Википедия

Карл Маркс: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
24 юл:
 
== Биографияһы ==
[[Рәсем:Место рождения Маркса.jpg|thumb|left|200px|Дом,Маркс втыуған котором родился Марксйорт]]
 
=== Үҫмер һәм йәшлек йылдары ===
40 юл:
 
=== 1849 йылға тиклем ===
1841  йылда Карл Маркс Берлин университетын экстерн менән тамамлай.
 
Ул саҡта Маркс [[Гегель]] ҡараштары менән мауыҡҡан идеалист була.
48 юл:
1842—1843 йй. Карл Маркс ошо гәзиттә журналист һәм мөхәррир булып эшләй. Башта Маркс цензураны юҡҡа сығарыу тураһында әйтеп килә, шунан инде хөкүмәтте туранан-тура тәнҡитләй башлай. Уның күп мәҡәләләрен цензура үткәрмәй, йә бик ныҡ төҙәтеп бирәләр.
 
1843 йылдың башында Маркс прус монархияһын ҡолатырға саҡырып яҙа һәм уны демократия менән алыштырырға өндәй. Хөкүмәт сығырынан сыға һәм 1843  йылдың мартында, Маркс эштән китһә лә, гәзитте ябалар. Маркс гәзиттә эшләгәндә сәйәси иҡтисад, мәсьәләләрен яҡшы белергә кәрәклеге аңлай һәм журналист булып эшләһә лә, ошо фәнде ныҡлап өйрәнергә тотона[[Рәсем:KarlMarx3.jpg|thumb|left|Карл Маркс]]
 
1843  йылда аристократка Женни фон Вестфален менән өйләнешәләр.
 
Прус хөкүмәте Марксты үҙ яғына ауҙарыр өсөн хөкүмәттә эш тәҡдим иткәндән һуң йәш ғаилә [[Париж]]ға күсенә, унда Маркс Һенрих Һейне һәм Фридрих Энгельс менән дуҫлаша. Һуңғыһы менән ғүмере буйы дуҫ булып ҡала. Тап Энгельс Маркстың иғтибарын эшсе синыфтың хәленә йүнәлтә.[[Рәсем:Marx3.jpg|thumb|Карл Маркс]]
56 юл:
Парижда Маркс эшсе ойошмалар, радикаль даирәләр һәм шәхестәр менән бәйләнешкә инә.
 
1845 йылдың февралендә Маркс Париждан һөрөлә һәм Брюсселгә күсенә. Энгельс та унда урынлаша. Брюсселдә Маркс һәм Энгельс «Немец идеологияһы» тигән хеҙмәтен яҙа, бында Гегель идеяларына, гегельселәргә тәнҡит яңғырай. 1847  йылда Маркс менән Энгельс немец эмигранттарының йәшерен ойошмаһы — «Ғәҙелдәр берлеге» (аҙаҡ «Коммунистар берлеге» тип үҙгәртелә) — ағзаһы булып китә. Йәмғиәттең һорауы буйынса улар коммунистик ойошманың программаһын — данлыҡлы "Коммунистар фирҡәһе манифесы"н/0} яҙа, ул Лондонда баҫылып сыға ([[21 февраль]] [[1848]] й.)
 
[[Февраль революцияһы]]нан һуң (1848  й.) Марксты [[Бельгия]]нан ҡыуалар. [[Париж]]ға китә, ә март революцияһынан һуң Германияға, Кёльнға күсенә. Унда ҡыҫҡа ғына ваҡытта революцион «Neue Rheinische Zeitung» гәзитен аса. Тәүге һан 1848 йылдың 1 июнендә сыға. Мөхәрририәттә: Карл Маркс — баш мөхәррир, Һенрих Бюргерс, Эрнст Дронке, Фридрих Энгельс, Георг Веерт, Фердинанд Вольф, Вильгельм Вольф — мөхәррирҙәрр.
 
«Neue Rheinische Zeitung» Германиялағы һәм Европалағы революцион хәлдәргә тәрән баһа бирелә.
69 юл:
Бик ауыр йәшәйҙәр, уға матди яҡтан Энгельс ҡына ярҙам итә, әҙләп гонорар килә [[Рәсем:Hw-marx.jpg|thumb|Карл Маркс]]
 
1864 йылда ул «Халыҡ-ара эшселәр ассоциацияһы» (International Workingmen’s Association, һуңғараҡ Беренсе Интернационал) ) — беренсе халыҡ-ара эшселәр ойошмаһы төҙөй<ref>[http://bse.sci-lib.com/article055636.html Интернационал 1-й]</ref>
 
Маркс менән анархистар лидеры Михаил Бакунин коммунистик хәрәкәт тураһында уртаҡ фекер тапмайҙар һәм Гаага конгресында (сентябрь,1872 йыл) анархистар ойошманан ҡыуыла.<ref>[http://www.peoples.ru/science/philosophy/bakunin/history.html Люди. ][http://www.peoples.ru/science/philosophy/bakunin/history.html РУ Михаил Александрович Бакунин]</ref>
1872 Беренсе Интернационал Нью-Йоркҡа күсенә, әммә 4 йылдан Филадельфия конференцияһында тарала.
 
1867  йылдың майында "Капитала"дың беренсе томы донъя күрә.
 
Карл Маркс Лондонда 1883 йылда 64 йәшендә вафат була. Һайгейт зыяратында ерләнгән.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Карл_Маркс» битенән алынған