Ауырыу: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Категория:Ауырыуҙар
8 юл:
== "Сир, ауырыу " төшөнсәһе ==
 
[[медицина|Медицина]] тарихында сир тураһында ҡараштар ҡат-ҡат үҙгәреп тора.. [[Гиппократ]] сирҙе организмда дүрт шыйыҡсаның: [[кровь|ҡандыңҡан]]дың, лайланың , һары һәм ҡара үттең (веноз ҡандың) дөрөҫ ҡушылмауынан килеп сыға тип һанаған. [[Демокрит]] үҙенең атом тәғлимәтенән сығып сирҙе [[атомдарҙың атом]]дарҙың килбәте һәм урынлашыуы үҙгәреүҙән килеп сыға тип фаразлаған.
 
Боронғо һәм яңы эра сиктәрендә, урта быуаттарҙа сир (ауырыу) [[йәндеңйән]]дең, йәки махсус бер йәшәү көсөнең («[[архей (философия)|архей]]») организмдағы тайпылыштар менән көрәше ул тигән тәғлимәт өҫтөнлөк ала.
Шулай уҡ, урта быуаттарҙа медицинаның (тыйб ғилеме) үҫешенә көнсығыш фәйләсуфы, ғалиме, күренекле табип [[Әбүғәлисина ]] ҙур йоғонто яһай. Уныңса сирҙәр күҙгә күренмәҫ йән эйәләре тарафынан барлыҡҡа килә.
17—19 быуаттарҙа ауырыуҙарҙың сәбәбен асыҡлау юҫығында күп кенә ғәлимдар үҙ өлөшен индерә.Дж. {{неБ.Морганьи переведенобуйынса 3сир — [[Орган (биология)|Дж.ағзаларҙың]]) Бтөҙөлөше боҙолоуы тигән фекер белдерә. Морганьи[[Биша, Мари Франсуа Ксавье|ДжМ. БФ. К. Биша]] күп кенә сирҙәрҙең патологоанатомик һүрәтләүҙәрен эшләй.
Морганьи|it|Giovanni Battista Morgagni}} буйынса сир- [[Орган (биология)|ағзаларҙың]]) төҙөлөше боҙолоуы тигән фекер белдерә. [[Биша, Мари Франсуа Ксавье|М. Ф. К. Биша]] күп кенә сирҙәрҙең патологоанатомик һүрәтләүҙәрен эшләй.
[[Рудольф Вирхов]] теория целлюляр патология тәғлимәте менән тарихҡа инеп ҡала.
 
[[Бернар, Клод|К. Бернар]] сир—организм менән мөхит араһында тигеҙләнештең боҙолоуы тип белдерә.
[[Боткин, Сергей Петрович|С. П. Боткин]], [[Пашутин, Виктор Васильевич|В. В. Пашутин]], [[Павлов, Иван Петрович|И. П. Павлов]], [[Остроумов, Алексей Александрович|А. А. Остроумов]] ауырыу хәлен [[кешенең]] йәшәү мөхитендәге һәм [[нервы системаһы]] системаһындағындағы тайпылыштар тигән идеяны алға һөрә.
 
Ауырыуҙар тураһында хеҙмәттәр күп булыуға ҡарамаҫтан, әле лә был өлкәлә тәғәйен уртаҡ фекергә килеү әлегә юҡ.Күптәр сирле һәм һау кеше араһында айырма булыуын инкар итә (мәҫәлән, [[Богомолец, Александр Александрович|А. А. Богомолец]]).
 
[[Горизонтов, Пётр Дмитриевич|П. Д. Горизонтов]] сир организм менән мөхит араһында мөнәсәбәттәр боҙолоу һөҙөмтәһендә тыуған ҡатмарлы тайпалыштар теҙмәһе булып тора, сир үҙен организм функцияларының боҙолоуы менән белдерә тип һанай. .
 
[[Давыдовский, Ипполит Васильевич|Давыдовский]] ҡәҙимге [[физиология]] менән тайпылыштар ([[патология]]) араһында ҡырҡа айырмалар юҡ тип белдерә. Уныңса, сир — организмда яраҡлашыу процестарының береһе генә.
 
Шуға ауаздаш фекер [[Селье, Ганс|Г. Селье хеҙмәттәрендә бар. Уның аңлатмаһы буйынса, сир ул — организм өсөн үтә хәүефле ҡуҙғытҡыс тураһында ауыртыныу, көсөргәнеш(«[[стресс]]») аша белдерә торған һаҡлағыс синдром булып тора.
Ә иң мөһиме, ауырыу кешенең үҙ сиренә булған мөнәсәбәте. Кемдер өсөн һыуыҡ алдырыу ҙа үлемесле булып күренә. Икенсе берәү үҙендә яман сирҙәрҙе лә еңеп сығыр көс таба. Шуға ла, ауырыу ҙың хәле сирҙең үҙенә генә түгел, ә айырым кешенең күңел торошона, психик көйләнешенә лә бәйле.<ref name="Психаналит. диагн.">{{книга |автор= Баканова И. В., Зейгарник Б. В. и др. |часть= Бессознательное. Природа, функции и методы исследования.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ауырыу» битенән алынған