Донъяның ете мөғжизәһе: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
рәсемде һулғы күсерҙем
1 юл:
== Тарихы ==
 
Иҫ китәрлек ҡоролмаларҙы асыҡлау идеяһы башлап б.э. тиклем V быуатта Геродот яҙмаларында осрай.
==Тарихы==
Шунан һуң, тиҫтә йылдар үткәс, грек тарихсылары « Донъя мөғжизәләре йыйылмаһы”йыйылмаһы» тигән китап яҙалар. Тик беҙҙең көндәргә уның исеме генә килеп еткән. Сөнки, был хеҙмәт Искәндәриә китапханаһы янғанда юҡҡа сыҡҡан.
 
Иҫ китәрлек ҡоролмаларҙы асыҡлау идеяһы башлап б.э. тиклем V быуатта Геродот яҙмаларында осрай.
Шунан һуң, тиҫтә йылдар үткәс, грек тарихсылары “ Донъя мөғжизәләре йыйылмаһы” тигән китап яҙалар. Тик беҙҙең көндәргә уның исеме генә килеп еткән. Сөнки, был хеҙмәт Искәндәриә китапханаһы янғанда юҡҡа сыҡҡан.
Донъя мөғжизәләренең тулы исемлеге Урта быуаттарҙа төҙөлөп бөтә.
Унда боронғо донъяның һуш алырлыҡ ете иҫтәлекле ҡоролмаһы индерелә. Уларҙың серен асыу өсөн бөгөнгө көндә археологик тикшеренеүҙәр ойошторола.
Бөтә мөғжизәләр ҙә төҙөүселәре тарафынан дин, сәнғәт, фән, хәкәмиәт, халыҡ араһында таралған мифтарҙың, ышаныуҙарҙың, йолаларҙың сағылышы булараҡ ижад ителгән.
 
[[Файл:SevenWondersOfTheWorld.jpg|thumb|293px|Донъяның ете мөғжизәһе. Һулдан уңға, өҫтән аҫҡа: [[Хеопс пирамидаһы]], [[Семирамиданың аҫылмалы баҡсалары]], [[Артемида ғибәҙәтханаһы]], [[Олимпияла Зевс статуяһы]], [[Галикарнас кәшәнәһе]], [[Колосс Родосский]], [[Искәндәриә маяғы]]]]
 
[[Файл:Walls of Babylon 1 RB.JPG|thumb|[[Вавилон]] стеналары]]
 
== Классик исемлек һәм уның аңлатмаһы ==
Тарихсылар был исемлекте [[Александр Македонский| Искәндәр Зөлкәрнәй]] исеме менән бәйләй<ref name="70 чудес зодчества">{{Книга:70 чудес зодчества древнего мира}}</ref>
 
Беҙҙең өсөн гүзәллеге менән таң ҡалдырырлыҡ ғәжәйеп ҡоролмалар тыуҙыра алған боронғо дәүер кешеһе –үҙе -үҙе бер мөғжизә. Улар тураһында мәғлүмәттәр туплап, беҙгә килтереп еткереүсе тарихсылар ҙа данға лайыҡ. Аттарҙа, дөйәләрҙә генә сәйәхәт итеп булған. Алыҫ аралар күп ваҡытты алған. Сәйәхәттәр хүефле булған. Шул ауырлыҡтарҙы үтеп, Геродот, Каллимакс кеүек бөйөк кешеләр фәнни тикшеренеүҙәр үткәргән. Күренешен һүрәткә төшөрөп, телдән дә һүрәтләп бик күп фактик мәғлүмәттәр яҙып ҡалдыралар.
[[Файл:Walls of Babylon 1 RB.JPG|thumb|left|[[Вавилон]] стеналары]]
 
«Донъя мөғжизәләре йыйылмаһы” йыйылмаһы» Искәндәриә китапханаһы менән бергә янһа ла, боронғо цивилизациялар тарих төпкөлөндә ҡалһа ла, дандары бөгөнгәсә килеп еткән.
Әлбиттә, мөғжизә исемлегенә лайыҡлылар бик күп булған: Афина Парфеностың, Эпидаврҙағы Асклепийҙың, Книд Афродитаһының, Мемнондың “йырлаусы” «йырлаусы» һындары, Персеполдәге Кир һарайы, Афиналағы Акрополь, Искәндәриә китапханаһы һ.б.
Әммә етәүҙе генә мөғжизә итеп күрһәтеүҙең ғилләһе- боронғолар өсөн 7 һанының теүәллекте, камиллыҡты, изгелекте сағылдырыусы төшөнсә булыуынандыр.
Күптән түгел, был мөғжизәләрҙе киренән тергеҙеү ниәте менән яныусылыр ҡалҡып сыҡты.
Хәҙерге донъя мөғжизәләрен асыҡлау буйынса ла эштәр йәйелдерелгән. Унан тыш, ете тәбиғәт ҡомартҡылырын билдәләргә тигән ҡарар ҙа ҡабул ителде.
 
Боронғо донъяның ете мөғжизәһенә инеүселәр исемлеге :
{| class="wikitable"
|-