Латвия тарихы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә категория
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
'''Латвия''' тарихы — беҙҙең эраға тиклем X—IX меңйыллыҡтан бөгөнгө көнгә тиклем хәҙерге [[Латвия]] ерендәге ваҡиғалар.
 
== Тарихҡаса осор ==
16 000 йыл элек [[:ba:Латвия]] еренән боҙлоҡтар килә башлай, әммә беренсе кешеләр бында 11 000 йыл элек төпләнгән.{{sfn|История Латвии: ХХ век|2005||с=17}} Тәү кешеләр эҙҙәре кунд культураһы артефакттарына ҡарай, уның нигеҙендә нарв культураһы формалаша. Беҙҙең быуатҡа тиклем 3 мең тирәһе йыл элек бында фин-уғыр ырыуҙары килә. Б. э. т. 1 меңйыллыҡтан ҡалмай, бында балт ырыуҙары урынлаша. Улар мал көтөү, ер эшкәртеү менән шөғөлләнә. Ошо уҡ ваҡытта был ерҙәрҙә йәшәүселәр ситтән килгән тимер хеҙмәт ҡоралдарын ҡуллана башлай.
 
== Урта быуат осоро ==
[[Файл:The_Araisi_Lake_Fortress_(the_9th_century_AD).jpg|left|thumb|Латгалдарҙың Арайша ерлеген реконструкциялау, IX быуат]]
[[VII быуат]]та Латвияның көнбайышында Курземда скандинавтар ултыраҡтары барлыҡҡа килә<ref>[http://www.kladoiskatel.lv/articles.php?lng=ru&pg=21 Железный век]</ref>.
 
VIII быуатта Латвия халҡы ер өйөнән ағас өйгә күсә, X быуатҡа көршәк яһау һөнәренә эйә була. Табылған ғәрәп дирхәмдәре (IX б. икенсе яртыһынан алып) алыҫ дәүләттәр менән һатып алыу бәйләнештәре әүҙемләшеүе хаҡында һөйләй{{sfn|LPSR arheoloģija|1974||с=141}}. Рим аҡсалары Латвияла б. э. II б. уҡ килеп сыға.{{sfn|LPSR arheoloģija|1974||с=108}}
 
Урта быуат яҙмалары буйынса Латвияла фин (ли́втар), балт (күршеләр, земга́лдар, се́лдар, латга́лдар), славян ырыуҙары йәшәгән.
 
[[Файл:Ливонская_Конфедерация_1260.png|thumb]]
Юл 32 ⟶ 33:
{{иҫкәрмәләр}}
 
== Әҙәбиәт ==
[[Категория:Латвия тарихы]]
 
== Сығанаҡтар ==
* ''Воробьева Л. М.'' [http://historyfoundation.ru/dl.php?file=714 Тарих Латвия: Россия империяһы т СССР. Кн. 1.] М.: Фонды, «Тарихи хәтер», Россия стратегик тикшеренеүҙәр институты, 2009. [[:ru:Special:BookSources/9785999000071|ISBN 978-5-9990-0007-1]]
* ''Воробьева Л. М.'' [http://historyfoundation.ru/dl.php?file=715 Тарих Латвия: Россия империяһы т СССР. Кн. 2.] М.: Фонды, «Тарихи хәтер», Россия стратегик тикшеренеүҙәр институты, 2010.
Юл 42 ⟶ 41:
* {{Ҡалып:Китап|автор=Смирин Г.|заглавие=Основные факты истории Латвии|ссылка=http://www.it-n.ru/Attachment.aspx?Id=6960|издание=2-е изд|место=Рига|издательство=SI|год=1999|страницы=|страниц=141|isbn=9984–630–36–6|ref=Смирин}}
* ''Оллендорф В'' [http://www.urokiistorii.ru/sites/all/files/image/om_krieviski_2011_internetam_.pdf Латвия аҫтында хакимиәткә Советтар Союзы һәм национал-социалистик Германия 1940—1991 йылдарҙа] Рига: Йәмғиәт бойһондоролоу Музейы Латвия, 2010.
* ''Hannes Valter.'' Ausalt & avameelselt. Landeswehri sõjast, Võnnu lahingust, Riia operatsioonist. — Tallinn: Perioodika, 1989. (Ханнес Вальтер. Серияһы «Тура һәм асыҡтан-асыҡ». Һуғыш тураһында менән Тандешсем тураһында Выноси көрәштә тураһында Рига операцияһы. Таллин, нәшриәт «Периодика», [[1989 йыл|1989]]), 64 с., [[:ru:Special:BookSources/5797902753|ISBN 5-7979-0275-3]]<span> </span>(эст.)
 
== Һылтанмалар ==
Юл 48 ⟶ 47:
* [http://www.latlat.sitecity.ru/stext_0510223939.phtml Латвия, XX быуатта контекстында европа тарихы] — булыу Аварса Стране журналында һәм «Вестник Европа»2-се номерлы, 2001 йыл (өлөш ФӘЛСӘФӘҺЕ. СӘЙӘСӘТ)
* [http://rodina.lv/istoriya Тарих урыҫ Латвия] — фильмдар, китаптар, мәҡәләләр тарихы буйынса Латвия һәм латвийский урыҫ.
 
[[Категория:Латвия тарихы]]