Мэрцишор: өлгөләр араһындағы айырма

Икенсе риүәйәт буйынса, [[Ҡояш]]  сибәр бер ҡыҙ рәүешендә ергә төшкән имеш. Әммә яуыз Юха Йылан уны тотоп алып, үҙенең һарайына бикләгән. Был ваҡиғанан һуң ҡош-ҡорт  һайрауҙан, бала-саға күңел асып уйнауҙан туҡтаған, һәм бөтә  донъя хәсрәткә сумған. Ләкин бер йәш егет кешелек һәм тәбиғәт хаҡына Ҡояшты  ҡотҡарырға булған. Йыландың һарайын йыл буйы эҙләп тапҡас, уны алышҡа саҡырған. Бик оҙаҡ айҡашҡандар, ти улар. Шулай ҙа, Юханы еңеп, Ҡояшты зиндандан сығарған егет. Уныһы күккә күтәрелеп, донъяны нурға күмгән. Барыһын да шатлыҡҡа сорнап, яҙ килгән, тәбиғәт оҙон йоҡонан уянған. Әммә батыр егет кенә яҙҙы күрә алмаған, сөнки Юха Йылан менән алышта алған яраһынан аҡҡан ҡанын туҡтатыр сара булмаған. Уның йылы ҡанынан ирегән ҡар һыуынан һут алып, ер өҫтөнө яҙҙың тәүге хәбәрселәре - аҡ умырзаялар ҡалҡып сыҡҡан. Шул саҡтарҙан алып, донъяны ҡараңғылыҡтан һәм ҡайғы-һағыштан ҡотҡарыусы батыр яугир иҫтәлегенә арнап, ҡыҙыл һәм аҡ төҫтәге сәскәләр үрәләр икән. Ҡыҙыл төҫ ерҙәге йәшәйештең мәңгелеген тәьмин иткән батыр егеттең түгелгән ҡаны өсөн булһа, яҙҙың тәүге умырзаяларының аҡ төҫө - иҫәнлек-һаулыҡ һәм паклыҡ төҫө һанала.

 

Мэрцишорҙың тарихи тамырҙары кешелек өсөн асылмаған сер булып ҡалған. Әммә был миҙгел байрамы Рим империяһында Яңы йыл башы 1 мартта билдәләнгән замандарҙан уҡ ҡалған тип иҫәпләнә. Март айының атамаһы һуғыш аллаһы Марстың исеме менән аталһа ла, бер үк ваҡытта ерҙең уңдырышлылығына, тәбиғәттең һәр ваҡыт яңынан терелеү, тыуыу һәләтенә лә бәйле. Ошо юҫыҡтан ҡарағанда, Мэрцишорҙың аҡ төҫө тыныс тормош һәм йәшәйешкә, ә ҡыҙылы һуғыш, ҡырылышҡа ишара.ң

 

 

== Ҡулланылған әҙәбиәт ==