Франция: өлгөләр араһындағы айырма

'''Франция''' ({{lang-fr|France}} {{IPA|[fʁɑ̃s]}}), рәсми атамаһы — '''Франция республикаһы''' ({{lang-fr|République française}} {{IPA|[ʁepyblik fʁɑ̃sɛz]}}) — [[Көнбайыш Европа]]ла урынашҡанурынлашҡан дәүләт. БашҡалаһыБаш ҡалаһы — [[Париж]] ҡалаһы. Ил исеме боронғо алман (герман) ҡәбиләһе ''франктар'' исеменән килә — франктар.

Франция халҡының һаны — 65,4 млн кеше (2010 йылдың ғинуарына торошло), уларҙың араһында 90 проценты Франция граждандары. Ҡанун сығарыу органы — ике палаталы парламент. Административ бүленеше булыпяҡтан 26 регионғатөбәккә бүленә.

[[Евросоюз|Европа берлегенәберлеге]] һәм [[НАТО]] ағзаһы булып тора.

[[Боронғо Рим]] ваҡытында Франция империяның провинцияһы -— Галлия. Рим хоҡуғы эшләй.

476 йылда Көнсығыш Рим Империяһы юҡҡа сыға, Францияны варвар герман ырыуҙары баҫа. Территорияһында Бургунд һәм Вестгот герман Короллектарыбатшалыҡтары ойошторола. Рим хоҡуғы эшләй.

506 йылда Аларих II ВестготтарҙынВестготтарҙың рим хоҡуғын сығара.

V—VI быуаттарҙа Францияның төнъякҡатөньяғына франктарфранк ырыуҙары килә. Салик ябай хоҡуғы рим хоҡуҡтыхоҡуғын алмаштыра.

[[Бөйөк Карл]] етәкселегендә франкфранктар дәүләте үҙенеңиң бөйөклөғөндәюғары булдыүҫеш нөктәһенә етә.

1789 — Кеше һәм ГражданинГраждан Хоҡуҡтары Декларацияһын ҡабул итеү.

1790 йыл — Францияла Суд власы ойошторуойоштороу тураһында Закон сыға.

1810 — ФранцузЕнәйәт Уголов КодексыКодексын ҡабул итеү

== Географик урынлашыуыурыны ==

Францияның күпселек өлөшө [[Көнбайыш Европа|Көнбайыш Европаға]]ла урынлашаҡарай. Ҡоро ер буйынса ул төньяҡ-көнсығышта [[Бельгия]], [[Люксембург]] һәм [[Германия]] менән, көнсығышта [[Германия]] һәм [[Швейцария]] менән, көньяҡ-көнсығышта [[Монако]] һәм [[Италия]] менән, көньяк-көнбайышта иһә [[Испания]] һәм [[Андорра]] менән сиктәш. Көнбайышта һәм төньяҡта ил территорияһы [[Атлантик океан]] ([[Бискай ҡултығы]] һәм [[Ла-Манш боғаҙы]]), көньякта [[Урта диңгеҙ]] тарафыннантарафынан йыуыла.

Шулай укуҡ дәүләт составына [[Урта диңгеҙ]]ҙә урынлашҡан [[Корсика утрауы]] һәм егерменән артыҡ департаметтардепартаменттар һәм буйһонған биләмәләр керәинә.

Илдең дөйөм майҙаны 547 мең км² (буйһонған территорияләртерриториялар менән 643,4 мең кв. км). Был [[Евросоюз|Европа берлегенә]] ингән иң ҙур дәүләт.

Яуым-төшөм һаныкүләме яҡынса 600—1000 мм. Таулы райондарҙа был күрһәткес 2000 мм-ҙан да юғарыраҡ булырға мөмкин.