Сүл: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә Ryanag Сүллек битенең исемен йүнәлтеү ҡуймайынса үҙгәртте. Яңы исеме: Сүл
аныҡлаштырыу
1 юл:
[[Рәсем:Trockenklimate.png|thumb|420px|СүллектәрСүлдәр]]
'''СүллекСүл''' — һирәк, йәки бөтөнләй булмаған [[флора]] һәм үҙенсәлекле [[фауна]], тигеҙлек менән билдәленгән ер өҫтөндәге ландшафт.
Сүллекте ҡомло, ташлы, балсыҡлы, тоҙло тупраҡлыларға бүләләр. Ҡарлы сүллекта ([[Арктика]] һәм [[Антарктида]]ла) айырым ҡарайҙар. Иң билдәле сүллексүл — [[Африка]] континентының төньяғын биләп торған [[Сахара]] сүллеге. Ярымсүллектәр, шулай уҡ экстрималь ландшафтлы иҫәпләнә.
СүллектәрСүлдәр ҡоро ерҙең барлығы 16,5 млн км² өлөшөн, йәки 11% биләй (Антарктиданан башҡа). Антарктида менән бергә 20%.
 
== Географик үҙенсәлеге ==
[[Рәсем:Libyen-sandwueste1.jpg|thumb|300px|Ливия сүллегесүле]]
Күпселек сүллектәр геологик платформаларҙа барлыҡҡа килгән. [[Азия]], [[Африка]] һәм [[Австралия]]лағы сүллектәр диңгеҙ өҫтөнән 200-600 м бейеклектә урынлашҡан, ә Үҙәк Африкалағы һәм [[Төньяҡ АмерикалағыАмерика]]лағы сүллектәрсүлдәр диңгеҙ өҫтөнән 1000 м бейеклектә. Күбеһе тауҙар менән уратып алынған, йәки тауҙарға сиктәш. Ер өҫтө ҡатламы төрлө һәм территорияның геологик төҙөлөшөнән, тәбиғи процестарҙың тәьҫиренән тора.
 
== Климат ==
Температура режимы географик урынына бәйләнгән. СүллектәгеСүлдәге һауа дымлылығы бик түбән булғанға, ул ҡояш радияцияһынан һаҡламай. + 50° °С ғәҙәти температура, ә иң максималь температура — + 58° °С Сахарала[[Сахара]]ла теркәлгән. Төндә ер өҫтө йылыһын бик тиҙ юғалта. [[Тропик пояс]]та температура амплитудаһы 40° °С-ҡа етергә мөмкин. [[Уртаса пояс]]та температура миҙгел алмашыныуына бәйле. [[Йәй]] сүллектәсүлдә йылы, хатта еҫе, ә [[ҡыш]] бик ҡырыҫ, һыуыҡлыҡ -50 °С-ҡа етә, ҡар ҡатламы бөтөнләй булмай.
 
Даими икән, ҡайһы саҡ тиҙлеге 80—100 км/сәғ еткән, елдәр сүллектеңсүлдең үҙенсәлеге. СүллектәгеСүлдәге елдәр туҙан һәм ҡом бураны сығара.
 
 
[[Категория:Климат зоналары]]
[[Категория:СүллектәрСүлдәр]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Сүл» битенән алынған