Йәһүдилек: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) 88.85.33.204 ҡулланыусыһының (фекер алышыу) 549065 үҙгәртеүенән баш тартыу |
||
2 юл:
[[Рәсем:Judaica.jpg|thumb|230px|Иудаизмға хас билдәләр: ''шофар'' (һарыҡ мөгөҙөнән эшләнгән музыка ҡоралы), ''яд'' ([[Тора]]ны уҡыу өсөн күрһәткес таяҡ), Танах, доғалыҡ, шәмдәл, тәһәрәт ҡомғаны.]]
'''Иудаи́зм''' ({{lang-grc|Ἰουδαϊσμός}}), '''«йәһүд дине», «
Күп телдәрҙә «йәһүд» һәм «иври (еврей)» төшөнсәләре бер термин менән йөрөтөлә һәм һөйләшеү барышында уларға айырма яһалмай, был иврилыҡты иудаизмдағы аңлатыуға тап килә. Хәҙерге [[рус теле|урыҫ теле]]ндә «еврей» һәм «йәһүд» төшөнсәләре араһында айырма бар, береһе иври (еврей) милләтен, икенсеһе иудаизм диненә ҡарағанлыҡты белдерә, [[грек теле]] һәм мәҙәниәтендә лә шундай бүленеш бар. [[Башҡорт теле]]ндә бындай бүленеш күҙәтелмәй. Иудаизм ивриҙан күпкә киңерәк төшөнсәгә эйә булған грек һүҙенән — Ioudaiosтан килеп сыҡҡан<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/judaic] Webster, judaic</ref>.
'''Йәһүдтәр''' — йәһүд булып тыуған һәм йәһүдлекте ҡабул иткәндәрҙе лә эсенә алған этнодини төркөм<ref name=Ethnoreligious>См., напр., Deborah Dash Moore, ''American Jewish Identity Politics'', University of Michigan Press, 2008, p. 303; Ewa Morawska, ''Insecure Prosperity: Small-Town Jews in Industrial America, 1890—1940'', Princeton University Press, 1999. p. 217; Peter Y. Medding, ''Values, interests and identity: Jews and politics in a changing world'', Volume 11 of Studies in contemporary Jewry, Oxford University Press, 1995, p. 64; Ezra Mendelsohn, ''People of the city: Jews and the urban challenge'', Volume 15 of Studies in contemporary Jewry, Oxford University Press, 1999, p. 55; Louis Sandy Maisel, Ira N. Forman, Donald Altschiller, Charles Walker Bassett, ''Jews in American politics: essays'', Rowman & Littlefield, 2004, p. 158; Seymour Martin Lipset, ''American Exceptionalism: A Double-Edged Sword'', W. W. Norton & Company, 1997, p. 169.</ref>. 2010 йылда бөтә донъяла йәһүдтәр һаны 13,4 миллион, йәғни Ерҙә
Йәһүд тигән һүҙҙең баш мәғәнәһе — '''Йәһүд батшалығы''' кешеһе<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Иудей}}</ref>, һуңғарыраҡ — Рим провинцияһы булған Йәһүдиәлә йәшәүсе, йәки Йәһүдә ырыуына ҡараған исраил<ref>{{книга |автор=Ринекер Ф., Майер Г.|часть=Иудеи, иудаизм|ссылка часть=http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_bible/2018|заглавие=Библейская энциклопедия Брокгауза |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место= |издательство=Christliche Verlagsbuchhandlung Paderborn |год=1999 |том= |страницы= |страниц=1226 |серия= |isbn= |тираж=|ref=Библейская энциклопедия Брокгауза}}</ref>. Төньяҡ Исраил батшалығы ҡолағас, халҡы әсирлеккә алып кителә һәм Йәһүдиә батшалығы бөтә халыҡтың вәкиле булып тороп ҡала, шул саҡтан «йәһүд» атамаһы «иври» атамаһына тулыһынса тиерлек тиңләшә<ref>[http://interpretive.ru/dictionary/558/word/iudei Иудеи] // ''Нюстрем Э.'' Библейский энциклопедический словарь, 1868 г. (репринт М.: Локид-пресс, 2005 г.)</ref>.
|