Австро-Венгрия: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
233 юл:
 
== Ҡорамалы империя ==
Ойошторолған ваҡыттан алып үҙен күп этнослы дәүләт королошо булараҡ ҡәүҙәләндергән Австро-Венгрия уның территорияһының күп кенә өлөшөн биләп алған славян халыҡтарының милли хәрәкәттәренән байтаҡ ҡына баҫым тоя. Австрия империяһы үҙе лә Германияла беренселеккә дәғүә иткән немец дәүләтен сағылдыра.
 
Австро-Венгрияны үҙ эсенән төшөрөп ҡалдырған «кесегерманкесе Гермаия сценарийы» буйынса Италиялағы Венеция өлкәһен юғалтыуы һәм Германияның берләшеүе менән билдәләнгән Австрия — Пруссия һуғышынан (1866) һуң, илдең сәнәғәте үҫешкән өлөшөн биләгән чехтарҙың милли хәрәкәте активлаша. Венгрҙарға айырым хоҡуҡтар бирелеүе шулай уҡ славяндар йәшәгән төбәктәрендәтөбәктәрҙә —Польшаның Австрия өлөшөндә, Славония, Хорватия, Галицияла — милли үҙаңдың уяныуына булышлыҡ итә. Чехияны уҙаллы берәмәк итеп, өс дәүләтле монархияға әүерелеү хаҡында бәхәсләшеүҙәр булып ала. Берлин конгресы (1878) һөҙөмтәләренә ярашлы Боснияның оккупацияһы һәм уның 1908 йылда ҡушылдырылыуы үҙәк властың ҡатылығы тураһында хис — тойғотойғолар тыуҙыра ине. Сербия менән конфликт (1914) [[Беренсе донъя һуғышы]] башланыуына килтерҙесәбәп була. Австро-Венгрия ялан һуғышында үҙенең төп дошмандарына — [[Сербия]] һәм [[Рәсәй империяһы|Рәсәйгә]] бирелеүе уны был һуғышта Германияға буйһонған һәмуныңһәм уның даланһыҙ союздашы итәрәтенә ҡуя.
 
== Тарҡалыу ==