Википедия

Мультипликация: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Мультипликация" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
6 юл:
<div class="thumbcaption">Секундына 10 кадр.</div>
</div>
</div>'''Мультиплика́ция''' ([[Латин теле|лат.]]&nbsp;''<span lang="la">multiplicatio</span>'' — ҡабатлау, арттырыу, үҫеү, үрсеү) — бер-бер артлы хәрәкәтһеҙ һүрәт (кадр) ярҙамында ниндәйҙер тиҙлек менән бер-береһен алмаштырған, техник алымдар менән хәрәкәтләнеүсе һүрәттәр иллюзияһы. '''Анима́ция''' ([[Француз теле|фр.]]&nbsp;''<span lang="fr">animation</span>'': күңеллелек, йәнләнеү) — көнбайышта мультипликацияның атамаһы: кино сәнғәте төрө, уны күрһәтеү (анимациялы [[фильм]], йәнһүрәт), шулай уҡ технологиялар ғаиләһе.
 
Сәнғәттә мультипликация тип сәнғәт төрөн атайҙар, ул мультипликация технологияларын ижадтың төп элементы итеп ҡуллана.
16 юл:
=== Тәүге аҙымдар ===
* 1877 йылдың [[30 август|30 авгусы]] — төшөрөлгән мультипликацияһының тыуған көнө, Эмиль Рено патент ала.
* 1892 йылының [[28 октябрь|28 октябр]]<nowiki/>е — Эмиль Рено [[Париж|Париждың]] Гревен Музейында тәүге график лентаһын күрһәтә.
* 1898 йыл — Джеймс Стюарт Блэктон һәм Альберт Э. Смит<nowiki> </nowiki><span contenteditable="false">(</span>[[Инглиз теле|англ.]]&nbsp;''<span lang="en">[[:en:Albert E. Smith (producer)|Albert E. Smith]]</span>''<span contenteditable="false">)</span> тәүге ҡурсаҡ фильиынфильмын төшөрә, исеме  «Кәрләләр циркы» ({{Ҡалып:Lang-en|The Humpty Dumpty Circus}}) була. Фильмда ағас уйынсыҡтар ҡулланалар.
* 1899 йыл — һаҡланып ҡалған тәүге мультипликациялы реклама ролигы Matches: An Appeal (авторы — Arthur Melbourne-Cooper) төшөрөлә.
* 1900 йыл — Джеймс Стюарт Блэктон «Хайран ҡалдырған һүрәт» («The Enchanted Drawing») фильмын төшөрә. Ошо уҡ ваҡытта ул анимацияның серен аса — айырым кадрҙы төшөрөү, был алым [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ-та]] «One turn, one picture» исемен йөрөтә .
* 1906 йыл — [[Америка]] компанияһы Vitagraph Company of America Джеймс Стюарт Блэктондың мультипликация фильмдарының береһен кино пленкаһына төшөрә, уның исеме «Humorous Phases of Funny Faces» («Ирмәк йөҙҙәр») була.
* 1908 йыл — француз рәссам-карикатурасыкарикатурасыһы Эмиль Коль график мультипликация өҫтөндә әүҙем эшләй башлай. Ул «Фантасмагория» («Fantasmagorie») фильмын төшөрә. Ул тәүге [[Европа|Европаның]] тәүге мультипликация фильмы була, үҙ аллы сюжет, төп геройы Фантош үҙ холҡохолоҡло булыуы менән иғтибарҙы йәлеп итә.
* 1910 йыл — Владислав Александрович Старевич «Һылыу Люканида, йәки мыйыҡлылар һәм мөгөҙлөләр һуғышы» тәүге күләмле йәнһүрәтен төшөрә .
* 1911 — 1922 йылдар — АҠШ-та рәссам-карикатурасы Уинзор Маккей 1914 йылда Gertie the Dinosaur мультсериалын төшөрә), 1918 йылда «The Sinking of the Lusitania» («Лузитания үлеме») документаль фильмын төшөрә.
28 юл:
 
=== Артабанғы үҫеше ===
Мультипликация үҫешенә ҙур йоғонтоно кинематографик технологиялар артыуы тәьҫир итәяһай. Рауль Барр асышы — перфорациялы целлулоид һүрәтле битте тоторға ярҙам итә.
* 1918 йыл — тәүге тулы метражлы нәфис «Апостол» ({{Ҡалып:Lang-es|Еl Apostol}})  йәнһүрәте сыға, режиссёры --— Квирини Кристиани.
* 1928 йыл — [[Уолт Дисней]] Микки Маусты булдыра. Шул уҡ йылда уның тәүге тауышлы йәнһүрәте «Пароход Вилли» ({{Ҡалып:Lang-en|Steamboat Willie}}) сыға.
* 1929 йыл — Уолт Дисней «Һөлдәләр бейеүе»н ({{Ҡалып:Lang-en|Skeleton Danсе}}) төшөрә, ул «Күңелле симфониялар» ({{Ҡалып:Lang-en|Silly Symphonies}}) серияһының тәүгеһе була. 
* 1931 йыл — Квирини Кристиани тәүге тулы метражлы тауышлы «Рeludopolis» йәнһүрәтен ҡуя.
* 1932 йыл —  [[Уолт Дисней|Уолт Диснейҙың]] «Сәскәләр һәм ағастар» ({{Ҡалып:Lang-en|Flowers and Trees}}) [[Уолт Дисней|тәүге төҫлө йәнһүрәте төшөрөлә]].
* 1936 год — [[Советтар Союзы|СССР]]-ҙа «Союзмультфильм» киностудияһы барлыҡҡа килә (тәүҙә — «Союздетмультфильм» тип атала).
* 1937 йыл — Уолт Дисней тәү тапҡыр «Иҫке тирмән» ({{Ҡалып:Lang-en|Тhe Old Mill}}) фильмында тәрән күренешле камера ҡуллана. Ошо уҡ йылда Дисней «Аҡһылыу һәм ете гном» ({{Ҡалып:Lang-en|Snow White and the Seven Dwarfs}}) тәүге тулы метражлы фильмын ағалы-ҡустылы Гримм әкиәте буйынса тәүге тулы метражлы фильмын төшөрә.
* 1940 йыл — Уильям Ханна һәм Джозеф Барбера «Том һәм Джерри» йәнһүрәттәр серияһы өҫтөндәге эште башлайҙар.
* 1943 йыл — Поль Гримоның «Ҡарасҡы» («L’Epouvantail») төҫлө йәнһүрәтейәнһүрәтенең премьераһы үтә.
* 1947 йыл — тәүге телевизион мультсериал ''<span lang="en">Crusader Rabbit (</span>'', Алекс Андерсон, Джей Бард,) төшөрөлә. Анимация телевизион рекламаһында әүҙем ҡуллана башлай.
* 1952 йыл — тәүге тулы метражлы «Көтөүсе һәм мөрйә таҙартыусы»,  (Поль Гримо,) француз йәнһүрәте төшөрөлә.
* 1956 йыл — [[Загреб ҡалаһы|Загреб ҡалаһында]] анимациялы фильмдар студияһы асыла (Душан Вукотич, А.&nbsp;Маркс, Б.&nbsp;Колар, З.&nbsp;Боурек, Ватрослав Мимица). Тәүге фильмдары --— ҡыҫҡа метражлы «Күңелле робот» («Nestasni Robot», реж. Душан Вукотич).
* 1958 йыл — Осама Тэдзуки тырышлығы менән Японияла [[аниме]] стиле килеп сыға.
* 1960 йыл — «Флинстоундар» («Тhe Flinstones») серияһы тапшырылыатапшырыла башлай, был өлкәндәр өсөн беренсе анимация сериалы була.
* 1967—1971 йылдар — СССР-ҙа тәүге «Маугли» мультсериалы сыға, режиссёры: Роман Давыдов.
* 1969 йыл — Роман Качановтың «Крокодил Гена» йәнһүрәтендә тәү тапҡыр Чебурашканың визуаль образы һүрәтләнә.
* 1983 йыл — поляк Збигнев Рыбчинскийҙың «Танго» фильмы ҡыҫҡа метражлы анимация фильмдары номинацияһында «[[Оскар» (кинопремия)|Оскар]]<nowiki/>» премияһын ала.
* 1988 йыл — «Хазина утрауы» ике сриялысериялы йәнһүрәт сыға.
* 1990 йыл — «Симпсондар» («Тhe Simpsons») сриалын сығара башлайҙар.
 
* 1995 йыл — тәүге тулы метражлы компьютер анимацияһы ярҙамында төшөрөлгән «Уйынсыҡтар тарихы» фильмы төшөрөлә (Pixar студияһы).<br>
* 1995 йыл — тәүге тулы метражлы компьютер анимацияһы ярҙамында төшөрөлгән «Уйынсыҡтар тарихы» фильмы төшөрөлә (Pixar студияһы).<br>1999 йылда «ҠартһәмҠарт һәм диңгеҙ» йәнһүрәте (режиссёры Александр Петров) тарихта кинотеатрҙар өсөн төшөрөлгән тарихта тәүге йәнһүрәт була. 2000 йылда был йәнһүрәт [[Америка Ҡушма Штаттары|Америка]] киноакадемияһының «[[Оскар (кинопремия)|Оскар]]<nowiki/>» премияһын ала.
 
== Иҫкәрмәләр ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Мультипликация» битенән алынған