Әхмәт ибн Фаҙлан: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
категория
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
10 юл:
 
== Ибн Фаҙлан яҙмалары ==
'''Әхмәт ибн Фаҙландың''' X быуаттағы тарихи ваҡиғаларға ҡағылышлы «Яҙмалары» мөһим сығанаҡ булып тора. Ибн Фаҙлан 921—922 йылдарҙа аббасид[[Ғәббәсиҙәр халифхәлифәлеге|ғәббәсиҙәр альхәлифәһе]] әл-Моҡтадир илселеге менән бергә [[Иҙел-БолғарВолга буйы Болғары]] илендәиленә сәйәхәттә булған. Ул илселектең унда башҡарған эштәренең һөҙөмтәһе мәғлүм түгел, сөнки «Яҙмаларҙың» аҙағы табылмаған.
 
Ибн Фаҙландың ошо «Яҙмаларын» 1920-се йылдарҙа Мешхедта ([[Иран]]) имам Али Ибн Реза кәшәнәһе янындағы китапханан күренекле шәрҡиәтсе [[Әхмәтзәки Вәлиди Туған]] табып алған.
 
Юл 24 ⟶ 25:
Яҙ еткәс, илселек ҡабат юлга ҡуҙғала. Харәзем өлкәһе сигендә урынлашҡан Төрктәр ҡапҡаһын (Баб ат-Төрк) уҙып, төрки-уғыҙҙар йәшәгән далаға килеп керә. 15 көн дауамында буш даланан барғас, төрки-уғызҙар ҡәбиләһе менән осраша. Юлда осраған бер нисә йылға аша сығып, бәжәнәктәр янында бер төн ҡунғандан һуң, илселек ҙур юғалтыуҙар менән [[Яйыҡ]]ты кисә һәм башҡорт ҡәбиләләре йәшәгән ергә аяҡ баҫа.
 
922 йылдың 12 майында илселек Болғар иле ерҙәренә килеп етә. Был ваҡиға һәм болғарҙарҙың ислам динен ҡабул итеүе уңайынан ҙур тантаналар башлана. Китапта болғар идарасыһының ҡунаҡтарҙы ҡабул итеү йолаһы, уларҙың, хазәрҙәрҙең, рустарҙың, Иҙел-Урал төбәгендә, Урта [[Азия]]ла йәшәгән башҡа халыҡтарҙың һәм ҡәбиләләрҙең көнкүреше, хужалығы һәм ғорөфғөрөф-ғәҙәттәре ентекләп тасуирлана.
 
Көндәлек-сәйәхәтнамәлә Ибне Фаҙландың Иҙел буйы Болғар дәүләтенән шул уҡ йылда, «көндәр ҡыҫҡара башлағас» китеүе тураһында хәбәр ителә. Уның шунан һуңғы яҙмышы билдәһеҙ.