Мостафа Кәмал Ататөрк: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
орфография
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
аныҡлаштырыу, орфография, стилде төҙәтеү
49 юл:
'''Мостафа Кәмал Ататөрк''' (''Ғәзи Мостафа Кәмал-паша''<ref>«Кемаль Ататюрк» — новое имя и фамилия Мустафы Кемаля c 1934 года, принятое в связи с упразднением в Турции титулов и введением фамилий. (см. БСЭ, М., 1936, стб. 163.</ref>, {{lang-tr|Mustafa Kemal Ататөрк}}; [[1881 йыл|1881]]<ref>Точная фактическая дата неизвестна. Официально принятая в Турции дата его дня рождения 19 мая: день известен в Турции как ''19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı''.</ref> — [[10 ноябрь]] [[1938 йыл|1938]]) — [[Ғосман империяһы|ғосман]] һәм төрөк реформаторы, [[сәйәсмән]], дәүләт эшмәкәре һәм хәрби етәксе; Төркиәнең Республика халыҡ партияһынына нигеҙ һалыусы һәм уның беренсе лидеры; [[Төркиә|Төркиә Республикаһының беренсе президенты]], хәҙерге төркиә дәүләтенә нигеҙ һалыусы.
 
== ТыуыуыСығышы, бала сағы һәм белеме ==
Ғази Мостафа Кәмал 1881 йылда тыуған, тыуған көнө итеп тарихи дата булған 19 май көнөн һайлай, сөнки был — Төркиәнең бойондороҡһоҙлоҡ өсөн көрәш башлаған көнө. Тыуған ҡалаһы Сәләник, әлеге көндә был ҡала Греция дәүләтенә ҡарай. Атаһы Али Рыза әфәнде тәүҙә таможняла хеҙмәт иткән, һуңынан урман һатыу эше менән шөғөлләнгән. Әсәһе Зөбәйҙә ханым. Был ғаиләлә балалар күп була, ләкин Мостафанан алда тыуған Фатима, Үмәр, Әхмәт, Нәжиә атлы туғандары кесе йәштәрҙә үк үлеп ҡала, Мостафа һәм кесе һеңлеһе Макбүлә генә ғүмерле булалар.
 
Зөбәйҙә ханым дингә ныҡ бирелгән кешединдә була, шуға ла йәше еткәс, Мостафаны үҙҙәренең кварталындағы Хафиз Мәхмәт Әфәнденең мәктәбенә бирергә теләй, атаһы иһә улының яңы ғилемдәрҙе өйрәнеүен теләй. Мостафа уҡыуҙы әсәһе теләгән мәктәптә дин өйрәнеүҙән башлай, ләкин бер нисә көндән һуң яңыса тәрбиәләгән Шәмси Әфәнде Мәктәбенә күсә. Был мәктәпкә уҡырға биргәне өсөн Мостафа атаһына ғүмер буйына рәхмәтле булып ҡала.
 
1888 йылда атаһы үлеп ҡала. 1893 йылдың 13 мартында 12 йәштә Мостафа Сәләник ҡалаһындағы хәрби мәктәпкә уҡырға әҙерләүсе мәктәпкә бара. Математика уҡытыусыһы уға Кәмал (Камил, тимәк «камил») тигән икенсе исем бирә.
105 юл:
 
== Тормош аҙағы ==
Ататөрк үлеп [[1938 йыл]]<nowiki/>дың 10 ноябрендә 9 сәғәт 5 минутта 57 йәшендә Долмабахчә һарайында, төркиә солтандары резиденцияһында С[[Истанбул|тамбулда]]да үлә.
[[Файл:1Anitkabir.JPG|left|thumb|200x200px|Мавзолей Ататөрк («Анкар»)]]