [[:ru:Шумейко, Владимир Филиппович|Владимир Шумейко]], КПРФ-ты ҡалған ҡаршы тороусы партиялар менән бергә һайлауҙарға индермәҫкә талап иткән – әммә, ләкин, башҡарып тормағандар<ref>{{cite web|url=http://feelosophy.narod.ru/Vb_93_96/ch_1.htm|title=«Учредительные выборы» в контексте российской трансформации|accessdate=2009-11-08|archiveurl=http://www.webcitation.org/611HHxwMY|archivedate=2011-08-18}}</ref>. Дәүләт Думаһына һайлауҙар билдәләнгәндән һуң, КПРФ – бойкотҡа саҡырған башҡа һул ағымдағы партияларҙан айырмалы, – һайлауҙарҙа ҡатнашыуҙан баш тартмаған. Был ваҡиға Рәсәйҙең һул ағымында бер аҙ ҡапма-ҡаршылыҡ тыуҙырған.
1993 йылдың 26 октябрендә КПРФ-тың I конференцияһында Дәүләт Думаһының беренсе йыйылышы депутаттарына дөйөм федераль һайлау алды кандидаттар исемлеге тәҡдим ителгән. 1993 йылдың 12 декабре һайлауҙары һөҙөмтәһе буйынса КПРФ исемлеге, [[ЛДПР]] һәм «[[:ru:Выбор России (блок)|Выбор России]]» партияларынан һуң, өсөнсө урынды биләгән. КПРФ, 32 мандат биләрлек, 6 666 402 тауыш (12,40 %) алған, унан башҡа, КПРФ-тан 10 кандидат бер мандатлы округтарҙан үткән<ref>[http://www.politika.su/fs/gd1fkp.html Фракция Коммунистической партии Российской Федерации (КПРФ) в Государственной Думе первого созыва (1994—1995)] // «Федеральное Собрание: Совет Федерации, Государственная Дума». — Справочник. — М.: ИЭГ «Панорама», Фонд развития парламентаризма в России, 1994—1996. Электронная версия, 2000</ref>. Шулай уҡ КПРФ һәм уның сәйәси союздаштары вәкилдәренең өлөшө өҫтәмә рәүештә [[Рәсәй Аграр партияһы]] теҙмәһе буйынса депутатлыҡҡа үткәндәр.
1995 йылдың 26 авгусында КПРФ-тың III конференцияһында Дәүләт Думаһының икенсе йыйылышына кандидаттар исемлеге төҙөлгән. 1995 йылдың 17 декабрендәге һайлауҙарҙа КПРФ исемлеге,15 432 963 тауыш (22,30 %) алып, беренсе урын биләгән. КПРФ 157 мандат алған (пропорциональ система буйынса 99 мандат һәм бер мандатлы округтар буйынса 58 мандат).
1996 йылдың 15 февралендә Бөтә Рәсәй КПРФ конференцияһында Рәсәй президенты посына Г. Зюганов кандидатураһы хупланған. 1996 йылдың февраль-март айҙарында Зюгановты яҡлау өсөн КПРФ етәкселегендә халыҡ-патриотик көстәр Блогы ойошторолған. 1996 йылдың 16 июнь һайлауҙарының беренсе турында Зюганов 24 211 790 тауыш алған, йәки 32,04 % (Ельциндан ҡала иенсе урын – 35,28 %). Икенсе турҙа 1996
1998 йылдың йәйе Дәүләт Думаһында КПРФ фракцияһы үҙенең союздаштары менән Рәсәй Федерацияһының беренсе Президенты Борис Ельцинға ҡарата импичмент процесы башланы. Уға биш ғәйепләү белдерелгән:
| |||