Арарат: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) |
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) |
||
82 юл:
Был традиция тирәләй урындағы халыҡтарҙа легендалар комплексы ижад ителгән. Арарат - әрмәндәр өсөн изге урын (ҡара: Арарат- Әрмәнстан символы). Фарсы легендаһы Араратты кешелектең сәңгелдәге тип атай<ref name="britannica" />. Арарат битләүендәге Аргури ауылы торған урында Нух миһрап (алтарь) төҙөгән һәм тәүге йөҙөм ағасын ултыртҡан, ә ауылдың исемен әрмән телендәге «ул тал сыбығы ултыртҡан» тигән һүҙбәйләнеш менән бәйләгән<ref name="bryce208">''Viscount James Bryce Bryce'', [http://books.google.de/books?id=8XQdAnBvpQMC&dq=it+has+received+among+geographers+the+name+of+ararat&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Transcaucasia and Ararat: being notes of a vacation tour in the autumn of 1876], стр. 208</ref>). Маранд ҡалаһының атамаһын әрмән телендәге «был урында әсәй бар» тигән мәғәнә менән бәйләгәндәр һәм Нухтың ҡатынының үлгән, күмелгән урыны, тип иҫәпләгәндәр<ref name="bryce208" />. Нахичевань (Нахиджеван) ҡалаһының атамаһын «ул тәүге килеп төшкән» тип аңлатҡандар һәм Нухтың килеп төшкән урыны тип тап килтергәндәр<ref name="bryce208" />. Халдейҙар тау түбәһендә йондоҙҙарға табынған, һәм уларҙың өсөһө, Вифлеем йондоҙона эйәреп, Ғайса бәйғәмбәр (Иисус Христос) тыуған урынға йүнәлгән, тип һаналған<ref name="bryce209">''Viscount James Bryce Bryce'', [http://books.google.de/books?id=8XQdAnBvpQMC&dq=it+has+received+among+geographers+the+name+of+ararat&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Transcaucasia and Ararat: being notes of a vacation tour in the autumn of 1876], стр. 209</ref>.
=== Изге Яков һәм Арарат түбәһенә үрләү
XIII быуаттан европалыларға Изге Яков (Агоп) тураһындағы әрмән легендаһы билдәле булған (был унан да иртәрәк билдәле булған һәм Джуди тауы хаҡында һүҙ барған Иаков Низибийский тураһындағы легендаға яраҡлаштырылған<ref name="russell1985">''[[:en:James R. Russell|James R. Russell]]'', «Armeno-Iranica» в ''[[:fr:Jacques Duchesne-Guillemin|Jacques Duchesne-Guillemin]], [[:fr:Pierre Lecoq|Pierre Lecoq]]'', [http://books.google.de/books?id=YdUUAAAAIAAJ&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Acta Iranica, Volume XI] — Centre International d’Etudes Indo-iraniennes, 1985, стр. 447—458. Стр. 456: <blockquote>… Jabal Judi in Gordyene was associated with the Biblical legend of the Ark in early Christian times, so that it, too, was considered to have been the highest of mountains, at least in the days of the Flood<sup>45</sup><br /><br /><sup>45</sup> See for instance [[Фавстос Бузанд|P’awstos Buzand]], [http://www.vehi.net/istoriya/armenia/buzand/03.html III], 10, where the mountain is called ''Sararad'' (''sar'' 'peak' with modern scribal error ''*Ararad'', joined by haplology): St. Jacob of Nisibis is granted a piece of the Ark from there.</blockquote></ref>). Был монах тау түбәһенә күтәрелергә һәм аяҙ көндә яҡшы күренгән кәмәгә табынырға бик теләгән. Өс тапҡыр тау түбәһенә күтәрелергә маташҡан, ләкин, ҙур ғына бейеклеккә күтәрелгәс икәс, уны йоҡо баҫа башлай, уянһа, күрә - тау итәгендә ултыра, имеш. Өсөнсө ынтылыштан һуң уның төшөнә фәрештә керә һәм ул, Аллаһы тәғәлә ябай (үлемле) кешеләргә изге түбәгә бөтөнләй менеүҙе һәм кәмәгә ҡағылыуҙы тыйҙы, ти. Иң мөҡәддәс нәмәгә ынтылғанын тейешле баһалап, фәрештә монахҡа кәмә эшләнгән ағастың бер киҫәген бүләк итә. Изге Яковҡа Аргури ауылынан юғарыраҡ урынлашҡан монастырь бағышланған (ауыл һәм монастырь 1840 йылда тулыһынса емерелә (ҡара: Вулкан урғылыуы)<ref name="bryce206">''Viscount James Bryce Bryce'', [http://books.google.de/books?id=8XQdAnBvpQMC&dq=it+has+received+among+geographers+the+name+of+ararat&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Transcaucasia and Ararat: being notes of a vacation tour in the autumn of 1876], стр. 206</ref>.
== Геополитическое положение ==
| |||