Фортепиано: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Музыкальный инструмент
'''Фортепиа́но''' ([[итальян теле|итал]]. forte — көслө тауыш, piano — аҡрын) — ҡыллы һуҡма баҫмаҡлы музыка инструменты.<ref>БСЭ</ref>
|название = Фортепиано
|названия = төрҙәре: [[Пианино]],<br />[[Рояль]]
|изображение = D274.jpg
|описание_фото =
|ширина_фото =
|классификация = • клавишалы инструменттар
|диапазон = Range-Piano.svg
|подпись диапазона =
|родственные инструменты = клавесин, клавикорд, спинет
|музыканты = [[:ru:список классических пианистов|классик пианистар исемлеге]]
|производители =
|статьи =
|звук =
|описание_звука =
|викисклад = Piano
}}
'''Фортепиа́но''' ([[итальян теле|итал]].  forte — көслө тауыш, piano — аҡрын) — ҡыллы һуҡма баҫмаҡлы музыка инструменты.<ref>БСЭ</ref>
 
== Тарихы ==
Юл 8 ⟶ 25:
Киләһе йылдарҙа фортепианоны яҡшыртыу баҫмаҡтар механизмын яңыртыу, суйын ҡыҫанды ҡуйыу, тәбәлдеректәр, диапазонды ҙурайтыу, ҡылдарҙың урынын алмаштырыу менән бәйле. Баҫмаҡлы механизм өҫтөндә төрлө йылдарҙа К. Г. Шрётер, И. А. Зильберманн, И. А. Штейн, И. А. Штрейхер, И. К. Цумпе, А. Беккерс, С. Эрар, Ю. Блютнер, Дж. Бринсмид эшләйҙәр.
 
[[1721 йыл|1721]] йылдада немец музыканты һәм уҡытыусыһы Готтлиб Шрётер (1699—1782) башҡа механизм уйлап таба, унда сүкеш баҫмаҡ осонда нығытылған, ырғытылып ҡылды (Prellmechanik) һуға. XVIII б. икенсе сирегендә фортепианоны сығарыу менән немец орган оҫталары шөғөлләнә башлай, улар араһында: И. Штайн һәм Г. Зильберманн. Хәҙер пианиносы виртуоз әҫәрҙәрҙе еңелерәк башҡара ала. Штайн механизмы (Prellzungenmechanik) «вена» йәки «немец» тип атала, үҙгәрешһеҙ XIX б. икенсе сирегенә тиклем ҡулланыла
 
1750-се йй. [[Лондон]]да {{Ҡалып:Тәржемәһеҙ 5|Цумпе, Иоганн Кристоф|Иоганн Кристоф Цумпе|en|Johannes Zumpe}} (1735—1800), Кристофори механизмын ҡулланып, дүртмөйөш фортепиано эшләй башлай .
Юл 14 ⟶ 31:
1760-сы йй. фортепиано [[Европа]] илдәрендә, шул иҫәптән — [[Рәсәй империяһы|Рәсәйҙә]], киң тарала.
 
[[Рәсәй Федерацияһы|Рәс]]<nowiki/>әйҙә фортепиано эше күбеһенсә [[Санкт-Петербург|Петербург]]<ref><span class="citation" contenteditable="false">''Сергеев М. ''</span></ref> менән бәйле. XVIII быуатта ғына унда 50 ашыу фортепиано оҫтаһы эшләгән. Фортепиано фабрикала сығарыуға беренсе рәсәй фабриканты Г. Феврие, немец оҫталары И.-А. Тишнер, К.-И. Вирт, А.-Х. Шрёдер, И.-Ф. Шрёдер, 1840 йылдан бельгиялы Г.-Г. Лихтенталь<ref><span class="citation" contenteditable="false">''Сергеев М. ''</span></ref> эшмәкәрлеге йоғонто яһай. Бөгөнгө көндә 1917 йылғы инҡилапҡа тиклем Рәсәйҙә 700 ашыу фортепиано оҫтаһы эшләүе билдәле. Был тикшереүҙәр менән<ref><span class="citation" contenteditable="false">''Сергеев М. В.''  Экспертиза фортепиано российского и советского производства // Музыкальная культура и образование: Межвуз. сб. науч. тр.. — СПб.: Изд-во РГПУ им. А. И. Герцена, 2010. — С. 241—263.</span></ref><ref><span class="citation" contenteditable="false">''Сергеев М. В.''  Экспертиза профессионального фортепиано: (Методические указания к курсу «Экспертиза музыкальных инструментов») // Фортепианное искусство. История и современность. Проблемы творчества, исполнительства, педагогики: Межвуз. сб. науч. тр.. — СПб.: Изд-во РГПУ им. А. И. Герцена, 2004. — С. 141—149.</span></ref> филология фәндәре кандидаты, фортепиано оҫтаһы М. В. Сергеев шөғөлләнә. Ул "Рәсәйҙең 1725—1918 йылдарҙағы музыка фирмаларының һүрәтле каталогы"н төҙөй.
 
XIX б. уртаһында [[Германия]]ла — Ю. Блютнер, К. Бехштейн, [[АҠШ]]-та — Стейнвей һәм улдары фабрикалары асыла, оҙаҡ йылдар уларға тиң булмай. 1828 йылдан бөгөнгө көнгә тиклем [[Австрия]]ла ([[Вена]]) Bösendorfer фортепиано фабрикаһы эшләп килә, хәҙергеләрҙең иң боронғоһо.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Фортепиано» битенән алынған