Википедия

Джеймс Джойс: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
ә clean up using AWB
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Писатель
{{Берләштерергә|Джойс Джеймс|Джеймс Джойс}}
{{ |Имя = Джеймс Джойс}}▼
'''Джеймс Августин Алоиз Джойс''' ([[Инглиз теле|ингл.]] ''<span lang="en">James Augustine Aloysius Joyce</span>''; [[2 февраль]] [[1882]] — [[13 ғинуар]] [[1941]]) — [[Ирландия|ирланд]] [[әҙәбиәт|яҙыусыһы]] һәм [[шиғриәт|шағиры]], [[модернизм]] вәкиле.▼
|Оригинал имени = James Augustine Aloysius Joyce
|Изображение = Revolutionary Joyce Better Contrast.jpg
|Ширина = 220 px
|Описание изображения =
|Дата рождения = 2.2.1882
|Место рождения = Ратгар, {{МестоРождения|Дублин|Дублинда}}, [[Ирландия]]
|Дата смерти = 13.1.1941
|Место смерти = {{МестоСмерти|Цюрих|Швейцарияла}}, [[Швейцария]]
|Род деятельности = яҙыусы, журналист, уҡытыусы
|Годы активности =
|Направление =
|Жанр =
|Язык произведений =
|Викисклад =
|Викитека =
|Роспись = James Joyce signature.svg
}}
▲'''Джеймс Августин Алоиз Джойс''' ([[Инглиз теле|ингл.]] ''<span {{lang="-en">|James Augustine Aloysius Joyce</span>''}}; [[2 февраль]] [[1882]] — [[13 ғинуар]] [[1941]]) — [[Ирландия|ирланд]] [[әҙәбиәт|яҙыусыһы]] һәм [[шиғриәт|шағиры]], [[модернизм]] вәкиле.
 
== Биографияһы ==
Джеймс Джойс, гриориан стилендә төҙөлгән йорттарҙан торған Дублиндың[[Дублин]]дың көньяҡ районындағы Ратгар ҡалаһында, Станислас Джойс һәм Мэри Джейн Марриҙарҙың күп балалы ғаиләһендә донъяға килгән. Атаһы, финанс эштәре бик шәп бармағанлыҡтан, бер нисә тапҡыр профессияһын алыштырған, шунлыҡтан уларҙың ғаиләһе Дублиндың бер районынан икенсе районына күсеп йөрөргә мәжбүр булған. Яҙыусы үҙ ваҡытына күрә һәйбәт кенә белем алһа ла, үҙенең балалыҡ һәм йәшлек йылдарында кисергән ярлылыҡта үткән йылдарын һәм тормошта бик тиҙ генә үҙенә урын таба алмағанын күп кенә китаптарында һүрәтләгән. «Рәссамдың йәшлектәге портреты» һәм «Улисс» тигән романдарының төп геройы булған Стивен Дедалдың тормошонда яҙыусының биографик оҡшашлығы айырыуса ярылып ята.
[[Файл:James_Joyce_age_six,_1888.jpg|thumb|262x262px|6 йәшлек Джеймс]]
6 йәшендә Джойс Клейндәге Клонгоуз Вудс иезуиттәр көллиәтенә уҡырға инә, һуңынан Дублиндағы Бельведер көллиәтендә уҡый. Аҙаҡ килеп, [[1893 йыл]]да ул Университет колледжы тип аталып йөрөтөлгән Дублин университетенә уҡырға инә һәм уны [[1902 йыл]]да тамамлап сыға.
Юл 9 ⟶ 27:
Был [[1900 йыл]]да Дублиндың ''« Ике аҙналыҡ күҙәтеү»'' гәзитендә уның Ибсендең « Беҙ, үлектәр, уянғанда» пьесаһы тураһында яҙылған иң беренсе яҙған эссеһе баҫылып сыға. Шул уҡ йылда Джойс лирик шиғырҙар ҙа ижад итә башлай. 1916 йылда Американың Джейн Хип һәм Маргарет Андерсондар нигеҙ һалған « Литтл Ревью» тигән әҙәби журналында ул үҙенең тәүге әҫәрҙәрен баҫтырып сығара.
 
20 йәшендә Джойс [[Париж]]ға килә. Ул бында, заманында атаһы профессияларын бер туҡтауһыҙ алмаштырған кеүек, үҙенә байтаҡ ваҡыт урын таба алмай этләнә: ул берсә журналист, берсә уҡытыусы һ. б. булып эшләй. Европа континентына килеп , Францияла[[Франция]]ла бер йыл эшләгән ваҡытында әсәһенең бик ҡаты ауырып киткәне тураһында телеграмма ала һәм яҙыусы ҡабат Ирландияға ҡайтып китә. Әсәһе, ауырыуынан терелә алмай, үлгәс, Джойс, тағы ла тыуған илен ташлап сығып , Триест ҡалаһында горничный булып эшләгән Нора Барнакл менән бергә тора башлай. Һуңынан , 27 йыл үткәс, уның менән никахҡа керә.
[[Файл:James_Joyce_by_Alex_Ehrenzweig,_1915_restored.jpg|thumb|330x330px|Джеймс Джойс 1915 йылда]]
 
[[Беренсе донъя һуғышы]] осоронда Джойс ҡатыны менән Цюрихҡа күсеп килә. Ул бында «Рәссамдың йәшлектәге портреты» романын , һуңыраҡ «Улисс» тигән әҫәрен яҙа башлай. [[Европа]]ла сәйхәттә йөрөгән сағында Джойс шиғырҙар яҙған. Уның шиғырҙары, имажинистарҙың анталогияһында баҫылып сығып, донъя күргән. [[1933 йыл]]да уның «Улисс» романы Джойстың тыуған иле Ирландияла түгел, ә Францияла тәүге тапҡыр донъя күрә. Был публикаға иң билдәле, 600 бит тәшкил иткән ҙур күләмле әҫәрендә Джойс Дублин йәбрәйе Леопольд Блумдың 1904 йылдың 16 июнендәге бер көнөн тасуирлай. Был китап Францияла сыҡһа ла , Джойстың үҙе әйтеүе буйынса, Дублиндың бер көн эсендә һәләк булыуы мөмкинлеген һүрәтләүсе роман. 16 июнь көнө Джойсты ихтирам итеп уҡыған бөтә донъя уҡыусылары араһында Блумсдэй (Bloomsday) тип танылған. көн булып тора.
 
Парижда Джеймс Джойс үҙенең һуңғы ҙур күләмле «Финнеганды иҫкә алыу» тигән романын яҙған. Был роман [[1939 йыл]]да баҫтырылып сығарылған. Әҫәр ҡатмарлы, эксперименталь роман булһа ла, уҡыусылар уны бик яратып ҡабул иткәндәр. Быға тиклем өлгө булып иҫәпләнгән «Дублинлылар» тигән тәүге новеллалар китабынан айырмалы рәүештә, Джойстың был китабы фән белгестәре өсөн хәҙерге көндә лә «белгестәр өсөн» яҙылған иң һәйбәт әҫәрҙәрҙең береһе булып ҡала. Халыҡ араһында уның иң тәүге «Рәссамдың йәшлектәге портреты» романы ла иң яратып, күп тапҡырҙар уҡылған, популярлыҡ ҡаҙанған китаптарҙың береһе.
Юл 55 ⟶ 73:
* {{HDS|43889}}
 
▲{{Джеймс Джойс}}
{{Улисс}}
{{Библиоинформация}}
 
Юл 67 ⟶ 83:
[[Категория:Ирландия шағирҙары]]
[[Категория:Алфавит буйынса шағирҙар]]
[[Категория:2 февраль көнө тыуғандар]]
[[Категория:1882 йылда тыуғандар]]
[[Категория:Дублинда тыуғандар]]
[[Категория:13 ғинуар көнө вафаттар]]
[[Категория:1941 йылда вафаттар]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Джеймс_Джойс» битенән алынған