Герой-ҡалалар: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә викилаштырыу, күренеште төҙәтеү
1 юл:
{{ ПозКарта+|Европейская часть СССР|width=400|float=right|caption=Герой—ҡалалар СССР-ҙың Европа өлөшө картаһында|places=
'''Герой-ҡала''' — юғары дәрәжә тамғаһы, ССР Союзының ун ике ҡалаһы лайыҡ булды, 1941-1945 йылдарҙағы [[Бөйөк Ватан һуғышы]] ваҡытында геройҙарса оборона менән дан ҡаҙанған<ref name="bse">{{Ҡалып:БСЭ3|заглавие=Города-герои}}</ref> (ҡалалар [[:ru:Города-герои#Города-герои|исемлеге иҫкәрмәләр]]). Бынан тыш, Брест ҡәлғәһенә '''«Герой-ҡәлғә Брест'''» исеме бирелде.
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=52.08|long=23.66|mark=City locator 11.svg|position=bottom|label=[[Брест ҡәлғәһе|&nbsp;&nbsp;&nbsp;Брест<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;ҡәлғәһе]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=59.95|long=30.32|mark=City locator 11.svg|position=|label=[[Санкт-Петербург|Ленинград]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=48.7 |long=44.52|mark=City locator 11.svg|position=|label=[[Волгоград]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=46.47|long=30.73|mark=City locator 11.svg|position=left|label=[[Одесса]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=44.6 |long=33.53|mark=City locator 11.svg|position=left|label=[[Севастополь]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=55.75|long=37.62|mark=City locator 11.svg|position=|label=[[Мәскәү]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=50.45|long=30.52|mark=City locator 11.svg|position=|label=[[Киев]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=44.72|long=37.77|mark=City locator 11.svg|position=right|label=[[Новороссийск]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=45.33|long=36.47|mark=City locator 11.svg|position=top|label=[[Керчь]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=53.9 |long=27.57|mark=City locator 11.svg|position=bottom|label=[[Минск]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=54.2 |long=37.62|mark=City locator 11.svg|position=|label=[[Тула]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=68.97|long=33.08|mark=City locator 11.svg|position=|label=[[Мурманск]]}}
{{ПозКарта~|Европейская часть СССР|lat=54.78|long=32.05|mark=City locator 11.svg|position=top|label=[[Смоленск]]}}
}}
'''Герой-ҡала'''  — юғары дәрәжә тамғаһы, [[СССР|ССР Союзының]] ун ике ҡалаһы лайыҡ булды, 1941-19451941—1945 йылдарҙағы [[Бөйөк Ватан һуғышы]]  ваҡытында геройҙарса оборона менән дан ҡаҙанған<ref name="bse">{{Ҡалып:БСЭ3|заглавие=Города-герои}}</ref> (ҡалалар  [[:ru:ГородаГерой-героиҡалалар#ГородаГерой-героиҡалалар һәм герой-ҡәлғә|исемлеге иҫкәрмәләр]]). Бынан тыш, Брест ҡәлғәһенә  '''«Герой-ҡәлғә Брест'''»  исеме бирелде.
 
== Исем бирелеү тарихы  ==
[[Файл:Стелла_городу_герою_Ленинграду.jpg|справа|мини|583x583пкс| <br />
"«Ленинград Герой-ҡала» һәйкәле, Күтәрелеш майҙаны, Санкт-Петербург]]
Тәү башлап [[1945 йыл]]<nowiki/>дың [[1 май]]<nowiki/>ында [[Сталин Иосиф Виссарионович|Юғары Баш командующий]]<nowiki/>ҙың  20 бойороғо менән  Ленинград, Сталинград, Севастополь һәм Одесса ҡалаларына  '''герой-ҡала'''  исеме бирелә<ref>{{Ҡалып:Китап|автор=[[Сталин, Иосиф Виссарионович|Сталин И. В.]]|заглавие=Сочинения|том=15|место=М.|издательство=«Писатель»|год=1997}} С. 218—221. ''Приказ Верховного Главнокомандующего'' от [[1 май|1 мая]] [[1945 йыл|1945 года]], № 20.</ref>. СССР-ҙың Юғары Советы Президиумы Указы менән «"Киев оборонаһы өсөн" миҙалы индереү"» менән 1961 йылдың 21 июнендә Киев ҡалаһына герой-ҡала исеме бирелә<ref>[http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_5703.htm Указ Президиума ВС СССР «Об учреждении медали „За оборону Киева“» от 21 июня 1961 года].</ref>.
 
СССР-ҙың Юғары Советы Президиумы Указы менән 1965 йылдың 8 майында '''"«Герой-Ҡала"»''' тигән почетлы исем раҫланды <ref>Указ Президиума Верховного Совета СССР №  3566-VI от 8 мая 1965 года (Ведомости Верховного Совета СССР, 1965, N 19, ст. 248, пункт 7).</ref>. .
 
1980 йылдың 18 июлендә Положение үҙгәртелгән: унда '''  почетлы исем '''урынына,  <span>'''юғары дәрәжә тамғаһы  "«Герой-Ҡала"» тип'''  яҙылған</span>'''.'''
 
Был Положениела дәрәжә тураһында:
 
== Герой-ҡалалар һәм герой-ҡәлғә  ==
{| class="standard" style="margin-bottom: 10px;"
!№
!Герой-ҡала
!Юғары дәрәжә тамғаһы <br />
биреү тураһында СССР-ҙың Юғары Советы <br />
Президиумы <br />
Указының датаһы (бүләкләү)
|-
|1
|'''Ленинград''' (хәҙерге [[Санкт-Петербург]])
|  1965 йылдың 8 майында<br />
|-
|2
Юл 34 ⟶ 49:
|-
|4
|'''[[Волгоград]]''' (элекке Сталинград)
| 1965 йылдың 8 майында
|-
Юл 42 ⟶ 57:
|-
|6
|'''[[Брест ҡәлғәһе]]'''
|1965 йылдың 8 майында
|1965 йылдың 8 майында<ref>[//ru.wikisource.org/wiki/ru:Указ&#x20;Президиума&#x20;ВС&#x20;СССР&#x20;от&#x20;8.05.1965&#x20;№&#x20;3573-VI Указ Президиума ВС СССР от 8.05.1965 № 3573-VI].</ref>
|-
|7
Юл 50 ⟶ 65:
|-
|8
|'''[[Керчь]]'''
|[[1973 йыл|1973йылдың йылдың]] 14 сентябрендә
|-
|9
|'''[[Новороссийск]]'''
|1973 йылдың 14 сентябрендә<br />
|-
|10
|'''[[Минск]]'''
|[[26 июнь|1974 йылдың 26 июн]]<nowiki/>ендәиюнендә
|-
|11
|'''[[Тула]]'''
| [[ 1976 йыл]]<nowiki/>дың  йылдың 7 декабрендә
|-
|12
|'''[[Мурманск]]'''
| [[1985 йыл|1985 йылдың]]  6 майында
|-
|13
|'''[[Смоленск ]]'''
| 1985 йылдың 6 майында
|}
Юл 93 ⟶ 108:
 
=== Галереяһы ===
1965 йылдың "«Герой-Ҡалаларға"» арналған күкрәккә тағыла торған билдә һәм совет почта маркалары:<gallery>
|Ленинград
Léningrad (timbre soviétique).jpg|Волгоград
Юл 105 ⟶ 120:
 
== Ҡала-геройҙар башҡа илдәрҙә ==
[[Югославия]]<nowiki/>ла 1970 йылдарҙа һигеҙ ҡалаға герой-ҡала  исеме бирелә һәм Халыҡ геройы  ордены менән бүләкләнә.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
<div class="references-small" style="">
 
</div>
 
== Һылтанмалар ==
Юл 119 ⟶ 132:
* Город первого салюта
* Орден Народного героя
  Города-герои Google Maps KMZ (файл меток KMZ для Google Earth)
 
{{placemark|http://googis.info/load/0-0-0-571-20|Герой-ҡалалар}} (файл меток [[KMZ]] для [[Google Earth]])
 
{{СССР герой-ҡалалары|nocat=1}}
[[Категория:СССР герой-ҡалалары]]
[[Категория:СССР-ҙың маҡтаулы исемдәре]]