|
Фарсы астрономы [[Кутб ад-Дин аш-Ширази]] (1236—1311), ә бәлки, уның уҡыусыһы [[Камал ад-Дин Ширази]] (1260—1320) булғандыр, беренселәрҙән булып феномендың теүәл аңлатмаһын бирә.<ref>[http://www-gap.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Al-Farisi.html Al-Farisi biography]</ref>
ЙәйғорҙңЙәйғорҙоң дөйөм тасуирламаһын [[1611|1611 йылда]] [[Доминис, Марк Антоний де|Марк Антоний де Доминис]] «''De radiis visus et lucis in vitris perspectivis et iride''» китабында бирә. Күҙәтеүҙәр нигеҙендә ул йәйғор тамсыныңтамсыһының эске өҫлөгөнәннөҫлөгөнән сағылыу һәм ике тапҡыр һыныу нәтижәһендә (тамсыға кергәндә һәм сыҡҡанда), барлыҡҡа килә тигән фекергә килә.
[[Рене Декарт]] [[1635 йыллйыл|1635 йыл]]да «МетеорларМетеорҙар» китабының [http://znaniya-sila.narod.ru/people/003_02.htm «ЙәйғортураһындаЙәйғор тураһында»] бүлегендә күренешкә тулы тасуирлау бирә.
[[Спектр]]ҙы билдәләү өсөн төҫләртөҫтәр һанын, йәғни 7 һанын [[Исаак Ньютон]] керетәиндерә. Ул фәнгә таянмыйтаянмай, ә бәлки 7 һанының символик мәғәнәгә эйә булуынбулыуын ғына иҫенә төшөрә. Башта ул биш төҫкәтөҫтә генә туҡкталырғатуҡталырға уйлай (ҡыҙыл, һары, йәшел, зәңгәр һәм миләүшә)., Сөнкисөнки 5 һаны ла символик мәғәнәгә эйә. Ләкин был һанды аҙһынып, 7 һанынаһанында туҡталырға була.
Ысынында иһә, йәйғорҙа айырым-асыҡ ярылып ятыусы [[төҫ]]тәр юҡ. Спектр тоташ, бер төҫ икенсеһенә ҡушылып кереп китә, шуға күрә ентекләберәк, текәлеберәк ҡараһаң, унда «рәсми» төҫтәрҙән тыш әле тағы әфлисунәфлисүн, ҡурай еләге (ҡуйы ҡыҙыл), салат (асыҡ йәшел), фирүзә төҫтәрнетөҫтәрен дә ләкүрергә күрәһең..мөмкин.
== Тәбиғәттә йәйғор күренеше ==
| 