Батый: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
39 юл:
 
== Көнбайыш яуы ==
1236—1243 йылдарҙа Батый монголдарҙың дөйөм Көнбайыш яуына етәкселек итә, һөҙөмтәлә Дәшти Ҡыпсаҡтың көнбайыш өлөшө, [[Волга буйы Болғары]], Волга-Урал һәм Кавказ халыҡтары яулап алына. [[1237]]—1238 йылдарҙа [[Рязань]] һәм Владимир, 1239 йылда Чернигов һәм 1240—1241 йылдарҙа [[Киев]]ҡа Батый ҡатнашлығында яуҙар була. 1241—1242 йылдарҙа [[Польша]] һәм [[Венгрия]] баҫып алына, Батый ғәскәрҙәре [[Адриатик диңгеҙ]]енә тиклем барып етә.
 
Монгол армияһы Үҙәк Европаға[[Европа]]ға барып еткәс [[Изге Рим империяһы]] императоры ҡаршылыҡ күрһәтергә маташа<ref>«Время пробудиться от сна, открыть глаза духовные и телесные. Уже секира лежит при дереве, и по всему свету разносится весть о враге, который грозит гибелью целому [[христианлыҡ|христианству]]. Уже давно мы слышали о нем, но считали опасность отдаленною, когда между ним и нами находилось столько храбрых народов и князей. Но теперь, когда одни из этих князей погибли, а другие обращены в рабство, теперь пришла наша очередь стать оплотом христианству против свирепого неприятеля.» <br />''Соловьёв С. М.'' [http://militera.lib.ru/common/solovyev1/03_02.html История России с древнейших времён. Глава 2. 1228—1240]</ref>, Батый буйһоноуҙы талап иткәндә, император ул хандың шоңҡарсыһы ({{lang-ru|сокольничий}}) булырға ризалығын белдерә<ref>«Rex Tartarorum imperatori Frederico scripsit mandans, ut sibi in hoc consuleret, quatinus officium aliquod in sua curia eligeret et de se terram teneret. Ad quod imperator respondisse fertur, quod satis scit de avibus et bene erit falconarius». <br />Chronica Alberici monachi Trium fontium. — Monumenta Germaniae Historica SS, t. XXIII, p. 943.<br />Пашуто В. Т. ''Внешняя политика Древней Руси''. Наука, М., 1968, 474 с. / с. 287, комментарий с. 356<br />Л. Н. Гумилев, ''Древняя Русь и Великая степь''. [http://gumilevica.kulichki.net/ARGS/args522.htm XXII. Вереница бед]</ref>. Әммә ике империя ғәскәрҙәре араһында алыштар булмай. Һуңыраҡ Батый көнбайышҡа яуҙар ойоштормаған, Волга буйында урынлашҡан ''Һарай‑Батыу'' ҡалаһында йәшәгән.
 
== Улысты нығытыу ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Батый» битенән алынған