Карл Линней: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) категория |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) ә clean up using AWB |
||
58 юл:
}}
'''Карл Линне́й''' ({{lang-sv|Carl Linnaeus, Carl Linné}}, {{lang-la|Carolus Linnaeus}}, [[1761 йыл]]да дворян титулын алғас — ''Carl von Linné''; [[23 май]] [[1707]], Росхульт — [[10 ғинуар]] [[1778]], Уппсала) — [[Швеция|швед]] тәбиғәтте өйрәнеүсеһе һәм табибы; [[хайуандар]] һәм [[үҫемлектәр]] доньяһының дөйөм квалификацияһын төҙөүсе; был системала бөтә [[биология]] фәнендәге тикшереүҙәр дөйөмләштерелә һәм тәртипкә һалына. Линнейҙың төп хеҙмәте — биологик төр төшөнсәһен билдәләү, биноминаль (бинар) номенклатура төшөнсәһен индереү һәм актив ҡулланыу, систематик (таксонометрик) категориялар араһындағы аныҡ бәйленеште билдәләү.<ref name="«БСЭ»">«БСЭ»</ref>
Линней — тәбиғәтте өйрәнеүсе иң билдәле швед ғалимы. [[Швеция]]ла уны шведтарға үҙ илдәрен асҡан өсөн, сәйәхәтсе булараҡ хөрмәт итәләр, швед провинцияларында тикшеренеп, бер провинция икенсе провинцияға нисек ярҙам итә алғанын өйрәнә.{{sfn|Андерссон|1951}} Шведтар өсөн уның флора һәм фауна тураһындағы хәҙмәттәре генә түгел, ә көндәлек булараҡ яҙып барылған сәйәхәтнамәләре ҡәҙерле. Был яҙмалар бай һәм аңлайышлы тел менән яҙылған, әлеге көнгә тиклем нәшер ителә һәм уҡыла.<ref name="Бруберг">Бруберг Г. Карл фон Линней = Gunnar Broberg. Carl Linnaeus / Пер. с швед. Н. Хассо. — Стокгольм: Шведский институт, 2006. — 44 с. — ISBN 91-520-0914-9 — ISBN 978-91-520-0914-7</ref> Хәҙерге әҙәби [[швед теле]]нең барлыҡҡа килеүен Линней менән бәйләйҙәр, Линней фән һәм мәҙәниәт әһеле.{{sfn|Андерссон|1951}}
106 юл:
Линней тере организмдарҙы классификациялау өсөн фәнни классификация тәҡдим итә. Ул тәбиғәтте өс батшалыҡҡа бүлә: минералдар, үҫемлектәр һәм хайуандар. Дүрт ранг тәҡдим итә:[[класс (биология|класс]], [[отряд (биология)|отряд]], [[ырыу (биология)|ырыу]] һәм [[төр (биология)|төр]].
Меңгә яҡын яңы үҫемлектең тасуирламаһын яҙып ҡалдыра (ул дөйөм һаны ун меңгә яҡын үҫемлекте һәм бик күп хайуандарҙы тасуирлаған).<ref
[[Файл:Hortus Cliffortianus folia compos.png|right|thumb|Ҡатмарлы япраҡтарHortus Cliffortianus (1737) китабында Линней төшөргән һүрәт]]
117 юл:
==== Башҡа объектар ====
* Линнеус университеты ({{lang-sv|Linnéuniversitetet}}) — Швецияның көньяғындағы 2010 йылда барлыҡҡа килгән Векше һәм Кальмаре университеты.
* [[Линней (кратер)|Линней]] — Айҙағы кратер.
* [[(7412) Линней]] (1990 SL9) — 1990 йылдың 22 сентябендә Э. Эльст Ла-Сильела асҡан астероид.
| |||