Электрон музыка — версиялар араһындағы айырма

'''Электро́н му́зыка''' ([[Немец теле|нем.]]&nbsp; ''<span lang="de">Elektronische Musik</span>'', [[Инглиз теле|ингл]]. ябай һөйләү телендә «электроника»)  — киң музыкаль жанр, электрон музыкаль инструменттар һәм технологиялар (ғәҙәттә компьютерҙағы махсус программалар менән) ярҙамында яҙылған музыка . Тәүге электрон инструменттар 20 быуаттың башында барлыҡҡа килеүенә ҡарамаҫтан, электрон музыка үҙ аллы жанр булараҡ 20 быуаттың икенсе яртыһында ғына нығына.

Электрон музыка электрон технологиялар һәм электромеханик музыкаль инструменттар ҡулланғанда барлыҡҡа килгән тауыштан тора[//ru.wikipedia.org/wiki/Электромеханические_музыкальные_инструменты].

Электрон музыка тәүҙә көнбайыш академик музыкаһына бәйле була, әммә был хәл 1960-сы йылдарҙа, осһоҙ электрон синтезаторҙар килеп сыҡҡас, үҙгәрә.

Синтезаторҙарҙың хаҡы урта кимәлгә еткәс, ябай халыҡҡа ла һатып алырға мөмкинселеге тыу, киң танылған музыканың образын үҙгәртә  — синтезаторҙарҙы күп рок- һәм поп-артистар ҡуллана башлай.

1857 йылда француз нәшерсеһе һәм китап һатыусы Эдуар Леон Скотт де Мартенвиль яңы ҡоролма  — фоноавтографҡа  — патент ала. Фоноавтограф беренсе тауыш яҙыусы аппарат, әммә йырлата алмай.

1878 йылда [[Америка Ҡушма Штаттары|Америка]] уйлап табыусыһы [[Эдисон Томас Алва|Томас А. ]][[Эдисон Томас Алва|Эдисон]] фонографҡа патент ала. Эдисондың фонографы,  Скоттың фоноафтографы кеүек үк, тауышты яҙыу өсөн цилиндрҙар ҡуллана, тик унан айырмалы рәүештә, тауышты яҙыу ғына түгел, тыңлау мөмкинлеге бар.

1906 йылда Америка уйлап табыусыһы Ли де Форест электрон музыка үҫешенә ҙур йоғонто яһаған триод лампа көсәйткесен (аудион) уйлап таба, эсендә термокатодлы быяла көпшәле беренсе электрон лампа,  электр сигналдарҙы сығара һәм көсәйтә ала. Электрон лампаны уйлап табыу радиотапшырыуҙар һәм электрон һанау процесстарына юл аса.

1898— 19121898—1912 йылдарҙа  Америка эҙләп табыусыһы Тадеуш Кахилл телармониум (ингл. Telharmonium) исемле электромеханик инструмент өҫтәндә эшләй. Әммә был инструментты ҙурлығы өсөн ҡабул итмәйҙәр: 1906 йылғы версияһы 200 тоннаға тарта, 18 кв. метрлыҡ майҙанды ала.

Беренсе электрон инструменттар рәтенә [[Николай Обухов]] 1926 йылда уйлап тапҡан тауыш тәреһе ([[Француз теле|фр.]]&nbsp; ''<span lang="fr">Croix Sonore</span>''), һәм 1919-19281919—1928 йылдарҙа [[Морис Мортено]] тарафынан уйлап табылған Мартено тулҡындары инә. Мартено тулҡындарын ҡулланыуҙың төп миҫалы булып Оливье Мессиандың Турангалила-симфония һ.б. уның әҫәрҙәре булып тора. Мартено тулҡындары инструментын музыка яҙыуҙа шулай башҡа композиторҙар, мәҫәлән, Андре Жоливе ҡуллана.

=== XXI быуат ===

[[XXI быуат|XXI быуаттың башы]] электрон музыка өсөн күп төрлөлөк аша берҙәмлеккә ынтылыу менән бәйле. Таҙа стилдәр тик теорияла ғына ҡала. Тормошта һәр әҫәр тиерлек күп музыка төрҙәре элементтарында төҙөлә, альбомдарҙы тасуирлау өсөн күп составлы билдәмәләр ҡулланырға мәжбүрҙәр. 1970-19801970—1980 йылдарҙағы билдәле композицияларға техно-ремикстар төҙөү эше әүҙем бара.

Ундай эшкәртелеүгә  Жарра, Space, Вангелиса, Tangerine Dream музыкаһы дусар була.  <span class="cx-segment" data-segmentid="679"></span>