Башҡорт уғы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
20 юл:
}}</ref><ref>{{статья|автор= Кауфман М.|заглавие = Башкиры в Германии|ссылка = http://vatandash.ru/index.php?article=2311|язык = |издание = [[Ватандаш (журнал)|Ватандаш]]|тип = |год = 2013|том = |номер= 7|страницы= |doi= |issn = 1683-3554}}</ref>.
 
Билдәле башҡорт яҙыусыһы [[Яныбай Хамматов]] [[«Төньяҡ амурҙары (китап)|Төньяҡ амурҙары]]» дилогияһын яҙған ваҡытта [[Ватан һуғышы (1812)|1812 йылғы Ватан һуғышында]] ҡатнашҡан башҡорт яугирҙәре юлынан үтә<ref>[http://bashgazet.ru/obshestvo/print:page,1,6447-tnya-amuraryny-yau-yuldary-ni-yly.html Зиннур Нурғәлин. «Төньяҡ амурҙарының» яу юлдары ни һөйләй?]</ref>.
 
Яныбай Хамматов уҡ-һаҙаҡ менән ҡоралланған башҡорттар хаҡында шул дәүерҙән килгән легенданың төбөнә төшкән һәм уны ҡайтанан тарихи фактҡа әүерелдергән «төньяҡ амурҙары» вариҫтарынан берҙән-берәүҙер, моғайын. Веймар ҡалаһы архивында булғанда, унан йөҙ саҡрым самаһы алыҫлыҡтағы Шварца исемле ауылда бер тарихи уҡ һаҡланыуы хаҡында белә. Ауылға килгәс тә ул бының шаһиты була. Сиркәүҙә яҙыусыға баш бармаҡ йыуанлығындағы уҡты күрһәтәләр. Ул бер метр оҙонлоғонда, ныҡ тутыҡҡан була. Уҡ әҙип килерҙән бер ай алда ғына сиркәү башняһында торған урынынан ысҡынып төшкән. Унда элек ҡәҙимге башҡорт уғы ҡаҙалып торған. Ул сереп килеп төшкәс, урынына ошо ҡорос уҡты ҡуйғандар. Ваҡыт уны ла йәлләмәгән. Яҙыусы ауылға килгәндә ул да башняла булмаған. Әммә уны Хамматовтың күҙ алдында ҡайтанан күтәреп, элекке урынына нығытып ҡуялар. Уҡҡа ауыл халҡының мөнәсәбәтен 1980 йылда «Киске Берлин» гәзитендә баҫылып сыҡҡан мәҡәлә бер ни ҡәҙәр асыҡлай булырға тейеш. Ундағы һүрәт аҫтына «Был уҡты амурҙар түгел, башҡорт һуғышсылары атҡан» тип яҙылған була. Гәзиттең шундай аңлатма биреүендә тәрән мәғәнә бар. Шварца ауылы халҡы ла уны тиккә генә ҡәлғә архивында ҡәҙерләп һаҡламай. Уның өсөн был ҡомартҡының амурҙар атҡан уҡ булыуы ҡиммәт.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Башҡорт_уғы» битенән алынған