Махсус сағыштырмалыҡ теорияһы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
→‎Һылтанмалар: категория
73 юл:
Лоренц әүерелештәрен сығарыуҙың күп төрлө ысулдары бар. Береһен ҡарайыҡ.
 
<math>S'</math> системаһының координаталары башы (арауыҡтың бер төрлөлөгө арҡаһында ул ошо системалағы теләһә ҡайһы тын нөктә булыуы мөмкин)  <math>S</math> системаһына ҡарата  <math>v</math> тиҙлеге менән хәрәкәт итә тип фараз ҡылайыҡ.  Быға ярашлы, <math>S</math> системаһының координаталар башы (тын нөктә)  <math>S'</math> яғына  <math>-v</math> тиҙлеге менән хәрәкәт итә ти. Артабанғы ғәмәлдәрҙе ҡыҫҡартыу маҡсатында  инерциялы хисаплама системаларының икеһенең дә хисап башының тап килеүенән (<math>t'=t=0</math>, когдаәгәр <math>x'=x=0</math> булһа) һәм координаталар күсәрҙәренең бер төрлө йүнәлешле булыуынан башлайыҡ, ИХС-тың сағыштырма хәрәкәте  <math>x</math> (төрлө системала ҡапма-ҡаршы билдә менән) күсәре буйлап йүнәлгән булһын. Системалар  ''x'' күсәре буйлап сағыштырма хәрәкәт иткәндә,    <math>y'=y, z'=z</math>  тип иҫәпләргә була. Шулай итеп, әүерелештәрҙе ғәмәлдә бер үлсәмле арауыҡта ғына ҡарарға һәм ике үлсәмле арауыҡ-ваҡыт векторҙарын ғына ҡарарға була  <math>z=(x,t)</math>. 
 
==== Әүерелештәрҙең һыҙыҡлы булыуы ====
107 юл:
== Һылтанмалар ==
* [http://synset.com/ru/Релятивистский_мир Релятивистик мир] — сағыштырмалыҡ теорияһы, гравитация һәм космология буйынса лекциялар.
* [http://eqworld.ipmnet.ru/ru/library/physics/relativity.htm "Мир математических уравнений" EqWorld] сайтында дөйөм һәм махсус сағыштырмалыҡ теорияһы. 
* МСТ структураһын һәм унда сәғәттәр синхронлашыуын һүрәтләүсе хеҙмәттәр: [[arxiv:gr-qc/0510024|arxiv: gr-qc/0510024]]; [[arxiv:gr-qc/0510017|arxiv: gr-qc/0510017]]; [[arxiv:gr-qc/0205039|arxiv: gr-qc/0205039]].
* А. Пуанкареның МСТ-ға индергән өлөшө тураһында: [[arxiv:hep-th/0501168|T. Damour: Poincare, Relativity, Billiards and Symmetry]].