Донъяның ете мөғжизәһе: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Категория
2 юл:
[[Файл:Walls of Babylon 1 RB.JPG|thumb|[[Вавилон]] стеналары]]
 
== Классик исемлек һәм уның аңлатмаһы ==
Тарихсылар был исемлекте [[Александр Македонский| Искәндәр Зөлкәрнәй]] исеме менән бәйләй<ref name="70 чудес зодчества">{{Книга:70 чудес зодчества древнего мира}}</ref>
 
Хәҙерге көндә донъяның ете мөғжизәһенә инеүселәр исемлеге :
{| class="wikitable"
|-
12 юл:
|-
| [[Хеопс пирамидаһы]]
| Б.э.тиклем 2540 йыл
| [[Гиза]] ([[Египет]])
| [[Древний Египет|Хемион.]]
|Әлегәсә һаҡланған берҙән-бер мөғжизә
|
| фирғәүен [[Хеопс]]тың табуты өсөн
|-
| [[Семирамиданың аҫылмалы баҡсалары]]
| Б.э.тиклем 605 йыл
| [[Вавилон]] ([[Ираҡ]],Месопотамия)
| Навуходоносор II-нең әмере буйынса
| Б.э.тиклем I быуатта
|Һыу баҫҡанда фундаменты емерелә һәм ҡоролма ҡолай
| Батша [[Навуходоносор II|Навуходоносор II]]-нең ҡатыны хөрмәтенә эшләнгән
|-
| [[Олимпияла Зевс статуяһы]]
| Б.э.тиклем 435 йыл
| [[Олимпия]] ([[Греция]])
|Фидий
| V—VI быуаттар.
| V быуатта [[Константинополь|Константинополдә ]] Ипподромдағы янғында юҡҡа сыға
| [[Олимпия|Олимпияла]] ла [[Зевс]]тың статуяһы
|-
| [[Артемида ғибәҙәтханаһы]]
| Б.э.тиклем 560 йыл
| [[Эфес (город)|Эфес]] ([[Төркиә]])
| Херсифрон ҡорамдың проектын эшләгән һәм төҙөлөш башлаған. Пеоний һәм Деметрийтөҙөп бөтөрөп ҡуйғандар.
| Б.э.тиклем 370 йыл .<br /> Б.э.тиклем 356 йыл ([[Герострат]]ом)<br />йәки Б.э.тиклем 262 йыл ([[готы|готтар]])
|янғын.
|Әлиһә [[Артемида|Артемида]] хөрмәтенә төҙөлгән
|-
| [[&nbsp;Галикарнастағы кәшәнә (мавзолей) ]]
| Б.э.тиклем 351 йыл
| [[Галикарнас]] (көнъяҡ-көнбайыш [[Турция|Төркиә]])
| Пифей
| 1494 йыл
|ер тетрәү ;
 
һаҡланғандар : фундаменттары, архитектур фрагменттары ;
 
[[Британский музей|Лондодағы Британия музейында ]] —[[Мавсол]]дың һәм уның ҡатыны Артемисияның статуялары , рельефтар, арыҫландарҙың статуялары
 
|карий хаҡиме Мавсолға ҡатыны батшабикә Артемисия тарафынан ҡуйылған ҡәбер ташы
|-
| [[Колосс Родосский]]
| Б.э.тиклем 292 һәм 280 йылдар араһында
| [[Родос]] ([[Греция]])
| [[Греция|Харес]]
| Б.э.тиклем 224 (йәки 226) йыл <br />бронза корпусы б.э.тиклем 654 йылда һүтеп алынған.
| ер тетрәү
|скульптор Харес тарафынан Родостың Деметрий Полиоркетты еңеүенә арнап эшләнгән (Б.э.тиклем 304 йылда ) .
|-
| [[Искәндәриә маяғы]]
| Б.э.тиклем III быуат
| [[ Египет искәндәриәһе ]]
| [[Греция|гректар]] Птолемейҙар династияһы
| Б.э.тиклем 303 й.— 1480 й. (1783 йыл торған)
| ер тетрәү
|караптарға юл күрһәтеү өсөн .
|-
|
80 юл:
|
|}
Аҙаҡ ошо исемлеккә төрлө ҡомартҡыларҙы индереү өсөн ынтылыштар була.
 
[[I быуат ]] аҙағында рим шағире [[Марк Валерий Марциал|Марциал]] исемлеккә яңы ғына төҙөлгән [[Колизей]]ҙы индерә.
 
Аҙаҡ, [[VI быуатта ]] насара теолог [[Григорий Турский]] [[Нухтың кәмәһен]] һәм [[Первый Храм| Соломон ҡорамын ]] өҫтәй .<ref name="70 чудес зодчества"/>
 
Русь дәүләтендә донъяның ете мөғжизәһе хаҡында тәүге мәғлүмәттәр Симеон Полоцкий аша билдәле.
 
Яңы дәүерҙә европалыларға был турала Фишер фон Эрлахтың (1656—1723) «Һынлы сәнғәт тураһында яҙмалар» тигән китабы сыҡҡандан һуң билдәле була.
 
== Иҫкәрмәләр ==
95 юл:
<gallery caption="Картинкалар "чудес" в XIX веке">
 
Image:Colosse_de_Rhodes_%28Barclay%29.jpg| Колосс Родосский Һүрәт дөрөҫлөккә тап килеп бөтмәй: ҡулды бер нисек тә алға һуҙып эшләп булмаған. Сөнки, был осраҡта статуя тигеҙлек һаҡлай алмаҫ ине. Ысынында ҡулын ҡаш өҫтөнә ҡуйып, Колостың ҡарашын офоҡҡа йүнәлтеп эшләгәндәр.
Колостың “иҫән”«иҫән» сағындағы бер генә һүрәте юҡ. Формаһы ла, торған урыны ла билдәһеҙ. Күптәр уны Родос тағы гаванға ингән ерҙә торған тип һанай. Әммә шундай дәү статуя торорлыҡ унда урын юҡ. Ҡала эсендә йәки убаларға яҡыныраҡ ерҙә булыуы дөрөҫөрәктер. Һәйкәлде эшләү дәүерендә, уны уратып тупраҡтан уба күтәрелә тигән иҫтәлектәр ҙә ошо фаразды дөрөҫләй</ref>
 
Image:Temple_de_Diane_%28Barclay%29.jpg| Эфеста Артемида ҡорамы
Image:Pyramides_de_Gizeh_%28Barclay%29.jpg| Гизала пирамидалар
Image:Phare_d%27Alexandrie_%28Barclay%29.jpg| Искәндәриә маяғы
Image:Tombeau_de_Mausole_%28Barclay%29.jpg| Галикарнастағы кәшәнә
Image:Jardins_suspendus_de_Babylone_%28Barclay%29.jpg| Вавилондағы баҡсалар
Image:Zeus_d%27Olympie_%28Barclay%29.jpg| Зевстың Олимпиялағы статуяһы
<nowiki></gallery></nowiki>
 
[[Категория:Донъяның ете мөғжизәһе]][[Категория:Боронғо донъя]][[Категория:Исемлектәр:Мәҙәниәт]][[Категория:Биналар һәм ҡоролмалар исемлеге]]