Википедия

Процент: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"{{Тамға|%}} {{falseredirect|процентный пункт}} '''Проце́нт''' ({{lang-la|per cent}} — на сотню) — йөҙ…" исемле яңы бит булдырылған
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
16 юл:
 
== Йыйыу ҡағиҙәләре ==
Текста процент тамғаһы цифрҙар менән яҙылған һандар алдында ғына ҡулланыла һәм һандан буш урын менән айырыла. Процент тамғаһы шулай уҡ һан һәм ''процентлы'' тигән сифат ярҙамында төҙөлгән ҡатмарлы һүҙҙәрҙе ҡыҫҡартып яҙғанда ҡулланыла. Мәҫәлән:''20%-лы ҡаймаҡ'' ( ''егерме процентлы ҡаймаҡ'' тигәнде аңлата), ''10%-лы эретмә'', ''20%-лы эретмәгә'', ләкин ''ҡаймаҡтың ҡуйылығы 20 % тәшкил итә'', ''эретмәнең концентрацияһы 10 %'' һ.б.
В тексте знак процента используется только при числах в цифровой форме, от которых при наборе отделяется неразрывным пробелом (''доход 67 %''), кроме случаев, когда знак процента используется для сокращённой записи сложных слов, образованных при помощи числительного и прилагательного ''процентный''. Например: ''20%-я сметана'' (означает ''двадцатипроцентная сметана''), ''10%-й раствор'', ''20%-му раствору'', но ''жирность сметаны составляет 20 %'', ''раствор концентрацией 10 %'' и т. п.
 
Был хәрефтәрҙе йыйыу ҡағиҙәһе [[1982 йыл]]да [[ГОСТ 8.417—81]] (аҙағыраҡ [[ГОСТ 8.417—2002-ҡа алмаштырыла]]) норматив документ менән ғәмәлгә индерелә; элекке ҡағиҙә буйынса процент тамғаһы алдындағы һандан буш урын менән айырылмай ине.
Это правило набора введено в действие в [[1982 год]]у нормативным документом [[ГОСТ 8.417—81]] (впоследствии заменённым на [[ГОСТ 8.417—2002]]); ранее нормой было не отделять знак процента пробелом от предшествующей цифры.
ВХәҙерге настоящее времяваҡытта [[Отбивка знака процента пробелом от предшествующей цифры|правилопроцент отбивкитамғаһын знакаайырыу процентаҡағиҙәһе]] недөйөм являетсяҡабул общепризнанным.ителгән Доҡағиҙә сихбулып портормай. многиеӘлегә российскиетиклем издательствакүп нерәсәй следуют рекомендациямнәшриәттәре [[ГОСТ 8.417—2002]] итәҡдимдәрен по-прежнему придерживаются традиционных правил набораүтәмәйҙәр, тойәғни естьхәреф прийыйғанда наборепроцент знак процента оттамғаһы предшествующегоалда числакилгән неһандан отделяетсяайырылмай.
== Һөйләштә ҡулланыу ==
* «Процент өсөн эшләү» — килем йәки әйләнешкә бәйле иҫәпләнгән хаҡҡа эшләү.
* «НаЙөҙ все сто (процентов)процентҡа» — прекрасныйбөтә войәһәттән всех отношенияхһәйбәт; всецелобөтөнләй, полностьютулыһынса, целикомтотошлай, бөтөн көйө<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/frazslov/article/4/9677.htm Фразеологический словарь русского литературного языка]{{мёртвая ссылка|число=14|месяц=06|год=2016}}</ref>.▼
* «Процентщик» — ҙур процент менән бурысҡа аҡса биреп тороусы кеше, [[ростовщик]]- риба алыусы.
 
== ПроцентныйПроцентлы пункт ==▼
== Разговорное употребление ==
Күп күрһәткестәр проценттарҙа иҫәпләнгән экономикала был күрһәткестәрҙең үҙгәреүен баштағы күрһәткестән проценттарҙа түгел, ә күрһәткестең элекке һәм яңы ҡиммәттәренең айырмаһын белдергән «процентлы пунктта» иҫәпләйҙәр. Мәҫәлән, әгәр ниндәйҙер илдә [[эш активнлығы индексы]] 50 %-тан 51 %-ҡа тиклем үҫкән булһа, ул <math>\frac{51%-50%}{50%}=\frac{1}{50}=0,02=2%</math>-ҡа үҙгәрҙе, ә процентлы пунктта үҙгәреш <math>51%-50%=1%</math> тәшкил итә.
* «Работать за проценты» — работать за вознаграждение, исчисляемое в зависимости от прибыли или оборота.
▲* «На все сто (процентов)» — прекрасный во всех отношениях; всецело, полностью, целиком<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/frazslov/article/4/9677.htm Фразеологический словарь русского литературного языка]{{мёртвая ссылка|число=14|месяц=06|год=2016}}</ref>.
* «Процентщик» — человек, ссужающий деньги под большие проценты, [[ростовщик]].
 
== Дәүмәлдәрҙе проценттарҙа сағыштырыу ==
▲== Процентный пункт ==
Ҡайһы ваҡыт ике дәүмәлде уларҙың ҡиммәттәренең айырмаһы буйынса түгел, ә проценттарҙа сағыштырыу уңайлы. Мәҫәлән, ике тауарҙың хаҡын һумдарҙа сағыштырмайҙар, ә бер тауарҙың хаҡы икенсеһенең хаҡынан нисә процентҡа ҙур йәки бәләкәй икәнен баһалайҙар. Әгәр айырма буйынса сағыштырыу бер мәғәнәлә булһа, йәғни һәр саҡ бер дәүмәл икенсеһенән күпмегә ҙәр йәки бәләкәй икәнен табып булһа, проценттарҙа сағыштырғанда ниндәй дәүмәлгә ҡарата процент иҫәпләнгәнен күрһәтергә кәрәк. Бер дәүмәл икенсеһенән 100-ҙән ҙурыраҡ процентҡа ҙур тип әйткәндә ниндәй дәүмәлгә ҡарата икәнлеген күрһәтеү кәрәкмәй. Был осраҡта процент иҫәпләүҙең бер генә юлы бар, айырманы ике һандың бәләкәйенә бүлеү һәм һөҙөмтәне 100-гә ҡабатлау.
В экономике, где много показателей исчисляется в процентах, изменение этих показателей обычно выражают не в процентах от исходного показателя, а так называемых «процентных пунктах», выражающих разность нового и старого значений показателя. Например, если в некой стране [[индекс деловой активности]] вырос с 50 % до 51 %, то он изменился на <math>\frac{51%-50%}{50%}=\frac{1}{50}=0,02=2%</math>, а в процентных пунктах изменение составило <math>51%-50%=1%</math>.
== Шулай уҡ ҡара ==
 
* [[% (знак)|ЗнакПроцент процентатамғаһы — %]]▼
== Сравнение величин в процентах ==
* [[ПроцентнаяПроцентлы ставка]]▼
Иногда бывает удобным сравнивать две величины не по разности их значений, а в процентах. Например, цену двух товаров сравнивать не в рублях, а оценивать, насколько цена одного товара больше или меньше цены другого в процентах. Если сравнение по разности вполне однозначно, то есть всегда можно найти, насколько одна величина больше или меньше другой, то для сравнения в процентах нужно указывать, относительно какой величины вычисляется процент. Такое указание, впрочем, необязательно в том случае, когда говорят, что одна величина больше другой на число процентов, превышающее 100. В этом случае остается только одна возможность вычисления процента, а именно деление разности на меньшее из двух чисел с последующим умножением результата на 100.
 
== См. также ==
▲* [[% (знак)|Знак процента — %]]
▲* [[Процентная ставка]]
* [[Перцентиль]]
* [[Процентлы килем]]
* [[Процентный доход]]
 
== ПримечанияИҫкәрмәләр ==
{{примечания}}
 
== ЛитератураӘҙәбиәт ==
* [http://rer.sagepub.com/content/65/4/421.short Percent: A Privileged Proportion] / REVIEW OF EDUCATIONAL RESEARCH Winter 1995 vol. 65 no. 4 421-481 [[doi: 10.3102/00346543065004421]]{{ref-en}}
 
{{Математик тамғалар}}
{{Математические знаки}}
{{ДолиӨлөштәр}}
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Процент» битенән алынған