Википедия

Киң мәғлүмәт саралары: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
100 548 төҙәтеү
аныҡлаштырыу
1 юл:
'''Киң мәғлүмәт саралары'''<ref>{{Cite web|accessdate = 2016-01-11|title = Печатные СМИ: Заголовки газет, обзоры прессы|url = http://www.zagolovki.ru/|publisher = www.zagolovki.ru}}</ref> (СМИ, йәғни киң коммуникация саралары, СМК) – техник саралар ярҙамында мәғлүмәте киң ҡатламға таратыу органдары системаһы; киң аудиторияға көндәлек мәғлүмәт йыйыу, эшкәртеү һәм таратыу тәжрибәһен билдәләү сараһы<ref>Средства массовой информации // Большая энциклопедия «Терра» — Большая энциклопедия в 62 томах. Т. 47. — М.: Терра. — 2006. — С. 453. ISBN 5-273-00432-2</ref>.
 
[[Рәсәй ФедерацияһыныңФедерацияһы]]ның хоҡуҡи документтарында «киң мәғлүмәт сараһы» тигәндә ваҡытлы матбуғат баҫмаһы, селтәрҙәгеИнтернет селтәрҙәрендәге баҫма, телеканал, радиоканалы, телепрограмма, радиопрограмма, видеопрограмма, кинохроника программаһы һәм даими атама аҫтында киң мәғлүмәт таратыуҙың башҡа баҫма формаһы атала<ref>Статья 2 «Закона о СМИ»</ref>.
 
[[Рус телендәтеле]]нә «киң мәғлүмәт сараһы» термины уҙған быуаттың 70-се йылдарында [[француз теленәнтеле]]нән килеп инә. Француз теленән иһә ул 60-сы йылдар аҙғында[4] уҡ ҡулланылыштан төшөп ҡала. Шулай итеп, үҙ илендә анахронизмға әйләнгән термин [[СССР|Советтар Союзында]] КПСС Үҙәк комитетының Пропаганда бүлеге ярҙамы менән яңылыҡ булып китә. Ғәмәлдә “СМИ”урыҫсалағы «СМИ» термины матбуғат, радио һәм телевидениеның бер йүнәлештә (“өҫтән«өҫтән-аҫҡа”аҫҡа») авторитар йоғонто яһауын аңлата һәм төп йүнәлеше барлыҡ аралашыусыларҙың да бер үк ваҡытта яуап биреү мөмкинлеген күҙаллаған электрон аралашыу саралары үҫешенә туптап килмәй.
“Массмедиа”«Массмедиа» термины [[инглиз теленәнтеле]]нән ингән калька булып тора һәм «киң аралашыу һәм бәйләнеш (коммуникация) саралары» (СМК) тигәнде аңлата һәм русурыҫ теленә 60-сы йылдарҙа индерелә.
 
Киң мәғлүмәт саралары — таралып урынлашҡан аудиториялар араһында ошо йәмғиәттең рухи ҡиммәттәрен раҫлау, кешеләрҙең баһалауына, фекерҙәренә һәм тәртибенә идеологик, сәйәси, иҡтисади йәки ойоштороу йоғонтоһо яһау маҡсаттарында мәғлүмәттәрҙе системалы рәүештә таратыу саралары: ваҡытлы матбуғат, электрон гәзит һәм журналдар, радиотапшырыу һәм телевизион тапшырыу, мәғлүмәт агентлыҡтары, кино, тауыш һәм видеояҙма. Киң мәғлүмәт саралары характеры (балалар, йәштәр, ҡатын-ҡыҙҙар,ир-егеттәр) һәм аудиторияны йәлеп итеүе, тематикаһы (ижтимағи-сәйәси, мәғлүмәти, махсус һ.б.), функцияһы, даими ҡабатланыуы, тиражы һ.б. буйынса айырым йөрөтәләр. ▼
 
▲Киң мәғлүмәт саралары — таралып урынлашҡан аудиториялар араһында ошо йәмғиәттең рухи ҡиммәттәрен раҫлау, кешеләрҙең баһалауына, фекерҙәренә һәм тәртибенә идеологик, сәйәси, иҡтисади йәки ойоштороу йоғонтоһо яһау маҡсаттарында мәғлүмәттәрҙе системалы рәүештә таратыу саралары: ваҡытлы матбуғат, электрон гәзит һәм журналдар, радиотапшырыу һәм телевизион тапшырыу, мәғлүмәт агентлыҡтары, кино, тауыш һәм видеояҙма. Киң мәғлүмәт сараларысараларын ''характеры'' (балалар, йәштәр, ҡатын-ҡыҙҙар,ир-егеттәр) һәм ''аудиторияны йәлеп итеүе'', ''тематикаһы'' (ижтимағи-сәйәси, мәғлүмәти, махсус һ.б.), ''функцияһы'', ''даими ҡабатланыуы'', ''тиражы'' һ.б. буйынса айырым йөрөтәләр.
 
== Типология ==
Юл 18 ⟶ 17:
 
=== Ойоштороусы ===
[[Рәсәй]] ҡануниәте киң мәғлүмәт сараларын ойоштороуға физик һәм юридик шәхестәргә рөхсәт бирә. РФ-ла СМИ теркәлеү аша ойошторола. Бындай тәртип буйынса хөкүмәт органдары СМК ойоштороу тураһында ғариза ҡабул итә һәм уны иҫәпкә ҡуя. Билдәле радиойышлыҡ спектрын файҙаланыусы аудиовизуаль СМИ-ларға тапшырыуҙарға лицензия алырға ла кәрәк.
 
=== Аудитория ===
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Киң_мәғлүмәт_саралары» битенән алынған