Төрөк теле: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) ә clean up using AWB |
ZUFAr (фекер алышыу | өлөш) ntrc |
||
22 юл:
}}
'''Төрөк теле''', (төрөксә — Тürk dili, Türkçe, Türkiye Türkçesi), [[уғыҙ]] төркөмөнә ҡараған [[төрки телдәре]]нең береһе. [[Төркиә]]нең дәүләт теле. [[Кипр Республикаһы]]нда [[грек теле]] менән бер рәттән дәүләт теле булып тора. Әҙәби төрөк теле [[истанбул]] диалектына нигеҙләнә. 1928 йылға тиклем [[ғәрәп яҙыуы]], унан һуң латин хәрефтәре ҡулланыла.
Әҙәби төрөк теле X—XI быуаттарҙа Анатолия ярымутрауына үтеп ингән уғыҙ-сәлжүк ҡәбиләләре йоғонтоһонда формалаша. Элек уны ғосманлы теле тип йөрөткәндәр. Ғосманлы осорон өс осорға бүлеп йәрәтәләр.
# Иҫке ғосманлы осоро — XII-XV быуаттар.
# Иҫке ғосманлы осоро — XV-XIX быуаттар.
# Иҫке ғосманлы осоро — XIX-XX быуаттар.
Беренса осорҙа ғәрәп-фарсы телдәре йәғәонтоһонда үҫә. Икенсе осорҙа әҙәби телгә ғәрәп-фарсы телдәренән ингән һүҙҙәр 90 проценттан артып китә. Был әҙәби тел һәм һөйләү теле араһында һур ғына айырмалыҡтар булыуына килтерә. Өсөнсө осорҙа ғәрәп-фарсы һүҙҙәренән арыныу, төрөк һүҙҙәре менән алыштырыу, әҙәби тел менән һөйләш телен яҡынайтыу мәмкинлектәрен ҡарайҙар<ref>Зәйнуллина Г.Д. Төрөксә-башҡортса һүһлек. - Өфө. Башҡортостан «Китап» нәшриәте. 1996. -184 бит. ISNB 5-295-01920-9</ref>
Лексик, фонетик һәм синтаксис яҡтан тәрәк теленә иң яҡын телдәр
[[Молдавия]], [[Румыния]] һәм [[Болгария]]ла таралған [[гагауз теле]] булып тора һәм ([[Гагауз теле|гагауз]] һәм [[балҡан-гагауз тел|балҡан-гагауз телдәре]]), [[Ҡырым татарҙары теле|ҡырым татарҙары теле]]нең көньҡ диалекты.[[Әзербайжан теле]] әҙәби төрөк теленә яҡын<ref>Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Региональные реконструкции. Отв. Ред. Э. Р. Тенишев. М.: Наука, 2002</ref>
== Төрөк алфавиты ==
Юл 231 ⟶ 241:
</div>
{{Interwiki|tr|Ana Sayfa|Төрөк|}}
== Әҙәбиәт ==
* Зәйнуллина Г.Д. Төрөксә-башҡортса һүһлек. - Өфө. Башҡортостан «Китап» нәшриәте. 1996. -184 бит. ISNB 5-295-01920-9
[[Категория:Алфавит буйынса телдәр]]
| |||