Шәкүров Рәшит Закир улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
өҫтәмә мәғлүмәт, аныҡлаштырыу
29 юл:
}}
 
'''Шәкүров Рәшит Закир улы, Рәшит Шәкүр''' ([[15 февраль]] [[1933]]) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; Башҡортостандың[[Башҡортостан атҡаҙанғанРеспубликаһының мәҙәниәтСалауат хеҙмәткәреЮлаев (1989),исемендәге [[М.Дәүләт Аҡмуллапремияһы]] һәмлауреаты (2012), [[ЗәйнәбСалауат Юлаев Биишеваордены]] исемендәге әҙәбиәт премиялары лауреатыкавалеры.
 
== Тормошо ==
35 юл:
 
Ауылда ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағас, нефть техникумында уҡый, промыслыла оператор булып эшләй, армияла хеҙмәт итә.
1965 йылда [[Башҡорт дәүләт университеты]]н тамамлағанданбөтөргәндән һуң СССР Фәндәр академияһының Тел ғилеме институтында аспирантурала уҡый һәм 1974 йылда кандидатлыҡ, һуңынан докторлыҡ диссертацияһын яҡлай.
 
[[Башҡортостан (гәзит)|«Башҡортостан»]] гәзитендә әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй.
42 юл:
1992 йылда Башҡортостанда энциклопедия төҙөү эшен йәнлендереп ебәрә. «[[Башҡорт энциклопедияһы (ғилми-нәшриәт комплексы)|Башҡорт энциклопедияһы]]» ғилми нәшриәте директоры булып эшләй. Уның редакцияһында «[[Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия]]» сыҡты, ул шулай уҡ алты томлыҡ «Башҡорт әҙәбиәте тарихы» авторҙарының береһе.
 
Рәшит Шәкүр — 180 ғилми хеҙмәт, тиҫтәгә яҡын китап авторы. Уның ғилмифәнни хеҙмәттәреэҙләнеүҙәре Башҡортостан топономикаһын өйрәнеүгә бағышланған.
1998 йылдан бөгөнгө көнгә тиклем М. Аҡмулла исемендәге [[Башҡорт дәүләт педагогия университеты]]ның [[башҡорт теле]] кафедраһы профессоры. Өс тиҫтәгә яҡын китап сығарған, шул иҫәптән: 10 шиғыр һәм публицистика йыйынтығы; 7 башҡорт әҙәбиәте, фольклоры, топонимияһы һәм диалектологияһы буйынса монография; күп һанлы ғилми-популяр хеҙмәттәр. 1996 һәм 1997 йылдарҙа уның мөхәррирлеге аҫтында башҡорт һәм рус телдәрендә «Башҡортостан» ҡыҫҡа энциклопедияһы донъя күрҙе. РФ һәм РБ журналистар союзы, яҙыусылар союзы ағзаһы.
 
Рәшит Шәкүр бөйөк башҡорт шағиры һәм мәғрифәтсеһе [[Аҡмулла| Аҡмулланың]]ның ижадын һәм тормошон өйрәнеп «Шиғриәт йондоҙо: Мифтахетдин Аҡмулла» (1981) тигән монография яҙҙы.
 
Башҡорт фольлоры тураһында «Сыңрау торналар иле» (1996) тигән китабы донъя күрҙе, уның шиғри шәлкемдәре, төрлө темаға яҙылған публицистик һәм ғилми мәҡәләләре республика гәзит һәм журналдарында даими баҫылып тора.
 
2012 йылда «Ыласындар оса бейектә» китабы өсөн Рәшит Шәкүргә [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] (2012) бирелде. Ул шулай уҡ [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры.
 
== Шиғри йыйнтыҡтары ==
Юл 53 ⟶ 55:
* «Тауҙарым, далаларым» (1982)
* «Заманалар юлында» (1988)
* «Ыласындар оса бейектә» (2011)
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡөа бүләктәре ==
* [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] (2012)
* [[Салауат Юлаев ордены]]
* [[Башҡорт АССР-ы]]ның атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1989)
* М. Аҡмулла исемендәге премия (1989)<ref>[http://libmap.bashnl.ru/node/105 Литературная карта Республики Башкортостан: Премия имени Акмуллы]</ref>
* Р. Ғарипов исемендәге премия
Юл 62 ⟶ 68:
{{иҫкәрмәләр}}
 
== СығанаҡСығанаҡтар ==
* [[Ғәйнуллин Миҙхәт Фазлый улы|Ғәйнуллин М. Ф.]], [[Хөсәйенов Ғайса Батыргәрәй улы|Хөсәйенов Ғ.Б.]] Совет Башҡортостаны яҙыусылары. Биобиблиографик белешмә. Тулыландырылған, төҙәтелгән икенсе баҫма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988. — 400 бит.
* Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с.{{ref-ru}}
* [http://bash.bashkortostan450.ru/celebrities/writers/writers_402.html 450 лет вместе с Россией]
* [http://www.bsunet.ru/encikl/w/shakur.htm Башкортостан. Краткая энциклопедия]
 
[[Категория:Башҡорт дәүләт университетын тамамлаусылар]]
[[Категория:БашҡортостандыңБАССР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре]]
[[Категория:М. Аҡмулла исемендәге премия (Миәкә районы) лауреаттары]]
[[Категория:Рәми Ғарипов исемендәге премия лауреаттары]]
Юл 76 ⟶ 84:
[[Категория:Шәхестәр:Башҡорт энциклопедияһы (ғилми-нәшриәт комплекс)]]
[[Категория:Башҡорт дәүләт педагогия университеты профессорҙары]]
[[Категория:XX быуат журналистары]]