Ҡытай Халыҡ Республикаһы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә 81.177.254.196 (фекер алышыу) эшләгән үҙгәртеүҙәр Ryanag өлгөһөнә… |
|||
33 юл:
|ЭТП буйынса урын=
|Кеше башына ЭТП=<ref name=autogenerated2>Data refer to the year 2013. [http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?sy=2000&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=subject&ds=.&br=1&pr1.x=37&pr1.y=8&c=924%2C964%2C922%2C456%2C134%2C528%2C926%2C111&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CPPPSH%2CLP&grp=0&a= IMF database], [[IMF]].</ref>
|Валюта=[[
<!-- |ВВП= 7,318 трлн<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD|title=GDP|publisher=World Bank|accessdate=October 9,2012|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ESNTbD18|archivedate=2013-02-15}}</ref> <br />
|ВВП (ППС)= 12,383 трлн<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=67&pr.y=4&sy=2010&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=924&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CNID_NGDP%2CLP&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database: China|publisher=[[International Monetary Fund]]|date=October 2012|accessdate=2 January 2013|archiveurl=http://www.webcitation.org/6ERWnDk6j|archivedate=2013-02-15}}</ref>
53 юл:
2014 йылдың декабренән [[Эске тулайым продукт]] күләме буйынса донъяла беренсе урынға сыҡты. Ҡытай төрлө халыҡ-ара ойошмаларҙың, шул иҫәптән [[БМО]], [[АТЭС]], [[G20]], [[Бөтә донъя сауҙа ойошмаһы]], [[ШОС]] һәм [[БРИКС]]-тың, ағзаһы булып тора.
1949 йылда Ҡытай Халыҡ Республикаһы ойошторолғандан алып илде
Ҡытай 14 ил менән сиктәш.
== Ил атамаһының сығышы ==
Дөйөм таралған фараз буйынса, «''Ҡытай''» «''Ҡатай''» һүҙенән алынған тип иҫәпләнә. Уның сығышы үҙ сиратында ''[[Кидандар|кидань (китай)]]'' исемле манжур күсмә ҡәбиләләренә барып тоташа. 907 йылда улар Төньяҡ Ҡытайҙы баҫып ала һәм унда үҙҙәренең [[Ляо]] дәүләтен ойоштора. XII—XIII быуаттарҙа уларҙың урынына башҡа күскенселәр — ''
== Тарихы ==
{{Төп мәҡәлә|Ҡытай тарихы}}
[[Файл:Zhongguo.gif|мини|250px|справа|
Ҡытай тарихы яҙма сығанаҡтарҙың төрлөлөгө менән үҙенсәлекле. Улар археологик мәғлүмәттәр менән берлектә сәйәси һәм социаль хәл-ваҡиғаларҙы бик боронғо замандарҙан алып тергеҙеү мөмкинлеген бирә. Изгеләр тип танылған дини-фәлсәфәуи һәм тарихи йөкмәткеле текстар — бигерәк тә [[Конфуций]] тәғлимәттәре яҙылғандары — үҙ сиратында ҡытай мәҙәниәтенең (цивилизацияһының) һәм ҡытай халҡын донъяға ҡарашының артабан үҫеүенә йоғонто яһаған.
161 юл:
Халыҡ вәкилдәренең бөтөн ҡытай йыйылышы депутаттарның барыһы ла — коммунистар партияһы һәм демократтар блогы вәкидәре.
Дәүләт башлығы — Ҡытай Халыҡ Республикаһы Рәйесе ([[Си
Дәүләттең юғары башҡарма органы — ҠХР-ҙың Дәүләт советы (Үҙәк халыҡ хөкүмәте). Уның составы: премьер, уның урынбаҫарҙары, Дәүләт советы ағзалары, министрҙа, комитеттар рәйестәре, генераль ревтизор һәм яуаплы секретарь.
184 юл:
* төньяҡ-көнсығыш, көнсығыш һәм көньяҡтағы 200 метрҙан артмаған түбәнге тигеҙлектәр һәм тәпәш тауҙарҙа Ҡытай халҡының күп өлөшө йәшәй.
Төньяҡта [[Пекин]]дан башлап көньяҡтағы [[Шанхай]]ға тиклем йәйелеп ятҡан [[Бөйөк Ҡытай тигеҙлеге]], [[Хуанхэ]] йылғаһы һәм [[Янцзы]] дельтаһы диңгеҙ буйҙарында бергә ҡушыла. [[
Көнбайыштан көнсығышҡа Ҡытайҙың ер йөҙө өс киртләс балыҡҡа килтерә. Уларҙың тәүгеһе диңгеҙ кимәленән 4000 метрҙан бейегерәк тауҙары булған Тибет ҡалҡыулығы. Бейеклектәре 1500 ҙән 3000 метрғаса булған Сычуань һәм Үҙәк Ҡытай тауҙары икенсе киртләсте хасил итә. Бында
305 юл:
|Hubei
|湖北
|[[
|Wuhan
|57 237 740
385 юл:
|Shandong
|山东
|Цзинань
|Jinan
|95 793 065
405 юл:
|Sichuan
|四川
|[[
|Chengdu
|80 418 200
412 юл:
|-
|21
|Юньнань
|Yunnan
|云南
|Куньмин
|Kunming
|45 966 239
422 юл:
|-
|22
|Чжэцзян
|Zhejiang
|浙江
|Ханчжоу
|Hangzhou
|54 426 891
449 юл:
|Guangxi
|广西
|Наньнин
|Nanning
|46 026 629
469 юл:
|Ningxia
|宁夏
|Иньчуань
|Yinchuan
|6 301 350
623 юл:
| align="right" | 8,49
|-
| Чжуандар
| align="right" | 6 611 455
| align="right" | 1,13
| |||