Арарат: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) |
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) |
||
87 юл:
Джеймс Брайс әйткәнсә, Арарат түбәһенә үрләү мөмкин түгеллек (тыйыу) әрмән сиркәүе «дин ҡағиҙәләренең бер өлөшө булған»<ref name="bryce206" />. Парротты оҙатып йөрөүсе ике әрмән, тауға күтәрелгәндән һуң (ҡара: Араратҡа күтәрелеү), ҙур ғына бейеклеккә күтәрелдек, әммә тау түбәһенә менмәнек, тип һөйләгәндәр. Араратты 1845 йылда үҙенә буйһондорған икенсе берәү - Абих - менән дә ошондай хәл ҡабатланған. 1856 йылда ла тауға үрләгән инглиздәр төркөмө ҡорттар һәм төрөктәрҙән түбәгә үрләү мөмкин түгел тигән раҫлауҙар ғына ишеткәндәр. Брайс фекеренсә, 1876 йылда Араратҡа күҙ күреме ерҙә йәшәгән һәр кеше (бәлки, Ереванда йәшәгән төплө белемле берәй рәсәй чиновнигын иҫәпләмәгәндә), Нухтан һуң бер кем дә тау түбәһенә күтәрелмәгән, тип, икеләнмәй, әйтә алған<ref name="bryce236-237">''Viscount James Bryce Bryce'', [http://books.google.de/books?id=8XQdAnBvpQMC&dq=it+has+received+among+geographers+the+name+of+ararat&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Transcaucasia and Ararat: being notes of a vacation tour in the autumn of 1876], стр. 236—237</ref>. Арарат түбәһенә күтәрелгәндән һуң, Брайс Эчмиадзинға килгән, һәм уның идарасыһы архимандрит менән осрашҡан. Әңгәмә барышында Брайс тау үренә менеүен хәбәр иткән. Тәржемәсе архимандритҡа: «Ошо инглиз Масис түбәһенә күтәрелдем, тип әйтә»,- тигәс, тегенеһе, йылмайып, яуаплаған: «Юҡ, бының булыуы мөмкин түгел. Бер кем дә бер ваҡытта ла унда булмаған. Был мөмкин түгел».<ref>''Viscount James Bryce Bryce'', [http://books.google.de/books?id=8XQdAnBvpQMC&dq=it+has+received+among+geographers+the+name+of+ararat&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Transcaucasia and Ararat: being notes of a vacation tour in the autumn of 1876], стр. 293</ref>
== Геосәйәсәттәге хәле ==
XVI һәм XVIII быуаттар арауығында Арарат тау буйҙары Ғосман һәм Фарсы империялары сигендә торған һәм ғосман-сефевид һуғыштарында оло әһәмиәткә эйә булған. Оло Арарат түбәһе һәм төньяҡ битләүе һәм Кесе Арараттың көнсығыш бите Фарсыстан күҙәтеүе аҫтында булған<ref name="iranica" />.
1921 йылғы Мәскәү килешеүе буйынса, Оло Арарат Төркиәгә күскән. 1932 йыдла төрөк-фарсы килешеүе буйынса Кесе Арараттың көнсығыш битенең бер өлөшө (түбәнән 5 йәки 6 километрҙа) Төркиәгә бирелгән. Шулай итеп, Арараттың ике түбәһе лә төрөк территорияһына күскән<ref name="iranica" />.
1927—1930 йылдарҙа ҡорт халҡының яңы тарихтағы дәүләт ойошмаһының береһе - Арарат Ҡорт Республикаһы ла булған.
== Арарат как символ Армении ==
|