Пруст Марсель: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
викилаштырыу, категория
18 юл:
|Lib = http://lib.ru/INPROZ/PRUST/
|Викисклад =
|Викитека = Марсель Пруст
}}
{{другие значения|Пруст}}
'''Валентин Луи Жорж Эжен Марсель Пруст''' ({{lang-fr|Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust}}; [[10 июль]] [[1871]] — [[18 ноябрь]] [[1922]]) — [[Франция|француз]] яҙыусыһы. [[XX быуат]]тың әһәмиәтле яҙыусыларының береһе.
 
Төп әҫәре 7 томдан торған «[[Юғалтылған ваҡытты эҙләгәндә]]» эпопеяһы, (1-161—16 томдары, 1913—1927, һуңғы алты томы үҙе үлгәндән һуң баҫыла) 20-се меңйыллыҡтың әҙәби ҡомартҡыһы.
 
 
== Биографияһы ==
Марсель Пруст [[1871 йыл]]дың [[10 июль|10 июлендә]] [[Париж]] ҡалаһында хәлле ғаиләлә тыуған. Атаһы [[Пруст, Адриан|Адриан Пруст]] танылған табип-[[эпидемиология|эпидемиолог]] һәм [[патология|патолог]], медицина факультеты профессоры, ә әсәһе [[Вейль, Жанна|Жанна Вейль]] [[йәһүд]] биржа маклеры ҡыҙы.
 
 
== Ижады ==
 
Прусттың ижади ҡомары 25 йыл дауам иткән. 1896 йылда «Ҡәнәғәтлектәр һәм үкенестәр» тигән хикәйәләр һәм шиғырҙар йыйынтығы сыға. Унан һуң байтаҡ йылдар француз теленә тәржемә эше менән булыша. [[Рёскин|Джон Рёскин]] эштәрен тәржемә итә. 1907 йылда «Фигаро» баҫмаһында уның мәҡәләһе баҫылып сыға. Мәҡәләлә әҙип үҙенең ижади эҙләнеүҙәрҙәге төп эҙмә-эҙлелеккә илтеүсе иҫтәлектәрен һәм үкенестәрен анализлап төшөнөүгә ҡайтып ҡала.
 
[[1909 йыл]]да Пруст « [[Сент-Бёв]] ҡаршыһында» тигән эссе ижад иткән. Ул тора-бара роман булып үҫешә һәм ғүмеренең аҙағына саҡлы ижади процеста була.
 
[[1909 йыл]]да Пруст « [[Сент-Бёв]] ҡаршыһында» тигән эссе ижад иткән. Ул тора-бара роман булып үҫешә һәм ғүмеренең аҙағына саҡлы ижади процеста була.
 
Француз әҙәбиәте тарихында Пруст психологик романдарҙы башлап ебәреүсе булып тора. 1896 йылда «Йыуаныстар һәм көндәр» тигән новеллалар йыйынтығы сығарылған.
Юл 41 ⟶ 37:
 
== Төп әҫәрҙәре ==
* [[1896 йыл|1896]] — [[Йыуаныстар һәм көндәр]] ({{lang-fr|Les Plaisirs et les Jours}})
* [[1896 йыл|1896]] — [[1899 год в литературе|1899]] — [[Жан Сантёй]] ({{lang-fr|Jean Santeuil}})
* [[1908 год в литературе|1908]] — [[1909 год в литературе|1909]] — [[ Сент-Бёв ҡаршыһында]] ({{lang-fr|Contre Sainte-Beuve}})
* цикл [[Юғалтылған ваҡытты эҙләгәндә]] ({{lang-fr|[[:fr:À la recherche du temps perdu|À la recherche du temps perdu]]}}):
** [[ноябрь]] [[1913 год в литературе|1913]] — [[ Сванға табан]] ({{lang-fr|Du côté de chez Swann}}).
** [[1919 год в литературе|1919]] — [[Под сенью девушек в цвету]] ({{lang-fr|À l’ombre des jeunes filles en fleurs}})
** [[1921 год в литературе|1921]]  [[1922 год в литературе|1922]] — [[ Германттарҙа]] ({{lang-fr|Le côté de Guermantes I et II}})
** [[1922]]—[[1923]] — [[Содом и Гоморра (роман)|Содом һәм Гоморра]] ({{lang-fr|Sodome et Gomorrhe I et II}})
** [[1925 год в литературе|1925]] — [[ (роман)|Тотҡонбикә]] ({{lang-fr|La prisonnière}})
** [[1927 год в литературе|1927]] — [[Беглянка (роман)|Ҡасҡалаҡ]] ({{lang-fr|Albertine disparue}})
** [[1927 год в литературе|1927]] — [[Обретённое время]] ({{lang-fr|Le Temps retrouvé}})
 
 
== Факттар ==
[[Рәсем:MS A la recherche du temps perdu.jpg|thumb|left|''[[Гранки]] «[[Сванға табан]]» автор төҙәтеүендә'']]
* «[[ Сванға табан]]» романының беренсе баҫмаһы, автор төҙәтеүҙәре менән, с правкой автора на [[Кристис| Кристис аукционында]] 2000 йылдың июлендә 663  750 [[Фунт стерлингов|фунт стерлинг]]ҡастерлингҡа һатылған (1  008 900 [[Доллар900 США|доллар]]). Француз әҙәбиәте ҡулъяҙмалары һатыуҙа иң ҡиммәт рекорд ҡуйған әҫәр<ref>[http://www.christies.com/departments/exceptionalprices.asp?DID=10 Exceptional Prices]</ref>.
* [[1999 йыл]] Францияның иң эре ике китап магазины, XX быуаттың иң һәйбәт 50 әҫәрен асыҡлау өсөн, һатып алыусылар араһында һорау алыу ойоштора. Икенсе урынға «[[Юғалтылған ваҡытты эҙләгәндә]]» романы сыға. (Беренсе урында [[Камю, Альбер|Альбер Камю]]ҙың «[[Сит кеше]]» романы)<ref>{{книга
|автор = Фредерик Бегбедер.
|заглавие = Лучшие Книги XX века
Юл 66 ⟶ 61:
|isbn = 5-98358-063-9
}}</ref>.
* Уның иҫтәлегенә [[Меркурий (планета)|Меркурий]] планетаһындағы бер [[Пруст (кратер)|кратер]]ғакратерға Пруст исеме бирелә.
 
== Шулай уҡ ҡара ==
* [[Марсель Прусттың һорауламаһы]]
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{Примечания}}
 
== Әҙәбиәт ==
* [[Саламан, Эстер|''Salaman E.'']] The Great Confession: from Aksakov and De Quincey to Tolstoy and Proust. London. [[Allen Lane]] [[Penguin Books|The Penguin Press]], 1973.
{{заготовка раздела}}
* [[Батай, Жорж|''Батай Ж.'']] [http://www.highbook.narod.ru/philos/bataile/prust.htm Пруст] // [[Батай, Жорж|''Батай Ж.'']] Литература и Зло [: Сб. эссе:]. М.: [[МГУ]], [[1994]]. — ISBN 5-211-03159-8
* [[Саламан, Эстер|''Salaman E.'']] The Great Confession: from Aksakov and De Quincey to Tolstoy and Proust. London. [[Allen Lane]] [[Penguin Books|The Penguin Press]], 1973.
* [[Мамардашвили, Мераб Константинович|''Мамардашвили М. К.'']] [http://yanko.lib.ru/books/philosoph/mamardashvili-topology.htm#_Toc76566213 Психологическая топология пути: М.Пруст «В поисках утраченного времени»] [: лекции [[1984]]—[[1985]] гг. ] / Редактор ''И. К. Мамардашвили''. СПб.: [[Русский Христианский гуманитарный институт]], [[1997]]. — 571 с. — ISBN 5-88812-049-9
* [[Батай, Жорж|''Батай Ж.'']] [http://www.highbook.narod.ru/philos/bataile/prust.htm Пруст] // [[Батай, Жорж|''Батай Ж.'']] Литература и Зло [: Сб. эссе:]. М.: [[МГУ]], [[1994]]. — ISBN 5-211-03159-8
* [[Мамардашвили, Мераб Константинович|''Мамардашвили М. К.'']] [http://yanko.lib.ru/books/philosoph/mamardashvili-topology.htm#_Toc76566213 Психологическая топология пути: М.Пруст «В поисках утраченного времени»] [: лекции [[1984]]—[[1985]] гг. ] / Редактор ''И. К. Мамардашвили''. СПб.: [[Русский Христианский гуманитарный институт]], [[1997]]. — 571 с. — ISBN 5-88812-049-9
* Женнет, Жерар. Фигуры. М.: «Издательство им. Сабашниковых», [[1998]]. — ISBN 5-8242-0065-3
* [[Бейлз, Ричард Мартин|R. M. Bales]]. [http://cco.cambridge.org/extract?id=ccol052166019x_CCOL052166019X_root The Cambridge Companion to Proust] — Cambridge University Press, 2001. — 266 p.
* [[Ортега-и-Гассет, Хосе|''Ортега-и-Гассет, Хосе'']] [http://www.philosophy.ru/library/ortega/time.html Время, расстояние и форма в искусстве Пруста]
* Таганов А. Н. Русская тема в творчестве Пруста // Наваждения: к истории «русской идеи» во французской литературе XX в.: материалы российско-французского коллоквиума (С.-Петерб., 2-3 июля 2001 г.)/отв. ред. С. Л. Фокин. М.: Наука, 2005. С.24-35.
* Николаева Т. М. О чём на самом деле писал Марсель Пруст? — М.: Языки славянской культуры, 2012. — 128 с. — (Studia philological/ Series minor). — 600 экз., ISBN 978-5-9551-0519-2
Юл 89 ⟶ 80:
* Anne Arc, ''Marcel Proust'', Dives-sur-mer, 2009. Format carré 305×305 mm, collection «Laboratoire du livre d’artiste», section «Temps», conception «minimalisme», 12 linogravures d’Anne Arc, titre imprimé sur couverture, Canson noir 160g/m2, 12 exemplaires lettrés.
* Daniel Hees, ''Lindenblüten'', Köln, 1984. Radierschnipsel. 43x57cm. Hahnemühle-Büttenkarton 300g/m², 80 exemplaren.
* Marja Scholtens, ''A la recherche'', Rotterdam, 2009. 18,5x19,5  cm. Japon-simili 80g/m². Bilingue (français/néerlandais) 75 exemplaires.
 
== Һылтанмалар ==
{{Навигация
|Тема = Пруст, Марсель Пруст
|Портал =
|Викисловарь =
|Викиучебник =
|Викицитатник = Марсель Пруст
|Викитека = Марсель Пруст
|Викисклад =Category:Marcel Proust
|Викивиды =
|Викиновости =
|Викисклад =
|Метавики =
|Проект =
}}
* {{lib.ru|http://lib.ru/INPROZ/PRUST/|title=Марсель Пруст}}
Юл 111 ⟶ 96:
* ''Трыков В. П.'' [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/5/Trykov_Proust/ Марсель Пруст — журналист]
* ''Трыков В. П.'' [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/5/Trykov_Proust_Russia/ Марсель Пруст: отношение к России]
* ''Фокин. С.'' [http://seance.ru/blog/marsel-prust/ Марсель Пруст и кинематографическая точка зрения], журнал [[Сеанс (журнал)|«Сеанс»]] № 49/50
* [http://lib.aldebaran.ru/series/v_poiskah_utrachennogo_vremeni/ '''В поисках утраченного времени''' на ''aldebaran.ru'']
* [http://www.proost.ru Сайт, посвященный Марселю Прусту]
 
[[Категория:Франция яҙыусылары]]