Маһабһаратам: өлгөләр араһындағы айырма

«'''Маһабһа́ратам'''» ([[Санскрит|санскр.]]<span contenteditable="false"> </span>महाभारतम्, mahābhāratam^{<small><small>''''' IAST'''''</small></small>}<span class="IAST IPA" style="white-space: nowrap; text-decoration: none; font-size: 100%" title="IAST" contenteditable="false"></span>, «Бһарата тоҡомо тураһында хикәйәт», боронғо батша Куру тоҡомонан Бһарата батша исеме ҡушылған) — боронғо һинд [[Эпос|эпосы]]. Донъя мәҙәниәтенең иң ҙур әҙәби әҫәрҙәренең береһе, «Маһабһаратам» --— ҡатмарлы,  эпик хикәйәләр комплексы. Ун һигеҙ китаптан (парва), 75 меңдән ашыу ике юллыҡтарҙан (шлок) тора, [[Илиада]] һәм [[Одиссея|Одиссеянан]] берлектә күпкә оҙонораҡ. «Маһабһаратам» — күп образдар һәм сюжеттар сығанағы, Көньяҡ һәм Көньяҡ[[Көньяҡ-Көнсығыш Азия|-Көнсығыш ]]Азия илдәрендә тарала. Һинд йолаһында «бишенсе [[Веда]]<nowiki/>» булып һанала. Донья әҙәбиәтендәге үҙ эсендә бар нәмә лә бар тип раҫлаған һирәк әҫәрҙәрҙең береһе.

«Маһабһаратам» авторлығы аҡыл эйәһе [[Вьяса|Вьясаға]] бәйле, һүҙ уның тураһында ла бара  (Пандавтар һәм Кауравтар олатаһы). Эпос эсендә ике туған ағайҙар төркөмдәре араһындағы ыҙғыш — биш Пандавтар (Панду батша һәм Кунти батшабикә улдары) һәм йөҙ Кауравтар ([[Дһритараштра]] батша һәм Гандһари батшабикә улдары). Пандавтар, Кауравтар боронғо  Ай династияһы батшаһы Куру тоҡомонан, әммә хикәйәттә күбеһенсә Дһритараштра улдарына ҡарата Кауравтар зат исеме ҡулланыла. Ыҙғыш Дһритараштраның өлкән улынан сығып китә, аҫтыртын Дурьодһана, бала сағынан «хакимлыҡ итеүгә ҡомһоҙлоҡтан енәйәти ниәт тыуа». Оло батша Дһритараштра вариҫына ирек биреп, аҡыл эйәләре, кәңәшселәр, ололар һүҙенә ҡарамай. Күп йылдар дауамында ыҙғыш ҡубып, 18 көнлөк алышта изге [[Курукшетра]] яланында  асыла. Кауравтар яғынан һуғышта Пандавтарҙың өлкән ағалары Карнаның ҡатнашыуы ҙур драматизм өҫтәй.

# '''Бһишмапарва''' (Бһишма тураһында китап. Курукшетралағы ун һигеҙ көнлөк алыштың беренсе ун көнө тураһында)[[Файл:The Death of Bhishma.jpg|thumb|Бһишманың үлеме]]